زندان بدنام ارتش امریکا در خلیج گوآنتانامو یک‌بار دیگر با تبادل پنج زندانی طالبان با یک سرباز امریکایی اسیر در افغانستان، بر سر زبان‌ها افتاده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، «این پنج عضو ارشد طالبان که با سرباز امریکایی «بو برگدال» مبادله شدند، در میان گروهی از زندانیان این زندان در جنوب کوبا که آزادیشان تایید شده است، نبودند. از سوی دیگر قانونگذاران امریکایی به این دلیل ناراحتند که اطلاعیه ۳۰ روزه درباره آزادی این زندانیان به آن‌ها داده نشده بود و دولت باراک اوباما، رییس‌جمهوری امریکا شرایط جسمانی نامساعد برگدال را و اینکه آن‌ها باید سریعاً وارد عمل می‌شدند، به عنوان دلیل اعلام کرده است.
در ادامه حقایقی درباره مرکز بازداشت خلیج گوآنتانامو ذکر می‌شود:
تاریخ
این بازداشتگاه در جنوری سال ۲۰۰۲ در پایگاه ارتش امریکا در جنوب شرقی جزیره کوبا که طبق قرارداد ۱۹۰۳ از هاوانا اجاره شده بود، تاسیس شد. این زندان پس از حملات ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱ و به دستور دولت جورج بوش، رییس‌جمهوری وقت امریکا با هدف بازجویی از زندانیانی که «جنگجوی دشمن» بودند، راه اندازی گردید اما سریعاً به نمادی از تنفر از برنامه «جنگ با ترور» بوش تبدیل شد که زندانیان آن لباس‌های نارنجی‌ به تن کرده و در قفس‌های باز دست‌بسته بودند. این قفس‌ها بعداً جمع آوری شد. از آن زمان، باراک اوباما بارها متعهد شده است که این زندان را تعطیل می‌کند اما این تلاش وی با مانع‌تراشی‌های کنگره رو به رو شده است چرا که آن‌ها اجازه نمی‌دهند که هیچ زندانی گوآنتانامو به خاک امریکا منتقل شود.
زندانیان
طی این سال‌ها مجموعاً ۷۷۹ زندانی وارد گوآنتانامو شده‌اند و این زندان هم‌اکنون ۱۴۹ زندانی دارد که از این میان حدود ۷۸ تن از آنان حکم آزادیشان تایید شده است چرا که هیچ تهدیدی علیه امریکا محسوب نمی‌شوند. ۵۸ تن از این زندانیان یمنی، پنج تن تونسی، چهار تن افغانی و چهار تن دیگر سوری هستند. گروه دوم ۷۱ زندانی باقی‌مانده از جمله شامل ۱۰ زندانی هستند که هم‌اکنون متهم شده و از سوی کمیسیون ویژه ارتش امریکا محاکمه شده‌اند. ۲۳ تن دیگر نیز روند قضایی پرونده‌اشان آغاز شده است و این در حالی است که ۳۸ تن از آنان در شرایطی هستند که بشود پرونده‌اشان را بازبینی کرد.
محکومیت‌ها
از زمان تاسیس کمیسیون ویژه ارتش امریکا در سال ۲۰۰۶، هشت تن از زندانیان گوآنتانامو دادگاهی و محکوم شده‌اند و شش تن از آنان به جرایم خود اعتراف کرده‌اند. مقام‌های فدرال امریکا در احکام صادر شده برای دو تن از آنان تجدیدنظر کردند و درخواست تجدیدنظر در دو پرونده دیگر رد شده است. این چهار زندانی به کشورهای خودشان منتقل شده‌اند و تنها یکی از آن‌ها به نام احمد القیلانی که ملیت تونسی داشت و به دلیل همدستی در حملات ۱۹۹۸ علیه سفارت‌های امریکا در آفریقا به حبس ابد محکوم شده بود، در دادگاه فدرال حاضر شد.
زندانیان به کجا رفته‌اند
مابقی زندانیان متعلق به ۱۹ کشور دیگر هستند و یک تن از آنان بدون کشور است. در مجموع ۸۷ یمنی، ۱۲ افغانی، ۱۱ سعودی و تعدادی از مصر، پاکستان و روسیه هستند. مقام‌های امریکایی تلاش دارند تا آن دسته از افرادی را که متهم نشده‌اند، به کشورهای سوم منتقل کند. بسیاری از آنان به کشورهای خودشان منتقل شده‌اند، اما برخی کشورها از جمله آلبانی، الجزایر، برمودا و پالائو در اقیانوس آرام میزبان برخی از زندانیان گوانتانامو هستند.
هزینه‌ها
به گفته مقام‌های امریکایی، هزینه سالانه نگهداری یک زندانی در گوآنتانامو بین ۷ / ۲ تا ۸ / ۲ میلیون دالر است. این در حالی است که برای هر زندانی داخل خاک امریکا سالانه ۷۸ هزار دالر هزینه می‌شود.
بازگشت
امریکا به دقت افراد آزاد شده را تحت نظارت دارد و برخی از آنان (حدود ۳۰ درصد) به گروه‌های شبه‌نظامی پیوسته‌اند تا حملاتی را علیه اهداف غربی انجام دهند. به گفته یک مقام امریکایی، بازگشت ۱۶ تن از زندانیان سابق به میدان‌های نبرد تایید شده است و گمان می‌رود که حدود ۱۲ درصد از زندانیان مظنون به چنین اقدامی دست زده باشند.
معروف‌ترین زندانی‌ها
در میان افرادی که هنوز زندانی هستند، می‌توان به «خالد شیخ محمد» مغز متفکر خودخوانده حملات ۱۱ سپتمبر و چهار مظنون در حملات تروریستی سال ۲۰۰۱ در خاک امریکا اشاره کرد. نفر بعدی یک زندانی سعودی است که «عبدالرحیم النشیری» نام دارد و به هماهنگ کردن حملات سال ۲۰۰۰ علیه ناوشکن‌ امریکایی USS Cole در یمن متهم است. تمامی این افراد در صورتی که مجرم شناخته شوند، با حکم مرگ روبرو می‌شوند.