احمد عمران

آقای کرزی بارها اعلام کرده که در روند انتخابات ریاست‌جمهوریِ پیش رو هیچ دخالتی نخواهد داشت. او از نهادهای دولتی نیز تقاضا کرده که از دخالت در امر انتخابات پرهیز کنند. اما خلاف این گفته‌ها، ما شاهدیم که از آغاز روند انتخابات، آقای کرزی یک چهرۀ جانب‌دار بوده و به گونه‌های مختلف در امر انتخابات دخالت کرده است. این دخالت از حمایتِ غیرمستقیم از یک نامزدِ مشخص آغاز می‌شود و تا ارایۀ امکانات ادامه می‌یابد.
نشست سرانِ قندهار در ارگ ریاست جمهوری نیز از این‌دست دخالت‌ها باید پنداشته شود؛ دخالتی صریح و به دور از تمام معیارهای انتخاباتی، که می‌تواند نه تنها بر روند انتخابات تأثیراتِ ناگوار داشته باشد، بل دموکراسی نوپای کشور را هم متضرر کند.
دخالت رییس‌جمهوری به هر شکل و نوع آن، غیرقابل توجیه و به دور از اخلاقِ انتخاباتی می‌باشد. آقای کرزی در بیشتر از ده سال حکومت‌داری خود، سنتی نامیمون را در عرصۀ دموکراسی به‌جا گذاشته و آن مهندسیِ انتخابات به هدف رسیدن به کرسی و قدرت بوده است. حالا نیز آقای کرزی در ارگ ریاست‌جمهوری بی‌کار نیست. او عملاً از نامزد مشخصی حمایت می‌کند و حتا تلاش می‌ورزد که دیگرنامزدان را متقاعد کند که به نفعِ نامزد مورد حمایتِ او از ادامۀ پیکارهای انتخاباتی دست بردارند.
دست‌کم در چند روز گذشته، یک تن از نامزدانِ انتخابات ریاست‌جمهوری، نسبت به این وضعیت واکنش نشان داد و به صورت آشکار از آقای کرزی خواست که از دخالت‌های خطرناک در عرصۀ انتخابات اجتناب ورزد. گل‌آغا شیرزوی نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری در یک نشست خبری گفت که به هیچ صورت حاضر نیست که به نفع نامزد دیگری، از حق شرکتِ خود به عنوان نامزد در انتخابات صرف‌نظر کند. او به آقای کرزی هشدار داد که چنین موقف‌گیری‌یی می‌تواند افغانستان را به سمت بحران ببرد.
بحث بحرانِ پس از انتخابات نیز از دغدغه‌های مهم در میان نامزدان و شهروندانِ کشور است. بسیاری‌ها باور دارند که آقای کرزی در پی خلقِ بحران در انتخابات آینده است. به باور این آگاهان، آقای کرزی از ایجاد بحران در انتخابات، دو سود بزرگ دارد. نخست این‌که با ایجاد بحران بر سر نتایج انتخابات در افغانستان، دولت فعلی به گونه‌یی می‌تواند برای خود مشروعیت‌سازی کند و هم‌چنان در قدرت باقی بماند. چون وقتی نتایج انتخابات نتواند قناعتِ نامزدان را حاصل کند، احتمال این وجود دارد که بر سر نتایج انتخابات، افغانستان وارد چرخۀ بحران و تنش‌های داخلی شود و به این صورت، بازنده و برنده در یک موقعیت قرار گیرند. یکی معترض باشد که از نتایجِ انتخابات راضی نیست و دیگری مدعی شود که برندۀ انتخابات است و باید به‌زودی به حقِ خود دست پیدا کند. در این میان، آقای کرزی می‌تواند از فضای متشنج به نفعِ خود استفاده کند و با تظاهر به حل مسأله، صورت مسأله را پاک سازد.
دومین هدفِ آقای کرزی از ایجاد بحران در روند انتخابات این است که بتواند با دستِ باز در امر انتخابات دخالت کند و فردی را به پیـروزی برساند که از تیم خودش باشد. معادلۀ «پوتین ـ مدودف»، هنوز معادلۀ منتفی در وضعیتِ افغانستان نیست. زمانی این موضوع بر سر زبان‌ها بود که آقای کرزی تلاش دارد به گونه‌یی قدرت را هم‌چنان در اختیار داشته باشد و برای حل این موضوع، به معادلۀ «پوتین ـ مدودف» در روسیه فکر می‌کند.
با این اوصاف، می‌توان با قاطعیت تأکید کرد که آقای کرزی یک فرد بی‌طرف در انتخاباتِ آینده نیست.
گردهمایی سرانِ ولایت قندهار در ارگ ریاست‌جمهوری که محور اصلی گفت‌وگوهای آن، انتخابات و جورآمد میان برخی نامزدان ریاست‌جمهوری با نامزد مورد حمایتِ آقای کرزی بوده، حالا اظهر من‌الشمس است. این موضوع را دیگر نه آقای کرزی می‌تواند پنهان سازد و نه هم تعبیرهای دگرگونه از آن ارایه کند. نشست ارگ تنها و تنها در مورد انتخابات بوده و آقای کرزی با گل‌آلود کردنِ آب می‌خواهد ماهی بگیرد. اما مسالۀ مهم در این خصوص این است که به هیچ صورت نباید در برابر چنین حرکت‌هایی، خاموش نشست و نظاره‌گر اوضاع بود.
آقای کرزی از فرد خاصی حمایت می‌کند و این حمایت برای آن فرد مشخص نیز نمی‌تواند مشروعیت در پی داشته باشد. حتا اگر این فرد مشخص با آرای خود به قدرت دست پیدا کند، حالا دیگر نقطۀ نیرنگی شده و نمی‌تواند خود را در عقبِ چهرۀ مظلومش پنهان نگه دارد. او نمی‌داند که به این‌وسیله عملاً به خودش و جریان انتخابات در کشور صدمه زده و پیروزیِ او هرگز به معنای پیروزی در یک انتخاباتِ شفاف و عادلانه نمی‌‌تواند باشد.
آقای کرزی پروای اطرافیانِ خود را ندارد. در بسیاری موارد، او نزدیک‌ترین افراد خود را قربانی هدف‌ها و برنامه‌های شخصی‌اش کرده است. اما این‌بار  نوبت به یکی از نامزدان انتخابات ریاست‌جمهوری رسیده که به قربانگاه برود. این فرد نیز چشم‌ها را سیاه کرده و بدون آن‌که خود بفهمد، عازم قربانگاه است؛ مثل انتحاری‌هایی که برخی از آن‌ها حتا نمی‌دانند چه انجام می‌دهند. نامزدی که آقای کرزی از آن حمایت می‌کند نیز همانندِ یکی از انتحارکننده‌گان است که عملاً روی میدان مین راه می‌رود.
از جانب دیگر، کمیسیون شکایات انتخاباتی باید نشان دهد که کمیسیونی غیرجانب‌دار و مسوول است و می‌تواند به وظایفِ خود در چهارچوبِ قانون عمل کند، حتا اگر طرف مقابل، رییس‌جمهوری باشد.