ایجاد بندهای آبگردان می‌تواند کمک زیادی به اقتصاد افغانستان کند، اما چرا این بندها ساخته نمی‌شود؟ وزارت انرژی و آب افغانستان می‌گوید پنج بند آبگردان زیر کار هستند، اما کمبود بودجه و ناامنی دلیل اصلی کندی کار آن‌‎ها است.
برای اولین‌بار در سال ۱۹۲۰ اعمار بندها در افغانستان آغاز گردید. اولین بندهایی که کار ساخت شان آغاز شد، بندهای کجکی، نغلو، قرغه، سروبی و سلطان بودند که سال‌ها بعد به خاطر آغاز جنگ کار دیزاین و ساخت‌شان متوقف شد. هنوز هم خیلی از این بندها ساخته نشده اند و یا نیمه‌کاره مانده اند.
به گزارش دویچه وله، وزارت انرژی و آب افغانستان حدود ده سال پیش بازسازی و مطالعه روی بندها را دوباره آغاز کرد. اما هنوز هم این وزارت نتوانسته است که یکی از این بندها را افتتاح کند.
کار بند سلما در ولسوالی چشت ولایت هرات تاکنون بارها به تعویق افتاده است. قرار بود کار ساخت این بند به کمک هندوستان تا آخر سال ۲۰۰۷ پایان باید. بار دوم گفته شد که این بند تا اخیر سال ۲۰۱۱ افتتاح خواهد شد. اما حالا وزارت انرژی و آب خبر می‌دهد که تا ۹ ماه دیگر ممکن است کار این بند پایان یابد.
ویس الرحمن آریا، رییس گروه نظارت بر روند بازسازی بندهای افغانستان در وزارت انرژی و آب، می‌گوید که ناامنی و کمبود بودجه باعث به تعویق افتادن کار پروژه‌ها و حتی عملی‌نشدن آنان می‌گردد. وی می‌افزاید: «هر برنامه ساختن بند از حداقل ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد دالر بودجه نیاز دارد. ما به طور مثال بالای پروژه گندیری در ولایت کنر تحقیقات را انجام داده ایم و هنوز هم کار دیزان جریان دارد. اما به خاطر ناامنی در منطقه کار بسیار به کندی پیش می‌رود. هنوز هم هیچ تمویل کننده خارجی آماده‌گی نشان نداده است که کار ساختمانی این بند را حمایت مالی کند».
او می‌گوید دولت افغانستان نیز توانایی مالی آغاز کار همه پروژه‌های مطالعه شده را ندارد، از این رو تنها کار پنج بند آبگردان را آغاز کرده است. او می افزاید: «این پنج پروژه، پروژه شاه و عروس در ولسوالی شکر دره ولایت کابل، پروژه مشلغو در ولایت پکتیا، پروژه پاشدان در ولسوالی کرخ ولایت هرات، پروژه المار در ولسوالی المار ولایت فاریاب و بند کمال خان می باشد که از بودجه انکشافی وزارت انرژی و آب افغانستان ساخته می‌شوند و هیچ نهاد و کشور خارجی پول شان را نمی‌دهد.»
آریا همچنان از کار بالای بندهای سلما در ولایت هرات از سوی کشور هندوستان و بند کجکی در ولایت هلمند از سوی ایالات متحده امریکا خبر می‌دهد. به گفته وی، وزارت انرژی و آب افغانستان توانسته است که با بودجه خودش و همکاری یک شرکت آلمانی بند سلطان را نیز در ولایت غزنی بازسازی کند.
رییس گروه نظارت بر روند بازسازی بندهای افغانستان می‌پذیرد که مشکلات امنیتی در ساحاتی که بندهای آبگردان در حال ساخت هستند، بیشتر است. او از پروژه مشلغو، کمال خان، المار، سلما و کجکی به عنوان ناامن ترین پروژه‌ها یاد می‌کند. اما با آن هم می‌گوید: «پروژه بند سلما چون کارش توسط کشور دوست هندوستان از نظر ساختمانی و مالی پیش برده می شود و در پلان ساختش تغییر به میان آمد، به تاخیر افتاد. اما کارش ۸۰ درصد پیش رفته است و امیدواریم که ۲۰ درصد دیگرش نیز در آینده نزدیک تمام شود.»
وزارت انرژی و آب افغانستان می‌گوید بندهای آبگردان پروژه‌های پیچیده و زمان‌گیر هستند و به بودجه های هنگفتی نیاز دارند. این وزارت می‌گوید که جامعه جهانی با وصف کمک‌هایی که در بخش های مختلف به افغانستان کرده است، اما در بخش تمویل بندهای آب گردان آن چنان که انتظار می رفت توجه نکرده است.