یافته های ربع اول سال ۱۳۹۲ کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نشان می دهد که گراف ازدواج دختران زیر سن در کشور تا ۴۰ درصد بالا رفته است.
مسوولان در این کمیسیون می گویند که آنان تا حدی زیاد توانسته اند که مانع این گونه ازدواج ها شوند اما با آن هم نگرانی های جدی در این خصوص در نزد آنها وجود دارند.
لطیفه سلطانی هماهنگ کننده بخش زنان کمیسیون مستقل حقوق بشر به روز جمعه در صحبت با رادیو آزادی گفت که نه تنها دختران بلکه پسران خرد سال هم وادار به ازدواج می شوند:
چهل مورد ازدواج های قبل از وقت در نزد ما به ثبت رسیده است که از این میان ۵٫۶ درصد به شکل بدل و ۰٫۵ درصد در بدل بد دادن است.
متاسفانه امروز همان طوری که اطفال دختر به ازدواج های اجباری و زیر سن مجبور می شوند، اطفال پسر هم در برخی ولایت های افغانستان این مشکل را دارند.
اطفال پسر هم به کمیسیون شاکی شدند با کسیکه نمی خواهند ازدواج بکند پدر شان آنها را مجبور می سازد.
اما خانم سلطانی مشخص نساخت که به چی تعداد پسران خرد سن در نزد این کمیسیون مراجعه کرده اند.
خانم سلطانی افزود که بیشتر ازدواج های زیر سن در ولایات شرقی و جنوب شرق به خصوص مناطق ناامن کشور صورت می گیرند.
مسوول بخش هماهنگ کننده بخش زنان کمیسیون مستقل حقوق بشر می گوید که اکنون علمای دین با آنان همکاری نزدیک دارند.
به گفته این مسوول در صورتی که خانوادهء از یک ملا خواهان بستن نکاح دختر خرد سال اش شود، شماری از این ملا ها کمیسیون را از موضوع آگاه می سازند.
کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در حالی از افزایش ازدواج های زیر سن نگرانی دارد که به تازه گی مسوولان ریاست امورزنان در ولایت بادغیس گفته اند که در یک ماه اخیر ده دختر بین سن ده تا دوازده سال در عقد نکاح مردان نسبتاً مسن در آمده اند.
بر اساس مادهء ۷۱ قانون مدنی افغانستان، حداقل سن ازدواج برای دختران در افغانستان ۱۶ سال مشخص شده است.
قانون منع خشونت علیه زنان در افغانستان ازدواج زیر سن قانونی را جرم می داند و تاکید می ‌کند که اطفال زیر سن برای ازدواج توانایی «ایجاب و قبول» آگاهانه را ندارند.
سازمان ملل نیز ازدواج ‌های زیر سن را نقض حقوق بشری دختران می ‌خواند و گفته است که برای جلوگیری از این عمل باید تمام اقدامات لازم در افغانستان به اجرا گذاشته شوند.
بحث ازدواج زیر سن را با شماری از علمای دین در میان گذاشتیم که آیا در دین اسلام این گونه ازدواج ها جواز شریعی دارد یا نه؟
شمس الرحمان فروتن یکی از این علما در پاسخ به این پرسش رادیو آزادی گفت:
“ ازدواج یا نکاح قبل از بلوغ در اسلام اگر جواز ندارد، کار خوب هم نیست فقط مساله ولایت اجباریه است که برای پدر و پدر کلان بنابه شفقت خاص که وجود دارد ثابت است اما در مجموع ازدواج قبل از بلوغ اگر به تجربه شود اگر عواقب بدی در یک جامعه داشته باشد اصلاً جواز ندارد»
پیش از این هم نگرانی ها در میان نهاد های ملی و بین المللی که در بخش دفاع از حقوق زنان فعالیت دارند در خصوص ازدواج زیر سن وجود داشته است.
این نهاد ها بیشتر از عواقب بد ازدواج های پیش از وقت هراس دارند. به گفته آنان این گونه ازدواج ها سبب از هم پاشیدن شیرازه زندگی مشترک شده و در ضمن باعث مشکلات صحی، فرار از منزل و حتی خود کشی دختران شده است.
فعالان حقوق زن هشدار می دهند که اگر حکومت افغانستان به این معضل رسیدگی جدی نکند، ممکن آمار ازدواج های زیر سن که یکی از عوامل خود کشی در میان زنان نیز خوانده می شود، بیشتر از امروز گردد.
فریبا واحدی رادیو آزادی