بخش چهارم
یادداشت :سومین نشست مشورتی طرح اجندای ملی، اخیراً با حضور نخبه‎گان سیاسی، فرهنگیان، استادان‎و دانشجویان در ولایت پنجشیر برگزار گردید.
در این نشست، اشتراک‎کننده‎گان پیشنهادها‎ و دیدگاه‌های‌شان را در خصوص طرح اجندای ملی ارایه کردند و هم‌چنان حمایت‎شان را از این طرح ابراز داشتند.
طرح اجندای ملی از سوی احمد ولی مسعود رییس عمومی بنیاد شهید مسعود ارایه شده است.
در این طرح ضمن ارایۀ طرحِ خروج از بن‎بست کنونی، در خصوص تأمین صلح پایدار در افغانستان نیز راه‎کارهایی ارایه شده است.
طرح اجندای، با استقبال نهادهای خارجی از جمله سازمان‎ملل متحد و نهادهای داخلی کشور رو برو شده است.
پس از این، گفت‎‏وگوهای سومین نشست مشورتی طرح اجندای ملی را که در ولایت پنجشیر برگزار شده بود، به‌ترتیب در روزنامه به نشر می‎سپاریم.

جهش فعال مدنی:
با ابراز تشکر از این که زمینه برای من مساعد گردید تا از عقب این جایگاه با شما عزیزان چند حرفی داشته باشم.
هر چند جناب احمدولی مسعود و والی صاحب صحبت‌هایی خوبی در این پیوند داشتند، ولی بازهم می‌خواهم از یک منظر دیگری، بسیار فشرده روی اهمیت آجندای ملی و چالش‌های فراروی این آجندا تا زمانی که سرتاسری شود؛ صحبت کنم.
اگر به سه قرن گذشته یک نگاه کوتاهی کنیم و به طرف افغانستان و سیاست‌های قدرت‌های بزرگ را در قبال افغانستان از دیدگاه علمی بنگریم، می‌بینیم که مشکلات افغانستان به چندین هزار مورد می‌رسد.
زمانی که از نگاه افغانیروی این قضایا تمرکز کنیم می‌بینیم که افغانستان خانۀ یک خانواده گردیده بود که اعضای این خانواده سخت تشنۀ به قدرت رسیدن بودند و به جایی این که به خیر و فلاح کشور توجه نمایند در جهت سرکوبی هم‌دگر می‌کوشیدند و گاه گاهی برادری برادر خود را به زندان میفرستاد و حتا گاه‌گاهی برادری چشم برادر خود را به‌خاطر رسیدن به قدرت پنچر(کور) می‌کرد؛ که این فرهنگ در زمان حکومت‌داری طالبان نیز در سرزمین ما به تجربه گرفته شد.
خلاصه در نتیجۀ این همه ناهنجاری‌ها چندین هزار مشکلات به کور گره‌های دیگری مبدل شد که باز کردن این گره‌های کور برای مردم و ملت افغانستان کاری‌ست بسیار دشوار و نیازمند یک برنامه و آجندای سراسری و ملی می‌باشد.
بعد از سقوط نظام کمونیزم در کشور ما دیدیم که مجاهدین مدلی را ارایه کردند و می‌خواستند تا این گره‌ها را نرم بسازند ولی مجاهدین توسط عمال بیرونی گذاشته نشد تا این کور گره‌ها را باز می‌کردند.
حکومت‌داری سیاه طالبان هم ضمیمه با مدلی بود که با قیام مردم افغانستان روبرو شدند و با هم‌دستی جامعۀ جهانی نظام طالبان هم خاتمه یافت.
حکومت آقای کرزی با حمایت جامعۀ جهانی و با کمک ده‌ها میلیارد دالر مدلی دیگری از دیموکراسی را در افغانستان آورد تا این که مشکلات افغانستان کاهش یابد. اما دیدیم که این مدل هم کارآیی خودش را نداشت، پس چه باید کرد؟
من زمانی به این حقیقت که راه حل وجود دارد پی بردم که در هفتۀ گذشته با جناب احمد ولی مسعود صحبت‌هایی داشتم و آن‌ها از آجندای ملی صحبت کردند که واقعاً من در این برنامه خیر و فلاح مملکت را می‌نگرم؛ در کنار این ما مشکلات فراوان دیگری را نیز پیش روی خود داریم که شاید دست‌هایی دیگری هم وجود داشته باشد که برنامه‌هایی را برای ملت افغانستان ارایه می‌دارند تا نگذراند آجندای ملی، ملی شود و نگذارند که همه مردم دور محور این برنامه جمع شوند.
