اگر پا درمیانی سازمان ملل به‌خاطر وقت کشی و سرد ساختن احساسات مردم صورت گرفته باشد، ضمن اینکه نتیجۀ نخواهد داشت، سبب بی‌اعتمادی مردم افغانستان نسبت به جامعه جهانی نیز می‌گردد.
آگاهان سیاسی ضمن تأکید بر این مطلب می‌گویند، تا زمانی‌که هر دو نامزد و به ویژه نامزد معترض این روند را تأیید نکند، هر نوع میانجگری راه به خطا خواهد برد.
به گفتۀ آنان، شریک بودن کمیسیون‌های انتخاباتی در انجام تقلب و تخلف‌های سازمان یافته یک اشتباه بزرگ تاریخی است که جبران آن غیر ممکن است.
تشنج‌های انتخاباتی زمانی اوج گرفت که کمیسیون انتخابات خواست‌های داکتر عبدالله عبدالله نامزد پیشتاز انتخابات را مبنی بر برکناری ضاءالحق امرخیل رییس دبیرخانۀ کمیسیون انتخابات که متهم به تقلب گسترده است و متوقف سازی شمارش آرا به دلیل تخلفات سازمان یافته که گفته می‌شود در چهار ولایت انجام شده را نپذیرفت.
داکترعبدالله پس از پذیرفته نشدن خواست‌های‌اش از سوی کمیسیون انتخابات تمامی ناظران‌اش را از کمیسیون‌های انتخاباتی مرکز و ولایات فرا خواند، عملکرد کمیسیون‌های انتخاباتی را نامشروع دانست و خواستار دخالت سازمان ملل درامور انتخابات شد.
و اما آیا پا درمیانی سازمان ملل متحد می‌تواند گره‌گشای این مشکل بزرگ که تمام مردم افغانستان را دچار سردرگمی کرده است، باشد؟
سیف‌الدین سیحون استاد دانشگاه کابل، پا درمیانی سازمان ملل متحد در بن بست سیاسی پیش آمده درانتخابات را به دلیل اینکه کمیسیون‌های انتخاباتی درمهندسی انتخابات نقش اصلی دارند، زیاد اثرگذار نمی‌داند.
او می‌گوید، در صورتی عملکرد سازمان ملل متحد در بحران پیش آمده مفید خواهد بود که آن را تحریم کند که مسلماً هیچ‌گاه این کار را نخواهد کرد.
این استاد دانشگاه پا درمیانی سازمان ملل متحد در این معضل را توجیه تقلبات سازمان‌یافته توسط کمیسیون انتخابات عنوان کرده تاکید می‌کند، سازمان ملل تنها می‌تواند نظارت‌ تخنیکی داشته باشد که آن هم مشکلی را حل نخواهد کرد.
به گفتۀ سیحون، تا زمانی‌که هر دو نامزد و به خصوص نامزد معترض این روند را تأیید نکند، هر نوع میانجگری راه به خطا خواهد رفت.
وی افزود، زمانی‌که ارگان ملی‌یی توسط افراد فاسد اداره می‌گردد و زمانی‌که ارزش‌ها و باورها توسط نهادهای ناکارآمد نادیده گرفته شده و قربانی اشخاص و افراد می‌گردد، بدون شک که انتخابات به طرف بحران خواهد رفت.
سیحون، شریک بودن کمیسیون‌های انتخاباتی را در انجام تقلب و تخلف یک اشتباه بزرگ تاریخی می‌داند که به باور او جبران آن غیر ممکن است.
او می‌گوید، کمیسیون‌های انتخاباتی در تقلبات سازمان یافته شریک اند و این اقدام آنان هر گونه شمارش و یا رفتن به طرف میکانسیم‌ها، پروسه را مغلق‌تر ‌ساخته و وضعیت را وخیم‌تر می‌سازد.
این استاد دانشگاه می‌گوید، هم حکومت، هم کمیسیون انتخابات و هم کمیسیون شکایات در یک تقلبات سازمان یافته شریک اند و این عملکرد آنان اعتماد مردم را صدمه زده و چون حامد کرزی هم دیگر رییس‌جمهور قانونی افغانستان نیست؛ بنابراین تنها راه حل این بن بست سیاسی ایجاد یک کمیسیون حقیقت‌یاب توسط افراد بی‌طرف و صادق است.
در عین حال، جاوید کوهستانی آگاه مسایل سیاسی می‌گوید: «پا درمیانی سازمان ملل درمعضل انتخابات درصورتی موثر خواهد بود که عاملان تقلب‌های سازمان یافته به دادگاه کشانیده شده و در مناطق که آرای آن بیشتر از جمعیت آن است، انتخابات دوباره برگزار شود».
او گفت: «پا درمیانی سازمان ملل متحد درصورتی مفید خواهد بود که این نهاد بی‌طرفانه و با در نظر داشت واقعیت‌های جاری افغانستان عمل کرده و کسانی را که در مهندسی انتخابات دست داشتند شناسی و این اشخاص توسط نهادهای قضایی به محاکمه کشانیده شوند».
کوهستانی می‌گوید: «اگر این پا درمیانی به‌خاطر وقت کشی و سرد ساختن احساسات مردم صورت گرفته باشد، ضمن اینکه نتیجۀ نخواهد داشت، سبب بی‌اعتمادی مردم افغانستان نسبت به جامعه جهانی نیزمی‌گردد».
او از سازمان ملل خواست تا سطح تقلبات انجام شده در انتخابات دور دوم را با در نظر داشت، وضعیت موجود افغانستان، احصاییه نفوس و اتهاماتی که متوجه کارمندان ارشد کمیسیون‌های انتخاباتی است، به بررسی بگیرند.
این آگاه سیاسی تصریح کرد، زمانی‌که آرای یک ولایت درجه سوم بیشتر از جمعیت آن باشد، پس این مساله بیان‌گر مهندسی انتخابات است و باید کسانی‌که این مهندسی را انجام داده اند به محاکمه کشانیده شوند.
کوهستانی تأکید کرد: «ولی اگر سازمان ملل با پا در میانی به خاطر احاده حیثیت خود در دنیا، حق مردم افغانستان را نادیده گرفته و به نفع یک نامزد مشخص عمل کند، اشتباه بزرگی را مرتکب خواهد شد».
او، تحمیل کردن یک نامزد مشخص را به عنوان رییس‌جمهور بالای مردم افغانستان توسط سازمان ملل و یا هم توسط کمیسیون‌های انتخاباتی غیر ممکن می‌داند.
به گفتۀ این آگاه سیاسی، افغانستان امروز افغانستان بعد از یازدهم سپتامبر نیست که مجاهدین را از جنایات جنگی و مسایل حقوقی بشری بترسانند؛ بنابراین خوب خواهد بود که جامعه جهانی با در نظر داشت خواست مردم افغانستان عمل کند.
او تأکید کرد، اگر یک رییس‌جمهور نامشروع بر مردم افغانستان تحمیل شود، مردم خود دست به کار شده و نامزد برحق را به عنوان رییس‌جمهور خود اعلام کرده و از او حمایت خواهند کرد.
این آگاه سیاسی افزود، مردم رییس‌جمهور مشروع را انتخاب کرده و حکومت را کنترول کرده و خودشان مراسم تحلیف را برگزار کرده و ارتش و نظام سیاسی افغانستان را کنترول خواهند کرد.