یادداشت: دومین نشست مشورتی طرح اجندای ملی، اخیراً با حضور نخبه‎گان سیاسی، فرهنگیان، استادان دانشگاه‎ و دانشجویان حوزۀ جنوب‌غرب در ولایت هرات برگزار شد.
در این نشست، اشتراک‎کننده‎گان پیشنهادها‎ و دیدگاه‌های‌شان را در خصوص طرح اجندای ملی ارایه کردند و همچنان حمایت‎شان را از این طرح ابراز داشتند.
طرح اجندای ملی از سوی احمد ولی مسعود رییس عمومی بنیاد شهید مسعود ارایه شده است.
در این طرح ضمن ارایۀ طرحِ خروج از بن‎بست کنونی، در خصوص تأمین صلح پایدار در افغانستان نیز راه‎کارهایی ارایه شده است.
طرح اجندای، با استقبال نهادهای خارجی از جمله سازمان‎ ملل متحد و نهادهای داخلی کشور رو برو شده است.
پس از این، گفت‎‏وگوهای دومین نشست مشورتی طرح اجندای ملی را که در ولایت هرات برگزار شده بود، به‌ترتیب در روزنامه به نشر می‎سپاریم.

آغاز برنامه
آقای رحمتی( آغاز گر نشست):
با سلام و درود خدمتِ همۀ فرهیخته‌گان حاضر در دومین نشست مشورتی اجندای ملی در شهر علم و هنر هرات باستان، کاروان اساس‌گزاران طرح اجندای ملی بعد از نخستین نشست مشورتی خود در کابل این بار افتخار دارد تا در این نشست میزبان تجربه‌ها و نظریات نخبه‌گان حوزۀ جنوب‌غرب کشور مان افغانستان است.
بدون‌شک دیر زمانی‌ست که مردان پُر نفس و شخصیت‌های صاحب اندیشه و نخبه‌گان مردم افغانستان با مدیریت و رهبری سالم چهرۀ ملی‌مان جناب احمد ولی مسعود در راستای یک برنامۀ ملی و فراگیر و فرا قومی تحت عنوان «اجندای ملی» تلاش‌های شبانه‌روزی می‌ورزند و تنها راه نجات مردم افغانستان و رفع بحران سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی را در برنامۀ اجندای ملی می‌دانند. ما به خاطر هم‌گرایی و تفاهم تمام دولت‌مردان و آوردن یک حکومت وحدت ملی، راهی طولانی را در پیش داریم. پس دانشمندان خیِر، شخصیت‌های دلسوز و هموطنان عزیز بیاییم تا آن راه پُر خم و پیچ را با تمام مشکلاتش مردانه گذر کنیم.
به همین جهت کاروان به هم پیوستۀ فکر، اندیشه، تعقل و نخبه‌گان مردم افغانستان با فریادهای برنامۀ اجندای ملی برای فردای روشن و بهتر، برنامه‌های ملی را روی دست گرفته اند که اگر خداوند بزرگ بخواهد تا بتوانند در شرایط حساس در عرصۀ انتخابات و هم پس از انتخابات، نقش اساسی خود را در آوردن دولت وحدت ملی ایفا نمایند.
امروز چه زیباست که دومین کنفرانس مشورتی اجندای ملی در ولایت هرات برگزار می‎شود. از نظر ولایتی، این اولین کنفرانس مشورتی ولایتی در سطح کشور است؛ امروز به سراغ شخصیت‌ها، نخبه‌گان، دلسوزان، خیرِین هرات بزرگ و باستان آمده‎ایم و با بزرگان متنفذین، نخبه‌گان و شایسته‌گان ولایت هرات برنامۀ اجندای ملی را با یک صدا به خوانش می‌گیریم.
در این بخش برنامه، از آقای محمد رفیق شهیر تمنا دارم تشریف‌آوری احمد ولی مسعود و همکاران‌شان را از کابل به هرات خوش آمدید بگویند.
محمد رفیق شهیر:
به نماینده‌گی از مردم هرات تشریف‌آوری احمد ولی مسعود و همکاران‌شان را از کابل و تشریف‌آوری علمای کرام، مجاهدین، دانشمندان، جوانان و همۀ خواهران و برادران را در این برنامۀ بسیار با اهمیت خیر مقدم عرض می‌کنم. امیدوار هستم روزهایی را که مهمانان‌مان در هرات گذشتانده‌اند، برای‌شان خوش گذشته باشد.
یکی از معضلات عمده و اساسی در کشور ما که به ساده‌گی نمی‌توان از آن گذشت، نبود یک اجندای ملی و یک برنامۀ ملی برای کشور است که خوشبختانه در این عرصه سالیان متمادی‌یی‌ست که دوست عزیزمان آقای احمد ولی مسعود تلاش کرده تا راه‌کاری را ارایه بدارد که در این رابطه یک نشست مشورتی هم در کابل دایر شده که (در بارۀ آن) توضیحات داده شد.
امروز اولین سفر ولایتی این طرح در هرات است و این بسیار با اهمیت است؛ حالا هم در مرحلۀ بسیار حساسی از تاریخ خود قرار داریم که مسألۀ انتخابات است و تعداد زیادی از کاندیدان معرفی شده اند. همۀ مسایل در محور شخصیت‌ها و افراد می‌چرخد و این به هیچ وجه برای آیندۀ افغانستان مقبول و خوش‌آیند نیست.
