انتخابات به‌صورتِ دراماتیکی به بن‌بست رسیده است. چنین به نظر می‌رسد که ارادۀ لازم برای حلِ مشکلاتِ انتخاباتی که به‌شدت این روند را صدمه زده، وجود ندارد. تیم‌های انتخاباتی، راه حل‌های متفاوتی ارایه می‌کنند و رییس‌جمهوری نیز که در چنین لحظاتی باید گره‌گشا واقع شود، بیشتر به متلاشی کردنِ روند تمایل نشان می‌دهد. تیم تحول و تداوم با چهره‌یی حق‌به‌جانب خواهان اعلامِ به‌موقعِ نتایج اولیه است؛ اما تیم اصلاحات و همگرایی از شفافیت و عدالتِ انتخاباتی سخن می‌گوید که به‌دلیل تقلب‌های سازمان‌یافته، در هاله‌یی از ابهام قرار گرفته است. در چنین لحظاتی چه باید کرد؟ آیا به گفتۀ حافظ، باید نشست و منتظر بود که «دستی از پرده برون آید و کاری بکند»؟
بدون شک وضعیت فعلی، تحمل‌ناپذیر می‌نماید، به‌ویژه برای جامعه‌یی که به رکود اقتصادی دچار است و تأثیرهای ناگوارِ طولانی شدنِ وضعیت موجود، زنده‌گیِ مردم را عملاً فلج کرده است. مردم انتظار داشتند در نتیجۀ یک انتخابات سالم و شفاف، به مطالباتی که در سیزده سال گذشته بی‌پاسخ مانده‌اند، دست یابند و شاهد روزهای بهتر در زنده‌گی خود باشند. اما با گذشتِ هر روز و طولانی شدنِ روند انتخابات، کم‌کم جامعه دچار انفعال و سردرگمی شده و معضلات نیز ابعاد تازه‌تری یافته‌اند. پرسشِ همه در این روزها این است که سرانجام چه می‌شود؟ انتخابات چه زمانی یک بحثِ پایان‌یافته تلقی خواهد شد؟ و پرسش‌های بسیارِ دیگری از این دست.
وقتی در رسانه‌ها می‌بینم که مردم با چه انتظاراتی نسبت به انتخابات برخورد می‌کنند، واقعاً هیجان‌زده می‌شوم. مردم آرزوهای بزرگ و پاک دارند و هر کس که با این آرزوها بازی می‌کند، واقعاً جنایتِ بزرگی را انجام داده است.
تیم تحول و تداوم که بر اعلام نتایج اولیه تأکید می‌ورزد، بُعد مهمی از قضیه را فرا چشم ندارد و آن این‌که اعلام نتایجِ دست‌کاری‌شده هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد. نتایج انتخابات، زمانی معنا دارد که از درونِ صندوق‌های حقیقیِ رای بیرون شده باشد.
در حال حاضر، تقریباً همۀ جناح‌ها به شمول نهادهای بین‌المللی پذیرفته‌اند که در انتخاباتِ ۲۴ جوزا، تقلب‌های گسترده و سازمان‌یافته صورت گفته است. ضیا امرخیل رییس پیشین دبیرخانۀ کمیسیون انتخابات، به عنوان چهرۀ اصلی تقلب‌های سازمان‌یافته، هرچند تلاش دارد که با مظلوم‌نمایی، وضعیت را به نفعِ خود تغییر دهد، اما تشت رسواییِ او چنان از بام افتاده که به هیچ‌صورت نمی‌تواند از خود رفع اتهام کند.
مگر می‌شود آن‌همه تقلب‌های گسترده را توجیه کرد و نشان داد که کسی در عقبِ آن نبوده است؟… این‌همه صدا و مکالماتِ ضبط‌شده به هیچ‌وجه نمی‌تواند یک هیاهویِ رسانه‌ییِ صرف باشد. در این مورد حتا افراد و شخصیت‌هایی که عملاً با تیم تحول و تداوم هماهنگی داشتند، نتوانستند مهر سکوت بر لب بزنند و نسبت به تقلب‌های انتخاباتی خاموشی اختیار کنند.
بسیاری از نخبه‌گان کشور به‌دنبال انتشار فایل‌های صوتیِ تقلب‌های انتخاباتی، موضع انتقادی نسبت به وضعیتِ ایجادشده اتخاذ کردند و با نوشتن مقالات و نوشته‌ها، خواهانِ واکنشِ به‌موقع و لازمِ دستگاه حکومت به وضعِ موجود شدند. اما این انتقادها نه تنها شنیده نشدند، بل تلاش‌های گسترده‌یی آغاز شد تا بر تقلب‌های سازمان‌یافته سرپوش گذاشته شود.
