وضعیت زنان افغانستان موضوع جناجالی دوران حکومت طالبان بود و بعد از سقوط طالبان و پا گذاردن دموکراسی و دیگر گزاره هایی از این دست به افغانستان باز هم وضعیت زنان موضوعی جنجالی اما به گونه ای دیگر بوده است. بهبود بخشیدن به وضعیت زنان و متحول ساختن زندگی آن ها، همان هدفی بوده که دورنمای کاری بسیاری از پروژه های کلان را در این دیار به خود اختصاص داده است. به نام زن، به نام ارتقاء ظرفیت های کاری و توانمند سازی آنان، در طول بیش از یک دهه، میلیون ها دالر به مصرف رسیده است. اما اگر پرسیده شود این پول ها در کجا به مصرف رسیده اند و بازدهی آن ها چقدر بوده و چه مقدار تحول را ما در زندگی زنان افغانستانی شاهدیم؟ شاید کمتر پاسخی امیدوار کننده و یا شفاف بتوانیم از کسانی دریافت کنیم که بدون شک بخشی از این پول ها به حساب های بانکی آنها و یا به مصارف شخصی شان رسیده است. به نام زن، جیب بسیاری ها پر شد و از درک تحول بخشیدن به زندگی زنان مظلوم و ستم دیده افغانستان، زندگی خیلی ها متحول شد و بلند منزل ها ساخته شد و سفر های خارجی و گردش ها و عیش و نوش و کام دنیا به راه شد اما وضعیت زنان تنها چیزی بوده که در این میان تغییر چندان شگرفی را به خود ندیده است.
اگر بخواهیم وضعیت زنان افغانستان را مورد مطالعه قرار دهیم، باید خارج از کابل یعنی بیرون از مرزهای پایتخت و یا چند شهر بزرگ کشور را مورد ارزیابی قرار دهیم. باید ببینیم که در روستاها و شهرهای کوچک و قصبات و دهات ما وضعیت زنان تا چه پیمانه بهبود یافته است؟ چه میزان از این کمک های میلیون دالری توانسته راهی پیدا کند که به این قصبات و روستاها رسیده و به واقع زندگی زن روستایی و ده نشینی را تغییر دهد که عمری است، بی سوادی، تبعیض، عدم دسترسی به خدمات بهداشتی و ستم و ظلمی که عنعنات غلط و بی پایه ای که نه در عقل و نه در شرع جایگاهی دارد،بر گرده آن ها تحمیل کرده است، تا چه میزان توانسته اند، بر سرنوشت و زندگی خود حاکمیت پیدا کنند؟ این واقعیت را نمی توان انکار کرد که نام زن، و پرداختن به مقوله زنان و تحول بخشی به زندگی آنان به شکل گرفتن زد و بندهای کلانی انجامیده است که این کمک های میلیون دالری و نوع تقسیم آن، موضوع اصلی این معاملات بوده است. امروز ما می توانیم در مصرف شدن این پول ها رد پای باندها و شبکه هایی را دنبال کنیم که به مافیایی در عرصه کمک های مالی به مقوله زنان در افغانستان مبدل شده اند و توانسته اند بیشترین سرمایه ها و کمک ها را جذب کنند. اولین آسیبی که شکل گرفتن این شبکه های قدرتمند می تواند در عرصه توانمندسازی و کار در عرصه ایجاد تغییر در زندگی زنان ایجاد کند این است که خرده اینجوها و یا موسسات و دفاتری که نه از حمایت سیاسی اشخاص و نه از حمایت مالی این باندهای مافیایی برخوردارند، هرگز نمی توانند شانسی برای دریافت حتی بخش کوچکی از این کمک ها،پیدا کنند در حالی که می توانند با هزینه ای به مراتب کمتر ، خدماتی برجسته تر را در این عرصه انجام دهند.
این روزها بحث کمک بزرگ چند صد میلیون دالری ایالات متحده امریکا و دیگر کمک کنندگان به توانمند سازی بیش از هفتاد هزار زن افغانستان مطرح است. قطعا این هزینه و این پول می تواند وسوسه ای باشد برای کسانی که مهارت بالایی برای جلب و جذب این کمک ها به دست اورده اند. به نظر می رسد اگر دولت وحدت ملی و به خصوص وزارت امور زنان در افغانستان بخواهند به واقع این هزینه به تحولی درست و نه نمادین در وضعیت زنان کمک کند، ابتدا با یک واقع نگری و نیاز سنجی برخواسته از واقعیت های موجود در جامعه اسلامی افغانستان، فرمولی که تا کنون در این عرصه مورد استفاده قرار گرفته را مورد تجدید نظر قرار داده و در نحوه کارشان بازنگری داشته باشند تا هم جایی برای نسل جوان و زنانی که متعهد و پایبند به خدمت هستند باز شود و هم این پول ها در موضوعات و بخش هایی مصرف شود که به واقع نیاز و اولویت های زندگی زنان مسلمان افغانستان است.
باید تمام کسانی که در این راستا می توانند نقشی تعیین کننده داشته باشند، به این واقعیت دقت داشته باشند که وقت آن رسیده که این هزینه از کانال هایی به مصرف برسد و اولویت هایی را مد نظر بگیرند که تحول آفرینی در زندگی زنان در جهتی مد نظر باشد که با اصول و ارزش های بنیادینی که قوام جامعه اسلامی ما بدان وابسته است را دچار آسیب یا چالش نکند. خانواده و حفظ این نهاد مقدس از جمله اولویت هایی است که باید در توانمندسازی زنان مورد حمایت جدی قرار بگیرد و زنان ما در کنار فراگرفتن مهارت های اقتصادی و سیاسی و اجتماعی، مهارت های زندگی را به قسمی بیاموزند و آگاهی کسب کنندکه بتوانند کانون گرم خانواده را حفاظت کرده و با شناخت جایگاه حقیقی یک زن مسلمان، در عرصه های اجتماعی و اقتصادی و سیاسی قدم بگذارند و بتوانند به توانمندی در عرصه تربیت نسلی سالم دست پیدا کنند.