با آن‌که دو دستۀ انتخاباتیِ اصلاحات و همگرایی و تحول و تداوم در نتیجۀ بحرانِ انتخابات مجبور به امضای توافق‌نامۀ ایجاد دولت وحدتِ ملی شدند، ولی هنوز ادبیاتِ مورد استفادۀ این تیم‌ها در مورد پیامدهای انتخابات به گونۀ حیرت‌آوری از یک‌دیگر فاصله دارد.
روز پنجشنبۀ هفتۀ گذشته داکتر عبدالله عبدالله رهبر تیم اصلاحات و همگرایی، دولت جدید را نتیجۀ توافق سیاسی خواند و تأکید کرد که در سال‌های آینده شهروندانِ کشور نباید به چنین سرنوشتی دچار شوند.
سخنان آقای عبدالله شباهتی عجیب به سخنان سالِ ۲۰۰۷ رهبر کنیا دارد که انتخاباتِ کشورش به سرنوشتِ انتخاباتِ افغانستان دچار شد و سرانجام دو رقیب در کنار هم دولت وحدتِ ملی ساختند. رایلا اودینگا پس از امضای توافق‌نامۀ ایجاد دولت وحدت ملی با رقیب در مورد چنین دولتی گفت که این دولت از سرِ ناگزیری به‌وجود آمده و هرگز نباید دولتی ایده‌آل و قانون‌مند به معنای این‌که در نتیجۀ آرای مردم شکل گرفته، تلقی شود.
آقای اودینگا با این سخنان می‌خواست به مردمش بگوید که انتظاراتِ خود را با شرایط هماهنگ سازند و توقعاتِ آن‌چنانی از دولتِ جدید نداشته باشند.
دولت وحدتِ ملی بدون شک آن‌گونه که آقای اودینگا گفته، دولتی از سرِ ناگزیری است؛ دولتی که در یک کشورِ بحران‌زده تلاش می‌کند از تک‌قطبی شدنِ قدرت جلوگیری کند؛ دولتی که به هدفِ حفظ ارزش‌های مردم‌سالاری به‌وجود آمده است و عاقبت دولتی که دغدغۀ اصلی‌اش تأمین شیرازۀ یک کشورِ در حال سقوط به پرتگاه جنگ است.
آقای عبدالله نیز آن‌گونه که از صحبت‌هایش برمی‌آید، چنین مسایلی را دقیقاً زیر نظر دارد و می‌خواهد واقع‌گرایانه به اوضاع نگاه کند. او در سخنرانی روز پنجشنبۀ خود چنین رویکردی به مسایل و قضایا داشت و نشانی از آن حال و هواهای انتخاباتی دیده نمی‌شد.
می‌گویند ادب یعنی رعایت مقامِ هر چیز به اندازۀ آن. یک زمان مسایلی وجود دارد که ادب ایجاب می‌کند به‌نوعی با آن‌ها برخورد صورت گیرد، ولی با تغییر شرایط احتمال دارد که نوع برخورد و ادب با آن مسایل نیز دچار دگردیسی شود. ادب محفل عروسی، شور و نشاط آفریدن است و ادب مجلس‌ ترحیم آرامش و سکوت. حالا اگر فردی اشتباه کند و ادبِ این دو محفل را تشخیص ندهد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
آقای عبدالله در سخنرانی روز پنجشنبۀ خود بدون آن‌که به تقلب‌های انتخاباتی به گونۀ واضح اشاره کند، گفت که کمیسیون انتخابات و ساختار انتخاباتی در کشور باید تغییر کند تا دیگر مردم افغانستان رنج روزهایی را که در انتخابات سال روان کشیدند، نکشند. یک روز بعد از این سخنرانی، کمیسیون انتخابات به اشرف‌غنی احمدزی به عنوان رییس‌جمهوری جدید افغانستان که اکثریتِ آرا را در انتخابات از آنِ خود کرده، اعتمادنامه داد. در این مراسم رییس کمیسیون انتخابات و اشرف‌غنی احمدزی رییس جمهوری جدید افغانستان سخنرانی کردند. رییس کمیسیون انتخابات آقای احمدزی را برندۀ انتخاباتِ سال روان اعلام کرد و اشرف‌غنی احمدزی هم در جمع هوادارانِ خود گفت که این اعتمادنامه را یک نهاد قانونی بر اساس قانون اساسی به او داده است. آقای احمدزی عملاً دیدگاهی را به نمایش گذاشت که نقطۀ مقابل دیدگاه تیم رقیب است. با این سخنان، آقای احمدزی دیدگاه حاکم بر تیم تحول و تداوم را نشان داد که انتخابات را سالم و بری از مشکلاتِ بزرگ می‌بیند.
