گزارشگر:هارون مجیدی/ شنبه 6 جدی 1393 - ۰۵ جدی ۱۳۹۳
بودجۀ سال ۱۳۹۴، مطابق به نیازمندیهای مردم افغانستان طرحریزی نشده و در آن مسایل سلیقهیی و منطقهیی درشتتر به نظر میرسد.
شماری از نمایندهگان مردم و اقتصاددانان با ابراز این مطلب میگویند که بودجه سال ۱۳۹۴، میراث تلخِ حکومت آقای کرزی است.
آنان همچنان میگویند، همواره کسانی که بودجه را طرح کرده اند، چهرههای ناتوان و فاسد بوده که مسایل منطقهیی و سلیقهیی را در نظر گرفته و درک درست از وضعیت اقتصادی امروز نداشته که این موضوع سبب شده تا گرههای مشکلات گشوده نشود.
مجموع بودجۀ ملی سال آینده، ۴۵۷.۸ میلیارد افغانی، معادل ۸ میلیارد دالر امریکایی در نظر گرفته شده که ۲۷۵ میلیارد آن عادی و ۱۸۳ میلیارد آن به بخش انکشافی اختصاص یافته است.بودجۀ ملی سال مالی ۱۳۹۴ از طریق عواید داخلی و کمکهای خارجی تأمین میشود.
طرح بودجه ۱۳۹۴، روز چهارشنبۀ هفته گذشته با اکثریت آرا در مجلس نمایندهگان رد شد. پیش از این، مجلس سنا نیز این طرح را به دلیل نامتعادل بودن و تخصیصهای غیرعادلانه و بدون منطق، رد کرده بود.
اما مسوولان وزارت مالیه افغانستان اعلام کردند که پیشنویس بودجۀ پیشنهادی متعادل، شفاف و اقتصادی بوده و براساس منافع ملی طراحی شده است.
نقیب الله فایق عضو مجلس نمایندهگان بهروزنامۀ ماندگار میگوید: طرح بودجۀ امسال نیازمندیهای عمدۀ مردم افغانستان را در نظر نگرفته است و این سند هیچگاهی به بودجه، مانند نیست.
او میافزاید: «در طرح بودجۀ جدید، حتا یک پروژۀ جدید در سراسر افغانستان دیده نمیشود؛ در حالی که در طرح بودجۀ سالهای گذشته، صدها پروژۀ جدید وجود داشت.»
این عضو مجلس تصریح میکند که در بودجۀ امسال تمامی پروژههاییکه ۹۵ درصد کار آن تکمیل شده است نیز لغو شده اند که این نمایانگر تخریبشدن دوبارۀ پروژهها است.
آقای فایق یادآور میشود: بودجه جدید که از چهار ماه بدینسو روی آن کار صورت گرفته است، میراثِ تلخ حکومت آقای کرزی است.
او تأکید میکند: به دلیل فساد گسترده در حکومت گذشته، تمامی پولهاییکه پیش از این در خزانۀ دولت وجود داشت، توسط دولتداران پیشین حیف و میل شده است.
او تصریح میکند: تا هنوز دولت جدید پولی از مراجع کمکدهنده به دست نیاورده است تا در بودجه شامل شود. اما، با آنهم دولت وحدت ملی باید در قسمت عواید داخلی بازنگری جدی کند و با مراجع کمک کننده صحبتهای همه جانبه نماید.
در این حال، داکتر ظهیر سعادت عضو دیگر مجلس نمایندهگان میگوید: «کسانی که بودجۀ دولت را ترتیب و تنظیم میکنند به عنوان کارشناسان مسلکی گماشته شده که پُستهای کلیدی را نیز اداره میکنند. بارها صدا بلند شده که همین چهرهها ناتوان هستند و وضعیت اقتصادی را درست پیشبینی کرده نمیتوانند؛ بودجهیی را که ترتیب میکنند، کاملاً مصرفی است و روی پروژههای زیربنایی و توسعهیی کاری صورت نمیگیرد.»
او میافزاید: دولت افغانستان بهخاطر از میان برداشتن این مشکلات هیچگاهی گوشِشنوا نداشته که بعد از سیزده سال ما باز هم به نقطۀ اول قرار داریم که میلیونها دالر مصرف شد، اما، پروژههایی که مشکلات مردم را از میان بردارد، تطبیق نگردید.
آقای سعادت اذعان میکند: همواره کسانی که بودجه را طرح کرده اند چهرههای ناتوان و فاسد بوده که مسایل منطقهیی و سلیقهیی را در نظر گرفته و درک درست از وضعیت اقتصادی امروز نداشته اند.
این عضو مجلس خطاب به رهبران دولت وحدت ملی میگوید که کسانی را در بخشهای اقتصادی بگمارند تا وضعیت افغانستان را درست درک کرده و پروژههایی که باعث ایجاد تغییر در زندهگی عادی مردم میشود را بررسی و بهجای اینکه، همه پولها را در پروژههای کوچک مصرف کنند؛ روی پروژههای بزرگ زیربنایی سرمایهگذاری کنند.
آقای سعادت میگوید: اگر رهبران دولت وحدت ملی بازهم به راه رفتۀ دولت کرزی بروند، هیچ دستآوردی در آینده برای مردم نخواهند داشت.
در عین حال، سید مسعود استاد در دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه کابل میگوید: همه ساله مشکلات گذشته در طرح بودجه تکرار میشود و هیچگاهی این مشکلات گرهگشایی نمیشود.
این استاد دانشگاه کابل با انتقاد از نمایندهگان مجلس میگوید: آنان تنها بودجه را رد میکنند و بدیل آن طرحی دیگری را پیشکش کرده نمیتوانند.
او میگوید: یک گروپ کاری که روی موضوعات اقتصادی تخصصی کار کنند در پارلمان افغانستان وجود ندارد.
آقای مسعود تأکید میکند: در قوۀ اجراییه نیز مشکلاتی وجود دارد؛ وقتی کمک کنندهگان پول میدهند و دولت با استفاده از آن بودجه را طرحریزی میکند و در درون پارلمان بدون در نظرداشت این مسایل مواردی دیگری مطرح میشود که تاوان آن را مردم افغانستان میپردازند.
استاد مسعود یادآوری میکند: «دولت باید بودجههای چندین سالۀ خود را تدوین کند که ضرورت فرستادن هر روزۀ طرح بودجه به پارلمان مطرح نشود.»
او میگوید که بودجه را نباید آرمانی بسازیم بلکه با در نظر داشت عینیتهای موجود بودجه طرح شود.
از چندسال بدینسو، همیشه میان مجلس و حکومت بر سر بودجۀ مالی سال تنشهایی به وجود میآید.
نمایندهگان باور دارند که با بودجۀ دولت کارشناسانه برخورد صورت نمیگیرد؛ بل براساس علایق قومی و سمتی بودجه طرحریزی میشود.
Comments are closed.