یک‌ ماه از نخستین‌روزِ کاریِ دولت وحدتِ ملی می‌گذرد و هنوز از عملی‌شدنِ درستِ راهکارها و مزایای دولت وحدتِ ملی خبری نیست. به نظر می‌رسد که هر طرف در پیِ آجنداهای سیاسیِ خویش، هنوزهم روی موارد مشخصی به نتیجه نرسیده‌اند.
ماه‌ها پیش از برگزاری انتخابات، موضوع دولت وحدتِ ملی بارها طی نشست‌ها و سمینارها از آدرسِ کنفرانس آجندای ملی مطرح شد و عملی‌شدنِ طرح دولت وحدتِ ملی نیز به عنوان یک پدیدۀ سیاسیِ داخلی، با پشتیبانی امریکا و جامعۀ جهانی، نشان داد که افغانستان وارد یک مرحلۀ خاصِ سیاسی شده است. از آن‌جایی که طرحِ دولت وحدتِ ملی در افغانستان، محصولِ اندیشۀ جمعی از نخبه‌گان زیر چترِ آجندای ملی بوده، لازم است که عناصر نمایندۀ دولت وحدتِ ملی در برنامۀ آجندای ملی نیز در دستور کارِ حکومت وحدتِ ملی قرار گیرد.
هم داکتر عبدالله عبدالله و هم داکتر اشرف‌غنی احمدزی به عنوان رهبران سیاسی افغانستان، باید درک کنند که استفاده از آجندای ملی به عنوان یک برنامۀ موثر برای دولت وحدت ملی، می‌تواند زمینۀ اصلاحات و ریفورمِ سیاسی اداری را به‌خوبی مساعد سازد. زیرا دولت وحدتِ ملی در ساده‌ترین‌تعریف می‌تواند اشتراکِ همۀ جریان‌ها و اندیشه‌ها در نحوۀ ادارۀ جامعه برای اعتمادسازیِ بیشتر و خروج از بحران باشد.
بدیهی‌ست که دولت وحدتِ ملی بر بنیاد شرایط کشورها به‌خاطر رفعِ بحران ایجاد می‌گردد. ما هم‌اکنون در افغانستان با بحران روبه‌رو هستیم؛ بحرانِ هویت، مشروعیت، مشارکت، اعتماد و… . شماری از این بحران‌ها از زمان‌های دور در افغانستان به‌میان آمده، اما گاهی‌هم به آن‌ها پرداخته نشده است. در چنین شرایطی، دولت وحدتِ ملی می‌تواند به عنوان یک پروسۀ خوب، به رفعِ این بحران‌ها بپردازد. اما مهم این است که این دولت بر کدام مبنا کار می‌کند و مبنای عملی آن را چه چیزی تشکیل می‌دهد.
حالا بعد از تشکیل دولت وحدت ملی‌، زمانِ آن فرا رسیده است که این دولت بتواند مشروعیتِ جمعی ایجاد کند تا از این رهگذر، اعتماد ملی نیز شکل بگیرد. این دولت باید با فراخوان به همۀ رهبران و نخبه‌گانِ کشور از آن‌ها بخواهد که در چهارچوبِ نظام با رهبران دولتِ ملی همکار شوند، تا این‌گونه اعتماد ملی ایجاد شود و مردمِ افغانستان همه خود را در آیینۀ نظام ببینند. این دولت باید توازن و تعادل قومی، منطقه‌یی و فرامنطقه‌یی را ایجاد کند. مسلماً فقط بر همین مبناست که می‌توانیم ادعا کنیـم دولت وحدتِ ملی در افغانستان شکل گرفته است.
تا جایی که دیده ‌شد، طرح آجندای ملی برای تشکیل دولت وحدتِ ملی، موثر واقع شده؛ بنابراین شایسته است که برنامۀ کاریِ دولت وحدتِ ملی نیز بر مبنای پیشنهادهایی تنظیم شود که در همین طرح ذکر شده است. زیرا افغانستان صرف با تشکیل دولت وحدتِ ملی از بحران بیرون نمی‌شود و هر لحظه بحرانِ دیگری در کمین است تا رخ بنمایاند. هنوز شرایط ما دشوار است و باید رهبران سیاسی، دست به دستِ هم بدهند و با صداقت و رفاقت، بنیادهای دولت وحدتِ ملی را طبقِ پیشنهادهای طرحِ آجندای ملی مستحکم سازند. هنوز دست‌های زیادی فعال‌اند تا دولت وحدت ملیِ تازه به‌وجود آمده را با چالش مواجه کنند و فقط این داکتر عبدالله و داکتر غنی هستند که می‌توانند توطیه‌ها و خطراتِ احتمالی را خنثا سازند. مسلماً پیشنهادهایی که در طرح آجندای ملی مطرح شده، در صورت عملی‌شدن می‌توانند مکملِ دولت وحدتِ ملی باشند و این کشتیِ تازه‌حرکت را به ساحلِ نجات برسانند.