تیم اصلاحات و همگرایی برای حل بحران انتخاباتی، پیشنهاد گفت‌وگو و مذاکره با تیمِ رقیب را داد. استدلال تیم اصلاحات و همگرایی این است که هر دو تیم در همکاری با یکدیگر می‌توانند مشکلات را حل کنند، اما به این شرط که تیم رقیب نیز واقعیتِ تقلب را انکار نکند و تلاش ورزد که آرای سفید از سیاه جدا شوند.
خواستِ تیم اصلاحات و همگرایی، اعلام پیروزی حتمی‌اش در انتخابات نیست. این تیم بیش از پیروزی، به عدالت و شفافیت در انتخابات می‌اندیشد. تیم اصلاحات و همگرایی می‌خواهد که هیچ فردی بر اساسِ آرای سیاه به قدرت نرسد. تیمِ رقیب نیز ظاهراً از چنین طرحی حمایت می‌کند ولی در عمل هدف‌های دیگری دارد. اشرف‌غنی احمدزی رهبر تیم تحول و تداوم در آخرین نشست خبری خود، روز شنبه، عملاً گفت‌وگوها میان تیم‌های فنیِ دو ستاد انتخاباتی را به بن‌بست کشاند. آن‌گونه که گفته می‌شود، پیشنهادهای تیم اصلاحات و همگرایی به هدف جدا کردنِ آرای پاک از تقلبی، نه تنها از سوی تیم تحول و تداوم پاسخ مثبت نیافته‌اند، بل این تیم بر اعلام نتایجِ اولیه به‌صورتِ سوال‌برانگیزی پافشاری می‌کند.
اگر واقعاً تیم تحول و تداوم، خواهانِ شفافیت و عدالتِ انتخاباتی است، پس این‌همه پافشاری برای اعلام نتایجِ اولیه برای چیست؟ اگر تیم تحول و تداوم به‌اصطلاح ریگی در کفش ندارد، چرا پیشنهادهای تیم اصلاحات و همگرایی را برای بیرون کردنِ آرای پاک از تقلبی رد کرده است؟
این‌ها همه نشانه‌های روشنِ عدمِ صداقت در همکاری برای حلِ بن‌بستِ انتخابات است. تیم تحول و تداوم که بررسی‌های دقیق و بی‌غرضانه را به ضررِ خود می‌بیند، نمی‌خواهد این پروسه حتا در مناطقی که هیچ شکی در انجام تقلب‌های گسترده در آن‌ها وجود ندارد، عملی شود. این به معنای همکاری با روند انتخابات، آن‌گونه که سرانِ تیم تحول و تداوم لافِ آن را می‌زنند، نیست. این تیم متأسفانه از همان سیاستی بهره می‌برد که آقای کرزی در سیزده سالِ گذشته کشور را به وسیلۀ آن به قهقرا کشاند. اما تا چه زمانی می‌توان وضعیتِ فعلی را تحمل کرد؟
تیم تحول و تداوم می‌داند که وقت‌کشی بهترین وسیله برای رسیدن به هدف‌هایش است؛ به همین دلیل از یک‌سو از ایجاد تیم‌های فنی برای گفت‌وگو بر سر مکانیزم تفکیکِ آرای سره از ناسره استقبال می‌کند، ولی از سوی دیگر با رد کاملِ پیشنهادهای طرف مقابل، گفت‌وگوها را عملاً به بن‌بست می‌کشاند. بن‌بست فعلی، نتیجۀ مداخلاتِ ارگ و عدم تمایلِ تیم تحول و تداوم به همکاری به هدفِ بیرون‌رفت از وضعیتِ موجود است و تا زمانی که این دو مشکل حل نشود، بدون شک هیچ راه‌حلی برای بحران موجود نمی‌توان سراغ کرد.
تمامیت‌خواهان یا نمی‌دانند و یا نمی‌خواهند بدانند که تکرارِ انتخاباتِ سالِ ۲۰۰۹ به هیچ‌صورت امکان‌پذیر نیست و نه می‌توان در موجودیتِ یک حکومت نامشروع، به وضعیت نابه‌سامانِ کشور رسیده‌گی کرد، حتا اگر دومین مغز متفکرِ جهان هم باشیم!