آقای توحیدی سپاس فراوان از این‌که حاضر به یک گفت‌وگوی ویژه با روزمامۀ ماندگار شدید. نخست از شما در خصوص اظهارات اخیر حامد کرزی می‎پرسم. هدف حامد کرزی از اجماع ملی چیست؟

انتخابات سال ۲۰۱۴ یکی از موارد بسیار مهم است که آیندۀ استقرار و ثبات افغانستان به آن بسته‌گی دارد و از سوی دیگر، خروج نیروهای خارجی از افغانستان مورد دیگری است که گفته می‌شود ممکن با خروج این نیروها افغانستان با چالش‌های فراوان مواجه شود و اکثریت مردم افغانستان از این ناحیه به شدت نگران اند و به این باورند که ممکن است پس خروج نیروهای خارجی، افغانستان با مشکلات زیادی مواجه شود.
انتقال مسوولیت‌های امنیتی و برگزاری انتخابات از موارد بسیار مهم سال ۲۰۱۴ است که در برابر مردم افغانستان قرار دارد، بنابراین در میان محافل رسانه‌یی و در میان نخبه‌گان سیاسی بحث‌های جدی آغاز شده و اجماع ملی را که حکومت افغانستان و به خصوص رییس‌جمهور کرزی روی آن تأکید دارد به این مسایل ارتباط دارد.
هر چند نیاز و ارادۀ پشت پردۀ این اجماع به صورت واضح تشریح نشده، اما شاید ناشی از نگرانی‌های انتخابات باشد.
اما اگر اجماع ملی در افغانستان تنها یک کاندیدا ارایه کند و اگر یک نامزد به خاطر کسب کرسی ریاست جمهوری به سوی انتخابات برود، مشروعیت انتخابات زیر سوال خواهد رفت؛ زیرا انتخابات پروسهه‌یی‌ست که نامزدان زیادی برای کسب کرسی ریاست جمهوری باهم به رقابت می‌پردازند و مردم هم به درستی تصمیم گرفته می‌توانند تا بهترین را انتخاب کنند.
به باور من اگر اجماع ملی برای برگزاری یک انتخابات شفاف و سالم کمک کند، بهتر خواهد بود و شاید برای پروسۀ انتخابات موثر تمام شود.
در کنارِ اجماع ملی، طرح اجندای ملی و میثاق ملی نیز قرار دارد؛ اما هر برنامه یا طرحی که ارایه می‌شود، باید متضمن آزادی، دموکراسی و اجرای قانون اساسی افغانستان باشد. هر برنامه‌یی‌که در مغایرت با قانون اساسی و مخالف روند فعلی باشد، افغانستان را با مشکل عدمِ مشروعیت مواجه خواهد ساخت.
در میان این طرح‌ها بحث اجندای ملی یک بحث مجزا از اجماع ملی و میثاق ملی است و در طرح اجندای ملی پیشنهاد شده تا احزاب، گروه‌های قومی و نخبه‌گان سیاسی روی یک برنامه توافق کرده و براساس آن به سمت انتخابات رفته به رقابت بپردازند.
در طرح اجندای ملی همچنان پیشنهاد شده تا موارد منازعه‌برانگیزی که در کشور وجود دارد، قبل از برگزاری انتخابات به بررسی گرفته شده و آینده و دورنمای حکومت بعدی مشخص و روشن شود که این مورد نیاز به تفسیر و توضیح بیشتر از جانب ارایه کنندۀ طرح دارد که باید در یک گفتمان کلان ملی روی مواردی که در اجندای ملی مطرح شده، بحث صورت گیرد.
شما از طرح اجندای ملی گفتید. آیا طرح اجندای ملی می‌تواند یک بستر یا فضای کلان سیاسی را ایجاد کرده و نخبه‌گان، احزاب و گروه‌های سیاسی را گردهم آورد، تا این‌که برای عبور از بحران احتمالی سال‌های پس از ۲۰۱۴ چارۀ جسته شود؟
نویسندۀ اجندای ملی طرحی را ارایه کرده تا در پرتو آن نخبه‌گان سیاسی به بحث و گفت‌وگو بپردازند و دورنمای افغانستان پس از ۲۰۱۴ و وضعیت انتخابات مشخص شود.
به باور من، طرح اجندای ملی پیش‌زمینۀ خوبی برای بحث و گفت‌گو دربارۀ موضوعاتی‌ست که افغانستان را در ده سال گذشته به چالش کشیده و بعد از این هم زمینه‌های بزرگ‌شدن آن‌ها وجود دارد. برای بحث، تبادل نظر و رسیدن به یک سلسله مشترکات میان احزاب، گروه‌ها و نخبه‌گان سیاسی، این طرح نتیجۀ مثبتی در پی خواهد داشت.
