مردم خوست و مقام‌های آن ولایت می‌گویند که اکنون خانواده‌ها مانند گذشته دختران کلان‌سال ترشان را از رفتن به مکتب منع نمی‌کنند. به گفتۀ آنها اکنون شمار زیاد دختران پس از یک وقفه دوباره به مکتب‌ها می‌روند.
عایشه که ۲۲ سال دارد پس از چند سال وقفه دوباره به درس خواندن شروع کرده است. خانواده‌اش به این باشنده ولایت خوست اجازه نمی‌داد که بعد از صنف ششم به درس خواندن اش ادامه دهد.
به دلیل محرومیت عایشه از مکتب عمرش افزایش می‌یافت. پدر و برادران اش تصمیم گرفته بودند که عایشه به عمر مکتب رفتن نیست و باید درخانه بنشیند. اما این دوشیزه جوان دلسرد نشد و بعد از نرفتن به مکتب در خانه به آموختن درس‌هایش ادامه داد. علاوه براین عایشه جوان تلاش نمود تا افکار پدر و برادران اش را تغییر بدهد تا بتواند یک بار دیگر اجازه رفتن به مکتب را بیابد.
پس از چند سال گفت وشنود، عایشه توانست تا خانواده اش را آماده گرداند که به وی اجازه رفتن به مکتب را بدهند. اکنون عایشه دانش آموز صنف یازدهم مکتب بی بی حلیمه ولایت خوست است و برای شمولیت در دانشگاه آمادگی می گیرد.
در ولایت خوست این تنها سرنوشت عایشه نیست. مانند او دختران زیادی به دلیل افزایش عمر شان توسط خانواده های شان از مکتب رفتن مانده اند.
درچند سال گذشته شمار زیاد دختران در ولایت خوست تنها تا صنف ششم درس می‌خواندند وپس از آن درخانه می‌نشستند. اما همه چیز درحال تغییر است.
به گفتۀ خان محمد مدیر لیسه بی بی حلیمه، درسال‌های گذشته پس از صنف ششم اتاق‌های درسی خالی می بودند. اما او می‌افزاید که اکنون وضعیت تغییر کرده است. به گفتۀ او اکنون بسیاری مادران وپدران نزد او مراجعه می‌کنند تا دختران شان دوباره در صنوف بلند جذب گردند. قبلاً بنا بر برخی محدویت های فرهنگی درس خواندن متوقف شده بود.
حاجی عبدالله باشندۀ اکاکلی ولسوالی زازی میدان ولایت خوست است. او می‌گوید قبلاً به دلیل افزایش عمر دو دختر اش را از درس خواندن بازداشته بود. او اکنون هردوختر اش را به مکتب فرستاده است. حاجی عبدالله می گوید:« من هنگامی متوجه ارزش درس خواندن شدم که درخانه ما یک مشکل ولادی پیدا شد. هرگاه درخانه ما یک داکتر زن می بود، این مشکل پیدا نمی شد».
درخوست ، در مقایسه با گذشته دختران بیشتری شامل مکتب شده اند
مقام‌های ولایت خوست می گویند که به تناسب سال های پیشین در آغاز سال جاری در مکاتب خوست دخترهای بیشتر شامل شده اند.
مطیع الله فضلی معاون ریاست تعلیم وتربیت خوست می‌گوید که اکنون در آن ولایت لیسه‌ها، مکاتب متوسط و ابتدایی برای دختران فعال اند که درآن ها ده ها هزار دختر درس می خوانند.
پس از سرنگونی رژیم طالبان در افغانستان، دختران امکانات شمولیت در مکاتب را پیدا کردند. اما هنوزهم دربرخی مناطق این کشور به دلایل محدودیت‌های امنیتی، اجتماعی، خانواده‌گی و رسم و رواج‌ها ، دختران به مکتب رفته نمی‌توانند.