ما به یک دورۀ ثبات نسبی رسیده‌ایم و باید تلاش کنیم که این ثبات نسبی با طرح برنامه‌های متکی به خود به یک ثبات دایمی تبدیل شود. ایجاد یک تفکر ملی و ایجاد یک برنامۀ ملی از ضروت‌های بسیار اساسی هر چند زمان‌گیر است؛ اما بدون آن ما نمی‌توانیم به یک ثبات واقعی و دایمی برسیم.
امیدوار هستم مشوره‌هایی را که امروز در شهر هرات صورت می‌گیرد و تعدادی از شخصیت‌های بزرگواری که از هرات این‌جا حضور پیدا کرده‌اند، با شریک‌کردن دیدگاه‌های خود در غنی‌شدن طرح اجندای ملی بپردازند. البته من متیقن هستم که این طرح تکمیل نیست و باید مشوره صورت بگیرد و این که امروز به ولایت هرات به عنوان دومین و بزرگترین ولایت در سطح افغانستان، تشریف آورده اند این است که از اندیشه‌ها و تجارب شما استفادۀ بهینه شود تا این آجندا قوت بیشتر بگیرد.
از همه مجاهدین و تحصیلات یافته‌گان می‌خواهم دیدگاه‌های خود را در رابطه به این طرح شریک سازند و زمانی که این طرح عملی می‌شود ما دیگر با مشکلی بر نخوریم و تا با تطبیق یک برنامۀ مکمل افغانستان به یک ثبات دایمی برسد که در آن فکری از جنگ وجود نخواهد داشت و همۀ مان در محور تفکر ملی زمینۀ خدمت‌گذاری برای مردم و سرزمین مان را خواهیم یافت و با این اجندای ملی می‌شود افغانستان را به یک آیندۀ روشن برد و آرزو دارم این کنفرانس با دست‌آورد باشد.
رحمتی:
با سپاس از آقای شهیر و حال مدیریت جلسه را رسماً به سعید حقیقی یکی از فرهنگیان و فرهیخته‌گان هرات باستان می‌سپارم.
سعید حقیقی:
سلام به همه و باسپاس از مهمانان عزیز!
زمانی که به بحران‌های کشورهای جهان نگاه می‌کنیم؛ هیچ بحرانی ختم نشده مگر این که در عقب خود تفکری وجود داشته است. ما به عنوان کشوری که در سی سال گذشته در بحران زنده‌گی کردیم نیاز به چنین تفکری داریم که حداقل نقشۀ راه آیندۀ افغانستان باشد و اینکه چگونه می‌توان از این بحران سرافراز بیرون شد.
کشورهایی‌که نمیتوانند بیندیشند و کشورهایی که نمی‌خواهند بیندیشند، از یک بحران دچار بحران دیگری می‌شوند؛ دوازده سال گذشته تجربۀ خوبی برای افغانستان بود که ما در مدیریت بحران و تولید اندیشه چقدر با مشکل روبرو هستیم.
حداقل در این سال‌ها گام‌های آغازین برای حل اساسی‌ترین مشکلات جامعه باید برداشته می‌شد، امروز آنچه را که ما در جامعه تجربه می‌کنیم، چیزی نیست که توقع ما و افراد جامعه باشد.
اجندای ملی با همین تفکر آغاز کرد، یعنی از حدود هشت سال پیش که جناب احمد ولی مسعود بحث اجندای ملی را عنوان کرد که هنوز یک بحث بسیار ابتدایی بود، اما امروز به یک بحث کلان ملی مبدل شده است. دغدغۀ آن درد مشترک همه مردم افغانستان بوده که ما چه‌گونه می‌توانیم به دور یک میز، یک محور و یک تفکر ملی گرد بیایم و اساسی‌ترین مشکلات خود را در کنار هم با یک هم‌گرایی ملی مطرح سازیم و برای آن‌ها راه حل جستجو کنیم.
اجندای ملی طرحِ پایان یافته نیست همان‌گونه که جناب آقای شهیر اشاره کردند. این برنامه هم‌واره نیاز به تکمیل شدن و اکمال دارد. سیر اکمالی اجندای ملی در چنین محافل و مجالسی شکل می‌گیرد. هیچ طرحی نمی‌تواند طرح کامل باشد و هیچ تیوری‌ نمی‌تواند تیوری کامل باشد و هیچ بحثی نمی‌تواند در حوزۀ انسانی بحث پایان یافته و تکمیلی عنوان شود. چنانی که بسیاری از متفکرین بحث بینامتنی را مطرح می‌کنند که آیا می‌شود. بدون اندیشۀ دیگران ما بیندیشیم تداوم اندیشۀ ما وابسته به اندیشۀ دیگران است. این جا است که اجندای ملی به عنوان یک بحث بینا متنی مطرح است این طرح وام‌دار اندیشۀ دیگران است و این که خودش به عنوان اندیشۀ مستقل عنوان می‌شود.
من پیش از این‌که این بحث را بسیار طولانی بسازم، از جناب احمد ولی مسعود می‌خواهم که اساسات این طرح و بحث دولت وحدت ملی را که از سوی ایشان به عنوان یک راه حل مطرح شده است، در این رابطه صحبت داشته باشند و ما هم این بحث را ادامه خواهیم داد و نظریات دوستان را شریک خواهیم کرد. ادامه دارد