به طور مشخص طرح اجندای ملی برای حل بحران کنونی و بحران‌های پس از ۲۰۱۴ مفید و موثر خواهد بود؟
طرح اجندا حرکتی است برای پایان دادن به بحران‌ها؛ اما این‌که چه نتایجی را در پی خواهد داشت و این‌که آیا موفق خواهد بود یا خیر، بسته‌گی به گروه‌‎ها، احزاب و نخبه‌گان سیاسی دارد که چقدر می‌توانند خواست‌ها و آرزوهای خود را به دست بیاورند.
اما مسالۀ بسیار مهم این‎‌که نخبه‌گان، گروه‌ها و احزاب سیاسی تا چه حد علاقمند رسیدن به یک سلسله تفاهمات و توافقات برای آینده افغانستان هستند.
نخبه‌گان سیاسی برای عبور از بحران و انتقال سالم افغانستان پس از سال ۲۰۱۴ چقدر می‌توانند مفید و موثر باشند و یا هم آنها چه نقشی می‌توانند داشته باشند؟
پس از ۲۰۱۴ اتفاق ناگواری که روند کنونی را متوقف بسازد، به وجود نخواهد آمد و اگر گروه‌ها و احزاب به خاطر استحکام اوضاع صادقانه و بدون گرایش‌های خاص شخصی و سلیقه‌یی کار کنند، باور من این است که افغان‌ها توان این را دارند که وضعیت را تحت کنترل خود داشته باشند، اما اگر گرایش‌ها بیشتر سلیقه‌یی و به خاطر به دست آوردن منافع شخصی باشد، افغانستان پس از ۲۰۱۴ درگیر آشوب‌ها و چالش‌های زیادی خواهد شد.
در مجموع وضعیت افغانستان را با توجه به نزدیک‌شدن سال ۲۰۱۴ و برگزاری انتخابات چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برگزاری انتخابات با یک سلسله چالش‌ها مواجه خواهد بود و پاکستان و حلقات تروریستی نخواهند گذاشت تا مردم با خیال راحت به پای صندوق‌های‌ رای بروند و تبلیغات علیه روند کنونی شدت بیشتر خواهد یافت؛ بنابراین، ما باید یک سلسله آماده‌گی‌های لازم را در سال پیش روی و سال آینده داشته باشیم، اما اگر مردم بسیج شوند و از روند کنونی و روند دموکراسی حمایت کنند، حلقات تروریستی و کشورهای همسایه کار مخربی را انجام داده نخواهد توانست.
وضعیت رسانه‌ها را پس از ۲۰۱۴ چگونه ارزیابی می‌کنید؟
رسانه‌ها در انتخابات سهم فعال خواهند گرفت، اما پس از انتخابات اگر حلقات به شدت محافظه‌کار در دستگاه قدرت حضور پیدا کنند، تلاش خواهند کرد تا جلو آزادی رسانه‌ها و خبرنگاران را بگیرند، بنابراین یکی از مواردی که هم در اجندای ملی، هم در اجماع ملی و هم در میثاق ملی باید گنجانیده شده و به آن پرداخته شود، مسألۀ رسانه‌ها است.
شماری از احزاب و گروه‌ها به این باور اند که حکومت در تلاش عدم برگزاری انتخابات است، شما چه فکر می‌کنید، آیا انتخابات برگزار خواهد شد؟
این صلاحیت حکومت افغانستان نیست که انتخابات را برگزار کند یا خیر و از طرف دیگر، وضعیت کنونی جهان، خواست کشورهای کمک‌کننده و مردم افغانستان برگزاری انتخابات است و افغانستان به جز برگزاری انتخابات راه دیگری ندارد.
اگر انتخابات برگزار نشود، وضعیت به شدت از آن چیزی است که بدتر خواهد شد و بحران به حدی بزرگ خواهد شد که نه حکومت توان کنترل آن را خواهند داشت و نه کشورهای کمک‌کننده به افغانستان.
اگر انتخابات برگزار نشود افغانستان از مسیر قانونی اساسی منحرف شده و امکان هر نوع قانون شکنی دیگر و رویدادهای دیگر وجود خواهد داشت و افغانستان از نظارت جامعۀ جهانی نیز خارج خواهد شد.
در پایان اگر حرفی خاصی داشته باشید بفرماید
پیام من به تمام نخبه‌گان سیاسی این است که به خاطر برگزاری یک انتخابات سالم و شفاف تلاش بسیار کنند و برای ایجاد یک حکومت بهتر از حکومت فعلی باهم کار کنند و به خاطر حفظ ارزش‌های دموکراسی اول آزادی بیان و رسانه‌ها را تضمین کنند.
پیام من به مردم افغانستان این است که تا زمانی‌که ما خود برای حل مشکلات خود تلاش نکنیم، هیچ کمک کنندۀ در این زمینه ما را یاری نخواهد کرد، بنابراین تمام اقوام و احزاب سیاسی از یکدیگر درک متقابل داشته باشند و بالاخره به نکات مشترک برسند، تا رسیدن به صلح و ثبات تضمین شود؛ در غیر این صورت هر آن چیزی که در پس از ۲۰۱۴ اتفاق بی‌افتد از حکومت شروع تا نخبه‌گان سیاسی و همۀ مردم افغانستان را فرا خواهد گرفت.