با خروج نیروهای خارجی و با نزدیک‎شدن زمان برگزاری انتخابات ریاست‎جمهوری و شورای‎های ولایتی، فضا برای کار رسانه‏‎یی در افغانستان تنگ‎و تاریک می‎شود.
شماری از نهادهای مدافع رسانه‎ها و روزنامه‎نگاران با بیان این مطلب می‎گویند که خشونت‌ها علیه روزنامه‎نگاران و خبرنگاران روز به روز افزایش می‌یابد.
این نهادها با بررسی خشونت‌ها در شش ‌ماهِ نخست سال روان از افزایش پنجاه درصدی خشونت علیه خبرنگاران سخن می‌زنند.
«نی» یا ادارۀ حمایت‌کنندۀ رسانه‌های آزاد در افغانستان و همچنان کمیتۀ مصونیت خبرنگاران افغان، در هفتۀ گذشته گفته‎اند که خشونت‌ها علیه خبرنگاران تشدید یافته و با نزدیک‌شدن به انتخابات احتمال افزایش بیشتر خشونت‌ها می‌رود. عاملان این خشونت‌ها، دولت، گروه‌های شورشی و افراد زومند می‌باشند.
کمیتۀ مصونیت خبرنگاران افغان، در یک گزارش سیزده صفحه‌یی به بررسی این خشونت‌ها در شش‌ ماه گذشته پرداخته است.
این کمیته گفته است که با بدترشدن وضعیت و کم علاقه‌شدن دولت نسبت به حمایت از خبرنگاران و آزادی بیان، میزان خشونت علیه خبرنگاران نیز به‌شدت افزایش یافته است.
این کمیته می‌گوید که موارد خشونت به‌ویژه در سال جاری رقمِ درشت‌تری را نسبت به سال‌های گذشته داشته است.
در این گزارش آمد است که در این میان خبرنگارانی که در نقاط دوردست فعالیت می‌کنند بیشترین موارد خشونت را تجربه کرده‌اند، در چنین مناطق خبرنگاران از جانبی با تهدید نا امنی‌ها و فشارهای جوانب درگیر به‌شمول افراد و نهادهای وابسته به حکومت مواجه بوده اند و از جانبی هم امکانات و سهولت دسترسی به اطلاعات در این مناطق کمتر می‌باشد که این مشکلات خبرنگاران را مضاعف می‌سازد.
کمیتۀ مصونیت از خبرنگاران افغان در این گزارش خود با توجه و بررسی وضعیت کنونی و حاکم بالای فضای سیاسی، امنیتی و اجتماعی در کشور، موضوعات ذیل را پیشبینی کرده است:
۱ – حکومت افغانستان فشار بر خبرنگاران را در این مدت با انگیزۀ در دست داشتنِ فضای اطلاعاتی کشور، بیشتر خواهد ساخت.
۲ – تحرکات مخالفین مسلح دولت به‌خاطر برهم زدن انتخابات و تشدید جنگ روانی تا پایان انتخابات بیشتر خواهد گردید و نا آرامی‌های ناشی از آن خبرنگاران را هم متضرر خواهد ساخت.
۳ – افراد و گروهایی که از نامزدان خاص حمایت می‌کنند، در جریان مبارزات انتخاباتی تلاش خواهند کرد تا کارکنان رسانه‌ها را با توسل به انگیزه‌های مختلف، به‌ویژه در صورت عدم حمایت رسانه یا رسانه‌ها از نامزد مورد نظرشان، مورد تهدید قرار بدهند و تلاش خواهند کرد تا با استفاده از شیوه‌ها و ابزار غیرقانونی بر رسانه‌ها اعمال نفوذ نمایند.
۴ – کمرنگ‌شدن حضور جامعۀ بین‌المللی و کم علاقه شدن آن‌ها در دفاع ارزش آزادی بیان فرصت بیشتر را برای ناقضین و متخلفین حقوقِ رسانه‌ها فراهم خواهد ساخت تا خبرنگاران را تا ختم انتخابات سال ۱۳۹۳خورشیدی، مورد خشونت و فشار قرار بدهند.
در این گزارش آمده است که در شش‌ماه نخست سال ۲۰۱۳م، کارمندان حکومتی مسوول بیست و هشت درصد که ۱۲ قضیۀ خشونت می‌شود، می‌باشند که از این میان ۳ قضیه مربوط به پولیس، ۴قضیه امنیت ملی و ۵ قضیۀ دیگر مربوط به نهادهای دیگر حکومتی می‌شود.
یافته‌هاى این گزارش نشان میدهد که خبرنگاران زن در افغانستان از همه بیشتر آسیب‌پذیر بوده و با مشکلاتى چون پایین‌بودن دانش و اندوخته‌های حرفه‌یی تا محدودیت‌هاى اجتماعى گوناگون دست و پنجه نرم مینمایند.
این گزارش می‌افزاید که خبرنگاران زن، همزمان با افزایش ترس و نگرانى نسبت به آینده، حضورشان در رسانه‌ها به ویژه در ولایات کمرنگ‌ترگردیده است.
همچنان در این گزارش آمده است که یکى از مشکلات عمده برای زنان خبرنگار، سوء استفادۀ جنسى برخى از آمرین و مدیران رسانه‌ها از آن‌ها می‌باشد که مشکل جدى را نسبت به تداوم کارِ زنان در رسانه‌ها ایجاد نموده است.
در این گزارش تصریح شده است: «در بیشترین موارد، شرایط کار برای خبرنگاران زن به شکلى طراحى وتطبیق می‌شود که این خبرنگاران ناچار شوند به خواهش‌های نامشروع مدیران خود تن بدهند و در صورت مقاومت در بعضى حالات از وظیفه برکنار می‌گردند.»
کمیتۀ مصونیت خبرنگاران افغان، با درنظرداشت یافته‌هایش در این گزارش، به این نتیجه رسیده است که عدم ارادۀ حکومت در حمایت از خبرنگاران و رسانه‌ها چالش بزرگى را در برابر خبرنگاران ایجاد کرده، اگر حکومت، روشِ نادرست خود را در برابر حل مشکلات رسانه‌یى تغییرندهد، این چالش‌ها بیشتر خواهد شد.
کمیتۀ یاد شده، در اخیر این گزارش پیشنهادهایی را نیز ارایه کرده که از آن میان، تلاش‌هاى واقعى حکومت به هدف رشد رسانه‌ها و آزادى بیان و جلوگیرى از اضمحلال آن، بیشترشدن تلاش‌هاى رسانه‌ها براى مسلکى‌شدن کارمندان، تهیۀ اصول، رفتار و روش نشراتى، رشد آگاهى کارمندان از کار مسلکى و روشن‌شدن موقف جامعۀ جهانى در قسمت حمایت از آزادى بیان و رسانه‌هاى افغانستان می‌باشد.
پیش از این نیز نهادهای حامی حقوق خبرنگاران در بررسی‌های خود، افغانستان را در کنارِ کشورهای عراق، ایران و پاکستان یکی از کشورهای خطرناک برای خبرنگاران گفته بودند و مشکل اصلی افزایش خشونت‌ها را که در این گزارش نیز بدان اشاره شده است، عدم پیگیری پرونده‌های خشونت علیه خبرنگاران بیان داشته بودند.
هارون مجیدی