اگر کاسه‌یی زیر نیم‌کاسه نباشد چه نیازی به پنهان نگه‌داشتنِ هویت‌ها وجود دارد؟

- ۲۴ حمل ۱۳۹۲

توزیع شناس‌نامه‌های الکترونیکی از چند روز به این‌سو در برخی از نواحیِ شهر کابل آغاز شده است؛ اما هنوز هم اعتراض‌ها به محتوای این شناس‌نامه‌ها به‌شدت ادامه دارد.
هویت کاملِ افراد و نام اقوامِ ساکن در کشور، از مهم‌ترین مواردی است که باید در محتوای شناس‌نامه‌ها لحاظ شود. این مسأله بارها و بارها از طریق رسانه‌ها مطرح شده، ولی حکومت به آن بی‌توجهی کرده است. هرچند مسوولان ادارۀ شناس‌نامه‌های برقی می‌گویند که اسم قومِ افراد در یک چِپ مخصوص در این شناس‌نامه‌ها ثبت می‌شود؛ اما این گمانه‌زنی نیز وجود دارد که حلقه‌یی در درون حکومت که سیاست‌های فرهنگیِ حکومت را تعیین می‌کنند، از گنجانیدن نام اقوام در شناس‌نامه‌های جدید جلوگیری خواهند کرد.
چنین تحلیلی سبب شده است که بی‌اعتمادی در مورد شناس‌نامه‌های جدید، بسیار گسترده گردد و حتای پای سیاست‌مداران به شکل علنی به میدان کشیده شود. اکنون مشکلات قومی در افغانستان به یک مسالۀ حاد تبدیل شده و در کنار ناامنی و فقر، تار و پودِ جامعه را فرا گرفته است. از این رو، گاهی نیاز طرح این مسأله، بسیار ضروری می‌نماید. اما همۀ گروه‌های درگیر در مسأله قومی، از طرح جدیِ این مسأله به نحوی خودداری کرده و از آن چشم می‌پوشند. به عبارت دیگر، همواره در طرحِ مسالۀ قومی و هویت اقوام از جانب سیاست‌مداران، هراس وجود داشته و به شکل جدی و موثر به آن پرداخته نشده است؛ حال آن‌که همین سیاست‌مداران چه در بیرون و چه در داخل حکومت، از همین مجراهای قومی، زبانی و هویتی امتیاز به‌دست می‌آورند و به مقامات عالی می‌رسند. و همین رویکرد مزورانه، سبب شده است که نزاعِ هویت‌های باهم برادر در افغانستان هم‌چنان باقی بماند.
هرچند مشکل هویت‌ها در جامعۀ ما ریشه در زمان‌های بسیار دور دارد؛ اما در ده سال اخیر این مسأله به یک گفتمان اساسی و غالب تبدیل شده است. اکنون بحث حذف هویت‎ها و فرهنگ‌ها و استیلای یک هویت خاص بر سایرین، در دستور کار حکومت قرار دارد. از این‌رو، جریان‌های سیاسی مخالف حکومت در پیرامونِ چنین مسأله‌یی به‌وجود آمده‌اند و دست‌کم یکی از بسترهای اصلی‌ فعالیت‌شان را بحث هویتی و قومی تشکیل می‌دهد. و هم‌چنین نهادهای فرهنگی و مدنی در کشور نیز، همه به نحوی درگیر مسایل قومی، فرهنگی و تاریخی می‌باشند.
در چنین وضعی، بحث شناس‌نامه‌ها و احیای هویت افراد، به عنوان یک ضرورتِ اساسی مطرح می‌گردد و نگرانیِ مردم این است که مبادا حکومت با سیاست فریب‌، همۀ هویت‌های متنوعِ موجود در کشور را در یک هویت خلاصه کرده و آن‌ها را در برابر کارِ انجام شده قرار دهد. بر پایۀ این تشویش، مردم می‌خواهند که هویت‌ قومیِ آن‌ها در صفحۀ اصلیِ این کارت گنجانیده شود، نه در چِپ‌هایی که در داخل شناس‌نامه‌ها تعبیه شده است. اصلاً چه نیازی وجود دارد که هویت‌های افراد پنهان نگه داشته شود، اگر کاسه‌یی زیر نیم‌کاسه نباشد؟
مردم می‌خواهند با هویت‌ِ کاملِ خودشان شناخته شوند و این با اصل آزادی و برابری افراد، هیچ منافاتی مدارد. اما چنان‌که هویت افرد در شناس‌نامه‌های جدید به گونۀ واضح و مکمل گنجانیده نشود، اصل برابری و آزادی افراد نمی‌تواند در جامعه تضمین شود و به‌تدریج گفتن این‌که من تاجیک یا هزاره و یا ازبیک هستم، به یک مسأله و جرم تبدیل می‌شود که حتا شاید زندان و زولانه را هم پی داشته باشد.
ذکر نشدن نامِ اقوام در شناس‌نامه‌ها و یا پنهان نگه داشتن آن‌ها، شاید امروز مشکلِ ملموسی را به بار نیاورد؛ اما برای فرداها و پس‌فرداهای دیگر، یک بن‌بست عمیقِ اجتماعی را خلق خواهد کرد. بنابرین لازم است تمامِ سیاست‌مدارانی که در حکومت تکیه زده‌اند و سیاست‌مدارانی که اپوزیسیون‌های مخالفِ حکومت را شکل می‌دهند و هم‌چنین افراد آگاه جامعۀ افغانستان، در برابر چنین مسأله‌یی ایستاده‌گی کنند.

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.