می‌گویند بیماری‏های قلبی و بروز سکته‌های قلبی، مهم‌ترین عامل مرگ‌ومیر‌هاست. در این میان، متخصصان قلب و عروق، اصلی‏ترین عامل بروز سکته‏‌های قلبی را: تجربۀ انواع استرس‏ها، نحوۀ بد تغذیه، بی‌‏تحرکی و افزایش فشار خون می‏‌دانند. ولی در این میان، عده‏یی نیز تأکید می‏ کنند: بخش بزرگی از اختلالات قلبی، واجد زمینۀ ژنتیکی است.
اما جای نگرانی نیست؛ چون به گفتۀ متخصصان، نه‌تنها امکان شناسایی دقیق این اختلالات و تعیین علت بروز در فرد مبتلا وجود دارد، بلکه می‏‌توان با شناسایی انواع اختلالات ژنتیکی، ظهور بیماری در نسل‏های بعدی را پیش‏بینی و از آن جلوگیری کرد.
چکاپ؛ شرط اول پیش‌گیری
ما در بیماری‏های قلبی و در بروز سکته‌های قلبی چند ریزفاکتور داریم؛ ازجمله زمینه‏‌های خانواده‌گی و ارثی؛ یعنی در کسانی که در خانواده‏ های‌شان بیماری‏های قلبی و سکته‏های قلبی دیده شده، احتمال بروز این بیماری‏ها نسبت به افراد دیگر بیشتر است.
در حالی که مطالعات جدید نشان می‏‌دهد ژن‏ها در بروز اختلالات و سکته‏‌های قلبی تأثیر دارند، تا به حال ۳۰۰ ژن جدید نیز در بروز بیماری‏ها و سکته‏های قلبی شناسایی شده‏ است.
باید همۀ افراد بالای ۲۰ سال از نظر ابتلا به سکته‏‌های قلبی و تنگی عروق کرونر چکاپ شوند، ولی افرادی که زمینۀ خانواده‌گی این بیماری‏ها را دارند، باید از چهارده ساله‌گی چکاپ را شروع کنند. چون حتا روند شروع تصلب شرائین یا پلاک‏هایی که منجر به سکتۀ قلبی می‏شود، از مراحل جنینی است. وقتی این تنگی تصلب شرائین به ۷۵ درصد رسید، سکتۀ قلبی ایجاد می‌شود.
مادران باردار هم تحت نظر باشند
یک مادر باردار هم از نظر ابتلا به این بیماری‏ها باید مورد بررسی قرار گیرد تا این روند را بتوان در کودکِ او هم متوقف کرد، اما به طور کلی، یکی از کارهای مهم در پیش‌گیری از بیماری‏های قلبی، چکاپ به صورت روتین برای همۀ افراد است. این چکاپ هم شامل اندازه‏‌گیری فشار خون، بررسی میزان چربی خون، کنترل وزن، تغذیۀ مناسب، فعالیت فیزیکی متناسب و لازم و بررسی بیماری‏های قند در خود و در خانواده است.
چکاپ فقط یک بار نیست!
اما فراموش نشود بعد از چکاپ اولیه، هر دو سال یک‌بار این کار باید تکرار شود. چون درصد قابل ملاحظه‏‌یی از بیماری‏های قلبی ممکن است بدون علامت باشند. آمارها هم نشان می‏‌دهند یک‌پنجم افرادی که به دنبال سکتۀ قلبی به شفاخانه مراجعه می‏‌کنند، قبل از آن علامتی نداشته‏اند.
برای همین اگر فرد چکاپ نکرده باشد، اولین مواجهۀ وی با بیماری قلبی ممکن است به صورت یک حادثۀ شدید مثل سکتۀ قلبی یا آنژین قلبی شدید باشد؛ ولی اگر از قبل پیش‏بینی لازم انجام شده باشد، می‏توان با کنترل خیلی از عوامل مثل اصلاح نوع زنده‌گی، فعالیت فیزیکی و کنترل شکر خون از این اتفاق پیش‌گیری کرد.
ریزفاکتورهای سرشتی را نمی‏‌توان دست‌کاری کرد
بخش عمده‏یی از ریزفاکتورها به صورت تجمعی است. به عنوان مثال در فردی که سابقۀ ابتلا به بیماری‏های قلبی در خانواده‏اش دارد، اگر این فرد دچار فشار خون شود، به مراتب احتمال ابتلا به سکتۀ قلبی در او نسبت به کسی که فشار خون بالا دارد ولی زمینۀ خانواده‌گی سکتۀ قلبی را ندارد، بیشتر است.
یک سری از ریزفاکتورها به صورت سرشتی در این‌گونه افراد وجود دارد. مثلاً زمینۀ خانواده‌گی ابتلا به سکتۀ قلبی را زیاد نمی‏توان دست‌کاری کرد، یا مثلاً در مردها احتمال بروز سکتۀ قلبی خیلی بیشتر است ولی با این حال، جنس را هم نمی‏توان تغییر داد. هورمون‌های جنسی زنان تا پنجاه ساله‌گی به عنوان یک عامل حفاظتی در برابر سکتۀ قلبی عمل می‌کند، همین‌طور در برابر بروز چهار سکتۀ‌ قلبی در مردان، یک زن دچار سکتۀ قلبی می‌‏شود.
افراد دارای زمینۀ خانواده‌گی سکته، مطلقاً نباید سراغ سگرت بروند؛ چون خطر را چندبرابر می‏‌کند. اگر این فرد وزنش اضافه شود نیز همین حالت را دارد. در مورد چاقی و تغذیۀ نامناسب هم وضع همین‌طور است. پس احتمال از بین‌بردن زمینۀ ژنتیک وجود ندارد و فقط باید از ریزفاکتورهای قابل دسترس دوری کرد.
منبع: سلامت نیوز