پنجـم میزانِ امسال برابر بود با هفدهمین سالروز ورود سربازان طالب به کابل. روزی که سیر تاریخ کشوری به نام افغانستان دگرگون شد و کاروان مدنیت در این کشور عقب‌گرد شدیدی کرد. تجاوز، کشتار، به آتش کشیدن، مصادرۀ زمین و … همه و همه از میراثِ این پدیدۀ جدیدالتأسیس (طالبان) بودند که مردم را ناچار به مقاومتِ سختی در برابر ظلمِ سازمان‌یافتۀ خود ساخت.
مقاومت و روزهای سخت. مقاومت و روزهایی که حتا امیـدها هم یخ بسته بودند. با این همه، بار دیگر بارقۀ امید درخشید و مقاومت مردم به ثمر نشست و آن، شکست طالبان در خزان ۱۳۸۰ بود.
ظاهراً این پدیده مثل همه پدیدهای تاریخی دیگر، ظهور و زوالی داشته‌ است. در یک دوره پدیدار شده‌ و در دورۀ دیگر مضمحل. اما در باطن، سوگ‌مندانه این زوال هرگز تجربه نشده است.
در نیاز خوانش تاریخ، گفته می‌شود که حفظ و به یاد داشتن هر پدیدۀ تاریخی، می‌تواند ما را از طی کردنِ مکررِ یک مسیر تاریخی باز دارد. اما انگار افغانستان آن کشوری است که برای رسیدن به یک حقیقت، باید تاریخ را بار بار تجربه کرد و تمام حقایق تلخ را مکرراً با تمام وجود چشید.
این تکرار تاریخ، کدام تقدیر آسمانی نیست؛ بل‌که ریشه در اشتباه‌ها و دوباره رفتن‌های خودمان دارد که هرگز آن را نمی‌بینیم. امروز هرچند حکومت و تمام نهادهای مربوط به آن، گروه طالبان را دلیل بدبختی‌های دو دهۀ اخیر کشور می‌دانند؛ اما هرگز به سیاست‌های طالب‌پرورانۀ خویش توجه نکرده‌ و نمی‌کنند که خود عملاً در راستای تقویت و تجهیز این گروه عمل کرده‌اند.
ارکان حکومت اعم از مقاومت‌گرانی که امروز مقاومتِ دیروزشان در برابر طالب را مایه افتخار می‌دانند، در این چند سال پسین آگاهانه در به متن کشیدنِ این گروه سعی کرده‌اند. آن‌ها جنایاتِ سازمان‌یافتۀ طالبان ـ جنایات دیروز و امروزشان ـ را به کمک مذاکرات صلح و برادرخواندن‌های مکرر، قباحت‌زدایی کرده‌اند و هنوز هم در تلاش تحقق این پروسه‌اند.
تردیدی نیست که گروه طالبان به کمکِ سیاست‌های قومی‌حکومت، تجدید حیات شد و از این منظر، آقای کرزی و همراهانش هیچ ملامت نیستند؛ زیرا اندیشه و عمل آنان بر محور منافع قومی‌ می‌چرخد. اما افسوس که بسا از دوستان مقاومت‌گر نیز در کنار حکومت طالب‌پرور، از دشمنان دیروزی حمایت کردند.
حتا امروز که ما به سوی انتخابات روان هستیم و هراس از بازگشت طالبان و تکرار پنجم میزان، پشت همه حکومتیان را می‌لرزاند؛ هنوز هم مقامات به سیاست‌های طالب‌گرایانۀشان ادامه می‌دهـند.
بنابراین، بسیار نومیدانه می‌توان گفت که ادامۀ فعالیت‌های شورای صلح و نیز حُسن نظرِ بی‌حد حکومت نسبت به بازگشت طالبان به نظام افغانستان، لاجرم ما را با پنجِ میزانِ دیگری مواجه خواهد ساخت. تعریفی که امروز از طالب بیرون داده می‌شود، در واقع همان تعریفی‌ست که در پی قباحت‌زدایی‌های مکررِ حکومت و طرف‌دارانش صورت گرفته است. ورنه، ماهیت اصلی این گروه هیچ تغییری نکرده است. جنایت آن گروه امروز هم در ابعاد گسترده‌اش جاری است، اما به نظر می‌رسد که مقامات حکومت تصمیم دارند تا زمانی که یک بارِ دیگر جنایات پس از پنجم میزان سال ۱۳۷۵ را تجربه نکرده‌اند، سیاست‌های طالب‌پرورانۀشان را ادامه دهند!