بخش نخست

داکتر محمدخالد نسیمی

در عصر و زمانه‌یی به‌سر می‌بریم که آن را عصر تکنالوژی و ارتباطات، عصر جامعه اطلاعاتی و… می‌نامند. در واقع هر نامی که بر این عصر بگذارند، نمی‌تواند خالی از جنبه‌های «اطلاعاتی» و «ارتباطی»ِ آن در جامعه باشد. در چنین زمانه‌یی، رویکرد استادان، دانشجویان، علاقه‌مندان و عموم مردم به مباحث علوم ارتباطات اجتماعی، رویکردی خاص و گسترده است. از یک‌سو پیشرفتِ هم‌زمانِ «فناوری ارتباطی» و «نظریه‌های ارتباطات»، مجالی برای تأمل در عقاید و آرا باقی نمی‌گذارد و از سوی دیگر، همگام شدن با تغییرات سریع  و گسترده در حوزه ارتباطات، راهی جز نگریستن به آرای اندیشمندانِ این علم پیش روی‌مان نمی‌گذارد.
با پیشرفت فناوری‌های جدید و پیدایش جوامع اطلاعاتی و عصر ارتباطات الکترونیک و دیجیتالی، روابط عمومی‌ها مجبور شده‌اند که روش‌ها و شیوه‌های کهنه و غیرکارآمدِ ارتباطی را کنار گذاشته و بکوشند با بهره‌گیری از شیوه‌های نوین ارتباطی و اطلاع‌رسانی مُدرن، توقعات سازمان‌ها و جوامع خود را برآرند. با پیدایش سازمان‌های الکترونیک، دولت‌های الکترونیک، شهروند الکترونیک و مخاطبان الکترونیک، مدیران و کارشناسان روابط عمومی ناگزیر شده‌اند اطلاعات خود را از این طریق در دسترس عامه قرار دهند.
یکی از عواملی که در سرنوشت هر موسسه، گروه و فرد، اهمیت و ارزش اساسی دارد و آن‌ها را در نیل به اهداف‌شان یاری می‌دهد، کیفیت رابطه آن‌ها با افراد و موسساتی است که با آن سروکار دارند و هم‌چنین با افکار عمومی جامعه‌یی که در آن به فعالیت مشغول‌اند. هر اندازه این ارتباط به طور مفیدی مستقر و به شکل موثری گسترش یافته باشد، به همان اندازه آن فرد، گروه و یا موسسه در دست‌یابی به اهداف خود موفق‌تر خواهد بود. اکنون به عنوان یک اصل اساسی در مدیریت، پذیرفته شده که افراد و موسسات برای رسیدن هرچه بهتر و راحت‌تر به مقاصد خود، نیازمند حس رابطه و درک متقابل و توسعه و تفاهم با یک‌دیگر و عموم مردم می‌باشند.
از زمانی که انسان، زیستن روی زمین را آغاز کرده، مجذوب و مشتاق دست‌یابی به اسرار طبعیت خود بوده است. وقتی بخواهیم عادی‌ترین فعالیت‌های روزمره زنده‌گی که اغلب برای ما بدیهی هستند را درک کنیم، با مشکل‌های بزرگی روبه‌رو می‌شویم. ارتباطات با زنده‌گی انسان عجین شده است و هر نوع مطالعه در زمینه فعالیت‌های بشری با ارتباطات پیوند دارد. چنان‌که بعضی از دانشمندان، ارتباطات را محور اصلی مطالعه خود قرار می‌دهند و برخی از آن‌ها آن را مساله حاشیه‌یی و غیرضروری می‌دانند. با این‌همه، ارتباطات همیشه حضور داشته و خواهد داشت.

ارتباطات چیست؟
واژه communications یا ارتباطات، از لغت لاتین  Communicaerمشتق شده است. که این لغت در زبان لاتین به معنای  To make Common/ عمومی کردن و یا به  عبارت دیگر، در معرض عام قرار دادن است.
در فرهنگ معین واژه «ارتباط» چنین آمده است: «بسته‌گی، پیوند، رابطه» در این حالت کلمه ارتباط از نظر دستوری اسم مصدر است. اگر همین کلمه به صورت مصدر متعدی به کار رود، معنی آن چنین است: «ربط دادن، بستن، بربستن، بستن چیزی را به چیز دیگر».
آن‌چه که ما اکنون از ارتباط مورد نظرمان می‌باشد، انگلیسی‌زبان‌ها با واژه communications افاده منظور می‌کنند. این کلمه دارای ریشه لاتینی است. واژه لاتینی آن Comminus می‌باشد. از این کلمه مشتقاتی چون Community و Common و واژه‌هایی دیگر نیز موجود می‌باشد که همه دارای مفاهیم اصلی و معانیِ یک‌سانی هستند.