ساعت پنج بامداد روز گذشته، هفت تن از افراد طالبان با واسکت‌های انتحاری و موتری پُر از مواد منفجره، به بخش‌هایی از فرودگاه کابل حمله کردند. هرچند در این حمله به جز دو تن از غیرنظامیان ـ که زخمی ‌سطحی برداشتند ـ به کسی آسیبِ جدی نرسید، اما وحشتِ ایجادشده در روح و روان مردم، مثل همیشه مهر تأیید بر ناتوانیِ نیروهای امنیتی گذاشت.
اما این ناتوانی از بابت مهار نکردنِ حملۀ دیروز نیست، زیرا اتفاقاً در مهار آن حمله، نیروهای امنیتی بسیار خوب درخشیدند؛ بلکه مسالۀ اساسی این‌جاست که چرا نیروهای امنیتی اکثراً از گرفتاریِ انتحاریان قبل از اجرای عملیات، ناتوان‌ استند و یا این‌که چه‌گونه انتحاریان تا نزدیکی اهداف‌شان می‌رسند و عمل انتحاری را انجام می‌دهند؟
مقامات حکومتی با ساده‌سازی مسأله، همواره کشورهای همسایه را مسوولِ این حملات دانسته و گفته‌اند که چنین حملاتی در همکاری با برخی از اتباع داخلی انجام می‌یابند. اما آیا این سخن، گرهی از مشکل می‌گشاید؟
گزارش‌ها و حدس و گمان‌هایی نشان می‌دهند که نزدیک شدنِ تقریباً موفقانۀ انتحاریان به اهداف مورد نظرشان، دلایلِ گوناگون دارد که حکومت به‌خاطر حفظ آبروی خود، از پرداختن به آن‌ها پرهیز می‌کند.
یکی از این دلایل و عوامل، افراد انتحاریِ اتباع داخلیِ کشور است که در اطراف و اکنافِ افغانستان فعالیت دارند. به این معنا که طالبان دارای سیستم مجهزِ جلب و جذب در داخل کشور می‌باشند و اکثر حملات در مرکز و سایر شهرها را به وسیلۀ همین افراد انجام می‌دهند.
زیرا امر انتقال فرد انتحاری از بیرون از کشور و هم‌چنان مواد انفجاری، بسیار سخت می‌نماید و هیچ گروهی ـ به ویژه گروه‌های هراس‌افگن ـ این‌قدر ریسک را نمی‌پذیرد که وسایل مخرب و نیز عامل آن را، از بیرون وارد محلِ مورد نظر سازد.
بارها مشاهده شده که برخی از خانه‌ها در حومۀ شهر کابل در دست انتحاریان قرار داشته و در آن‌جا ساخت‌وسازِ واسکت‌های انتحاری صورت گرفته و نیز مواد منفجره تهیه ‌شده است. اما مقامات حکومتی همواره این حقایق را از نظر دور داشته‌اند.
دلیل و عامل دیگر می‌تواند جاسوسان مربوط به طالبان، در داخل حکومت باشد که خود رییس‌جمهور بارها از آن سخن گفته است. این جاسوسان به دلایل گوناگونی در خدمتِ طالبان و دستگاه استخباراتی پاکستان قرار دارند. پول، نزدیکی فکری، روابط قومی ‌و… از جمله عواملی می‌توانند باشند که بسا از افراد صاحب‌صلاحیت در دستگاه‌های دولتی را به خدمتِ نیروهای هراس‌افگن درآورده است.
زیرا رساندنِ یک موتر حامل مواد منفجره و نیز ۷ تن از انتحاریان به نزدیکی اهداف نظامی، ‌به این ساده‌گی‌ها ممکن نیست و نمی‌توان کمک و همکاریِ دست‌هایی را در درون دستگاه‌های حکومتی، نادیده گرفت.
اما مهم‌ترین عامل، ناتوانی دستگاه استخباراتی افغانستان است که از کشف گروه‌های بزرگِ انتحاری عاجز می‌نماید. در همین واقعۀ دیروز، این تنها فداکاری و جان‌فشانی پولیس بود که از یک فاجعۀ بزرگ جلوگیری کرد و متأسفانه دستگاه استخباراتی کشور هیچ نقشی در خنثاسازیِ این حمله ایفا نکرده است. زیرا وقتی طرح یک حمله به مرحلۀ اجرا می‌رسد، به این معناست که دستگاه استخباراتی از آن کاملاً غافل بوده است.
برای از میان بردن این عوامل، راه‌حل‌های بسیاری وجود دارد که سوگ‌مندانه تلاشی برای دست‌یازی به آن، از سوی حکومت دیده نمی‌شود. زیرا حکومت عملاً با طالبان در تعامل است و این تعامل، خود روحیۀ مبارزه و راه‌های جلوگیری از این حملات را ضعیف و منتفی می‌‍‌سازد.
چنان‌که حکومت پیوسته به سوی طالبان دستِ دوستی دراز کرده، زندانیان انتحاری و غیرانتحاریِ طالب را رها کرده است، چهره‌های ضد طالب را از پست‌های‌ مهمِ دولتی دور نگه داشته و حتا هیچ علاقه‌یی در راستای جابه‌جایی افرادِ کارا در پست‌های امنیتی، از خود نشان نداده است.
باید خاطرنشان ساخت که مقابلۀ مسلحانه با نیروهای انتحاری، هرگز کارساز نخواهد بود و هرقدر که نیروهای امنیتیِ ما حملاتِ طالبان را موفقانه خنثا سازند، اما بازهم در ذاتِ خود یک ناکامی ‌تلقی می‌‌گردد. زیرا پیروزی در یک جنگِ رو در ‌رو و نیز کاهشِ تلفات غیرنظامیان، نشان‌دهندۀ توانایی نیروهای امنیتیِ ما نیست. بل‌که توانایی نیروهای امنیتی، در کوتاه ساختن دست طالبان از شهرها و روستاهای افغانستان ثابت می‌شود. به این معنا که باید نیروهای امنیتی افغانستان، جغرافیای جنگ را تغییر دهند.
اما سوگ‌مندانه که سیاست‌های کلی نظام کنونی و نیز سیستم غیرمسوول آقای کرزی، این مجال را از نیروهای امنیتیِ ما گرفته است. نیروهای پولیس ولو هرقدر جان‌فشانی کنند تا حملات خطرناکِ طالبان را خنثا سازند و یا نیروهای کشفی هر اندازه برای دستگیری انتحاریان پیش از اجرای حمله، تلاش کنند، بازهم کارِ طالبان یک‌سره نخواهد شـد. زیرا آن‌چه که نیروهای امنیتی افغانستان در عمل انجام می‌دهند، آقای کرزی و همراهانش در نظر با آن مخالف‌اند.