گزارشگر:سعید داور پناه/ 13 قوس 1392 - ۱۱ قوس ۱۳۹۲
همه ما در زندهگی شاهد بودهایم به محض اینکه یک نفر، ذرهیی بر قدرتش اضافه شده یا حتا به شهرت کوچکی دست یافته، بلافاصله تغییر اساسی در رفتارش بروز کرده است. پرسش طبیعی این است که چرا؟
اگر از روانشناسان بپرسیم، پاسخشان شاید این باشد که آدمهای مهم معمولاً سرشان شلوغ است و وقت کافی برای توجه و دقت نسبت به زیردستان ندارند. اما گروه متخصصین عصبشناس در دانشگاه Wilford Laurier کانادا تلاش کردند به کمک یک تحقیق علمی، توضیح جدیدی برای این تغییر در رفتار انسانی ارایه دهند.
آنها معتقدند قدرت بهطور اساسی فعالیتهای مغز را تغییر خواهد داد. تیم تحقیقاتی، شرکتکنندهگان در سنجش علمیِ خود را به دو گروه قدرتمند و ضعیف تقسیم کرده است. آنها از گروه شرکتکننده اول میخواهند که فکر کنند آدمهای قدرتمندی هستند و یادداشتی بنویسند از دستوراتی که دادهاند و از گروه ضعیف و زیردست، درخواست کردند که تجسم کنند آدمهای معمولی هستند و از آنها هم میخواهند درباره وابستهگی و اطاعتشان نسبت به افراد قدرتمند چند جمله بنویسند.
در پایان از همه خواسته شده است که یک فلم ویدیوی ساده را ببینند که در آن یک مرد ناشناس مشغول تکرار مداومِ یک عمل معمولی مثل فشردن یک توپ پلاستیکی سفت است. نکته مهم در این مرحله این است که تیم متخصص در همان حین که گروه شرکتکننده مشغول تماشای مرد ناشناس هستند، فعالیتهای بخشی از مغز آنها به نام Mirror System را ثبت میکردند.
توجه اصلی محققین معطوف Mirror System است، چون این نقطه از مغز مرکز تجمع یاختههای عصبی است؛ عصبهایی که هم با دیدن اعمالی نظیر فشردن توپ پلاستیکی توسط دیگران و یادآوری عمل فوق که خودمان انجام دادهایم، تحریک میشوند. این بخش از مغز از طریق «سیستم آینه» به انسان فرصت میدهد که با دیدن یک عمل نظیر فشردن توپ پلاستیکی یا برداشتن یک پیاله قهوه و اعمالی نظیر آن، به درون ذهن و شخصیت فردی که ناظرشان هستیم، برود و با آن شخص به دلیل مشترک بودن در یک تجربه بهنوعی همذاتپنداری کند.
مساله اصلی در «سیستم آینه» این است که به محض اینکه یک نفر دستش به سمت پیاله قهوه میرود، ما میتوانیم پیوندی بین عمل فرد مقابل و تجسمی که ما از برداشتن فنجان قهوه و خوردنش داریم، ایجاد کنیم. چون اعمال بشر در لایههای درونیتر به نیات و رفنارهای بسیار خصوصیتر بشر مربوط است. ما ناخواسته با دیدن اعمال فوق و به کمکبخش «سیستم آینه» مغزمان، میتوانیم به لحاظ حسی و عاطفی با فرد مقابل رابطه ایجاد کنیم.
به عبارتی دیگر، اعمال ما معمولاً با افکار و باورهای ما رابطه دارند و تجسم یک رفتار به صورت مشترک در ما و در فرد دیگر میتواند منجر به توجه به همدیگر هم بشود. به عبارتی چون عصبهای ما در بخش «سیستم آینه» در برخورد با عمل قهوه خوردن یا کاغذپران هوا کردن فرد دیگر فعال شده است، نوعی توجه به فردی که آن عمل را انجام میدهد نیز ایجاد میشود.
محققین در آزمایش خود و تقسیمبندی شرکتکنندهگان در تحقیق به قدرتمندان و زیردستان پی بردهاند که حرکات عصبها در «سیستم آینه» گروه ضعیفها در حین دیدن ویدیوی فشردن توپ پلاستیکی توسط شخص ناشناس فعالتر بوده است. به عبارتی آنها توانستند در رفتار و نیت مردی که در ویدیو عملی را انجام میداد، رخنه کنند و نسبت به او احساس توجه کنند. اما عصبها و نرونهای گروهی که احساس قدرت به آنها تجویز شده بود، توجهی به مرد ناشناس درون ویدیو نکردهاند و به همان نسبت نیز عصبهای بخش «سیستم آینه» مغزشان به اندازه کافی تحریک نشده بود.
عصبشناسان دانشگاه ویلفورد لوریه به سرپرستی Sukhvinder Obhi ثابت کردند گروهی که نقش قدرتمند را ایفا میکرد، نسبت به مرد ناشناس درون ویدیو کنجکاو نشدند و در دایره توجهشان نیز قرار نگرفت. یعنی گروه قدرتمند عملاً از خود سنگدلی نشان دادند.
Comments are closed.