هر زمانی که هر کسی این برنامه را می‌خواند حتماً پی می‌برد که این برنامه آرمان‌های او نیز می‌باشد.
مشکل دیگری را که من در راستای تطبیق و همه‌گانی شدن این طرح می‌نگرم این‌ست، چون مدت زمان زیادی است من در آلمان به سر می‌برم و در نتیجۀ پژوهش‌هایی که در این زمینه داشتم برای اثبات شد، خارجی‌هایی که بالای سیاست افغانستان تأثیر گذار هستند مراجع تصمیم‌گیری آن‌ها در داخل کشورشان است.خارجی‌ها از مدت زمان زیادی شماری از چهره‌ها را منحیث مشاور روی موضوعات افغانستان با خود شان دارند و افغانستان را از عینک همان مشاورین خود می‌نگرند، اگر خواسته باشیم تا این برنامه سراسری شود و این برنامه تنها راه حل مشکلات در افغانستان باشد. باید این آجندا را در داخل و بیرون از کشور وسعت بدهیم و صدای آن را به گوش همه‌گان برسانیم.
احمدالله- عالم دین:
با عرض سلام.
من روی چند موضوع صحبت‌هایی دارم؛ آجندای ملی یک آغاز خوبی است و نیازمند زمان زیادی است تا این طرح بتواند همه پذیر شود.
ما در بحث‌های خود در محور آجندای ملی باید افت‌های فکری مردم افغانستان را در نظر داشته باشیم؛ مردم افغانستان از پس منظر فکری مشکلات فراوانی دارند، تا زمانی که این افت فکری بالا می‌رود و مردم از لحاظ فکری پخته می‌شوند و خوب و بدِ خود را با عقلانیت درک می‌کنند راه و زمان طولانی را نیاز دارد.
بافت قومی بسیار نا متجانس در افغانستان حضور دارد که امروز به جایی این که ما در میان خود هم‌پذیری داشته باشیم این بافت‌ها _ به‌ویژه در این روزها که از طریق شبکه‌هایی به رُخ همه‌گان کشیده می‌شود_ واقعاً جای بسیار تأسف است؛ به جایی این که ما را بپذیرند و یک اجتماع هم‌پذیر را بسازند به ما توهین و ناسزا روا می‌دارند.
زمانی که ما بتوانیم حرکت کنیم خود را بسازیم و از این بحران‌ها خود را بیرون سازیم به گونه‌یی که آمرصاحب شهید حرکت کرد و خود را از بحران‌ها بیرون کشید و خود را بالاتر از همه ساخت و ما دیدیم که همه محور بودیم، طرح داشتیم و وطن به گردِ ما می‌چرخید؛ما امروز نیز به طرح و برنامه‌های ملی نیاز داریم تا دیگران ما را بپذیرند؛ اگر ما در همین حالت قرار داشته باشیم و زمانی که هویت مردم را خدا و قرآن می‌پذیرد و آن‌ها نمی‌پذیرند بحران زیاد می‌شود.
کسانی که ادعا دارند، ما می‌خواهیم قرآن را در زنده‌گی مردم پیاده سازیم هر روز طرحی را پشنهاد می‌کنند، به ضد قرآن است؛ در این میان بسیار مشکل است تا این چهره‌هایِ شناخته شده و تفرقه‌انداز حرف ما را قبول کنند.
یک موضوعی را که من از جناب احمد ولی مسعود خواهش دارم این‌ست که قالب ملیت برای هضم کردن اقوام مختلف بسیار کوچک است، اگر این طرح را از منظرهای دینی مطرح بسازیم بسیار بهتر می‌شود؛ چون موضوعاتی که در محور ملیت و قومیت می‌گردد آن را دین قبول دارد زیرا که خود دین می‌گوید که ملیت به‌خاطر شناخت بیشتر است، زمانی که مردم باورمند شدند انشاالله ما به پیروزی می‌رسیم.
ممنون.
نظری پریانی:
با سپاس فراوان از مولوی صاحب احمد الله که موارد اساسی و بنیادی را اشاره فرمودند، دقیقاً نشست مشورتی آجندای ملی از شما می‌خواهد تا این گونه طرح‌ها و پشنهادهای ثمر بخش خود را مطرح سازید.
در نزاع‌هایی که در این روزها در مور هویت‌ها مطرح شده است ما باید بسیار بکوشیم تا با کف زدن دیگران نقرصیم و حرکتی را خدای نخواسته به راه نیندازیم تا کسانی که منتظر نزاع هستند سود ببرند.
حال از استاد اکرام الدین خراسانی استاد دارالمعلمین پنجشیر می‌خواهم تا صحبت نمایند.