نسبیت‌انگاری در همۀ زمینه‌ها در جهانِ معاصر بیداد می‌کند. فلاسفۀ پست‌مدرن از جهانِ نسبیت‌ها سخن می‌گویند و باور دارند که اصلاً در هیچ حوزه‌یی نمی‌توان سخن قاطع و همه‌پذیر گفت. هرچند این تعبیر از وضعیت انسان معاصر، تعبیری دقیق و کاربردی است، ولی در حوزۀ سیاست و اخلاق نمی‌توان به چنان نسبیت‌باوریِ گسترده‌یی حداقل در حوزۀ گفتمانی مشخص رای داد. اگر قرار باشد سیاست‌مدارانِ یک کشور مفاهیم را با نسبیت‌های خود محک بزنند، آن‌گاه خشونت‌طلبان نیز می‌توانند ادعا کنند که خشونت به باور آن‌ها امری غیرمذموم است.
آیا تیم تحول و تداوم می‌تواند از چنین امری دفاع کند؟ اگر ایشان بتوانند خشونت را توجیه عقلانی کنند و باور داشته باشند که خشونت وقتی با استدالال همراه باشد، مانعی ندارد؛ آن‌گاه می‌توان با آن‌ها همنوا شد که بلی به مسایل انتخابات نیز می‌توان از همین دریچه نگاه کرد و دو تیم را در قضاوت‌های‌شان مُحق دانست.
به باور و برداشت اکثر کارشناسانِ حوزۀ سیاست در کشور، انتخابات افغانستان به دلیل بن‌بستِ خود نتیجه نداشته است. در معنای منطقی به چنین امری تکافوی ادله می‌گویند. یعنی وقتی دو طرف نتوانند یک‌دیگر را قناعت دهند، مجبور اند به راه سومی فکر کنند که در خارج از آن قرار دارد. دولت وحدتِ ملی در خارج از چهارچوبِ انتخابات قرار می‌گیرد و هیچ فرد و نهادی نمی‌تواند ادعا کند که چنین نیست. اگر چنین نمی‌بود، پس ایجاد دولت وحدت ملی متشکل از هر دو تیم به چه معناست؟
طرح دولت وحدت ملی برای این به وجود آمد که انتخابات نتیجه‌بخش نبود و نسبت به آرای انتخابات شک و گمان‌های کلانی شکل گرفت. وضعیت فعلی، وضعیتِ سوم است. از سوی دیگر سخنان آقای احمدزی نیز بدون اشکال نیست. آقای احمدزی گویا تعریفِ دیگری از دولت وحدت ملی دارد. او می‌گوید پیش از انتخابات می‌گفته که اگر در انتخابات پیروز شود، رقیب‌های فعلیِ او همکاران آینده‌اش خواهند بود. این سخن به این معناست که امضای توافق‌ها محلی از اعراب ندارد. چنین برداشت‌های متفاوت از مسایل، می‌تواند به خلق و گسترشِ سوءتفاهم‌ها بینجامد که به هیچ صورت به نفع دولتِ آینده نیست.