کلیپ‌های نشرشده از جریانِ جلساتِ کمیسیون مستقلِ انتخابات و نیز کلیپ‌های نشرشده از روند تقلب‌کاری‌ها در جریان انتخابات و شمارشِ آرا و نیز دورانداختنِ اوراق‌ رای‌دهیِ استفاده‌شده در برخی محلات رای‌دهی، همه نشان می‌دهند که کمیسیون انتخابات نتوانسته است به‌درستی کارش را انجام دهد و در بسیاری از موارد، این کمیسیون و کارمندانش در ولایت‌های مختلف، آرای مردم را ضایع کرده‌اند.
هم‌چنان نحوۀ شمارشِ آرای مردم و نیز جانب‌داری‌هایی که برخی از اعضای کمیسیونِ انتخابات از نامزدانِ مشخص بروز داده‌اند، نشان می‌دهد که این کمیسیون و این روند می‌تواند به بسیار ساده‌گی کار را به خرابی بکشاند و خدای ناکرده، امید مردم را به یأس تبدیل کند.
نحوۀ کارکرد کمیسیون انتخابات و ندانم‌کاری‌های صورت‌گرفته توسط کارمندان آن، در بسیاری از موارد یا مردم را از حقِ رای دادن محروم کرده و یا این‌که باعث به‌ هدر رفتنِ آرای مردم شده است.
وقتی بر سرِ شمار کردن یا نکردنِ آن ورق‌هایی که دارای مهر و امضای مسوولان کمیسیون نیستند و یا بر سرِ شمارشِ اوراقی که در خریطه‌های مشخص جابه‌جا نشده‌اند و یا هم بر سرِ رد یا تأییدِ جدول نتایج و خریطه‌هایی که امضای ناظران کمیسیون انتخابات را با خود ندارند و ده‌ها موضوعِ دیگر که همه به‌نحوی از ندانم‌کاریِ کمیسیون مستقل انتخابات حکایت می‌کنند، جار و جنجال به‌راه می‌افتد؛ مشخص می‌شود که اعضای این کمیسیون از یک طرزالعملِ روشن استفاده نمی‌کنند. و یا هم وقتی که کمیسیون انتخابات آرای مردم را به بهانه‌هایی ضایع می‌سازد که مردم یا نامزدان یا ناظران‌شان در آن‌ها هیچ تقصیری ندارند و این کمیسیون مستقلِ انتخابات بوده که نتوانسته کارش را درست انجام دهد، آشکار می‌گردد که این کمیسیون به شکلِ مسوولانه و دل‌سوزانه کار نمی‌کند. اگر چنین نیست، چرا مسوولانِ این کمیسیون به‌جای آن‌که کارکردهای کارمندان‌شان را بررسی کنند، فقط به باطل کردنِ آرای مردم می‌پردازند؟
البته این‌ها تنها مواردی نیستند که مورد انتقاد قرار می‌گیرند. سندهای تصویری و واضحی در شبکه‌های اجتماعی به نشر رسیده‌اند که نشان می‌دهند کارمندان کمیسیونِ انتخابات در برخی از ولایت‌ها و محلات به نفع یک نامزدِ مشخص کار کرده‌اند؛ به گونه‌یی که خریطه‌های آرای شمار شده به نفعِ داکتر عبدالله را در میان زباله‌دانی و کارتن‌های کهنه پنهان کرده‌اند و یا هم در برخی از ولایت‌های دیگر آرای به‌کار رفته به نفعِ داکتر عبدالله را بندل بندل دور انداخته‌اند. و جدا از این، حتماً موارد دیگری هم وجود دارند که تا هنوز پنهان مانده‌اند.
با توجه به اسناد و شواهدی که ارایه شده‌اند، استنباط می‌شود که کارمندان کمیسیون مستقل انتخابات در برخی موارد کاملاً جانب‌دارانه و متخلفانه عمل کرده‌اند. وقتی به زود تمام شدنِ برگه‌های رای‌دهی در روزِ انتخابات و به دورانداختنِ خریطه‌های رایِ مربوط به یک نامزدِ مشخص در برخی از محل‌ها و هم‌چنین به نواقصی که در برخی از برگه‌های رای‌دهی وجود دارند نگاه کنیم، چنین نتیجه می‌توان گرفت که کمیسیون انتخابات و کارمندانِ آن‌ها هرگز نتوانسته‌اند به رسالتِ خطیرِ خود در انتخابات عمل کنند. بنابراین مسوولان کمیسیون انتخابات باید تمام خطاها و ندانم‌کاری‌های خود را بپذیرند و از انداختنِ برفِ خود بر بامِ مردم بپرهیزند.
بازی با انتخابات و رفتار غیرمسوولانه با آرای مردم، چه از سوی حکومت و چه از سوی کمیسیون انتخابات، می‌تواند به بحران و بی‌نظمی در سراسرِ کشور منجر شود. حکومت، کمیسیون‌های انتخاباتی و نامزدان باید نهایتِ دقت و درایتِ خویش را به‌کار بندند تا انتخاباتِ ۱۶ حمل و حماسۀ حضورِ میلیونی مردم، سبوتاژ نگردد و افغانستان وارد دور جدیدی از مشکلات و چالش‌ها نشود.