بررسی خوش‌بینانه و بیطرفانه کرسی‌های کابینه:

۱- ازلحاظ ترکیب قومی:
– پشتون: ۱۱ وزیر یعنی ۴۰ فیصد تمام کابینه
– تاجیک: ۷ وزیر یعنی ۲۵ فیصد کابینه
– هزاره : ۳ وزیر- یازده فیصد
– ازبیک: ۳ وزیر- یازده فیصد
– ترکمن: ۱ وزیر- سه فیصد
– سادات: ۲ وزیر- هفت فیصد
– اقلیتهای پشه یی، بلوچ، هندو وسیکهـ هیچ وزیری ندارند.
۲- ترکیب جنسیتی:
زنان: سه زن- ۱۱ فیصد
مردان: ۲۴ مرد- ۸۹ فیصد
۳- انحصار قدرت:
– وزارتهای امنیتی (دفاع، داخله و امنیت ملی) همه در دست یک قوم…
– وزارت‌های محوری اصلی اقتصادی (مالیه و بانک مرکزی) بازهم به دست همان قوم… این درحالیست که از ۱۳ سال بدینسو وزارت مالیه به دست یک قوم است. این انحصار باید برداشته می شد و سایر اقوام نیز فرصت داده می‌شد. نگاه شعاری اشرف غنی «هیچ افغان از افغان دیگر کمتر نیست و هیچ افغان از افغان دیگه کده بیشتر نیست» شاید در همین انتصابات تفسیر شود!
اگر وزارت مالیه یا بانک مرکزی به دست قوم دیگری داده شود، بازهم می‌شود از انحصار اقتصادی قومی کاسته شود. بخصوص در این کابینه که مسالۀ تخصص مطرح نیست. بلکه وابستگی قومی مهم است.
۴- درجۀ تحصیل:
– پنج داکتر
– یازده ماستر
– هشت لیسانس
۵- بهترین گزینش ها از نگاه مسلک:
داوودشاه صبا- داکتر زمین شناسی- وزیر معدن
آی سلطان داکتر ادبیات- وزیر فرهنگ
۶- مسخره ترین گزینشها از نگاه مسلک:
نصیر درانی- وزیر انکشاف دهات- ماستر انکشاف شهری
یعقوب حیدری- وزیر زراعت- ماستر پیداگوژی
زلمی یونسی- وزیر معارف- لیسانسۀ حقوق و علوم سیاسی
محمود صیقل- وزیر آب و برق- ماستر توسعۀ بین المللی
رحمت الله نبیل- رییس امنیت ملی- انجنیر از دانشگاه کابل
جیلانی پوپل- لیسانسۀ حقوق و علوم سیاسی- وزیر مالیه
احمدسیر مهجور- وزیر عدلیه- داکتر جامعه شناسی
خاطره افغان- وزیر تحصیلات عالی- ماستر ادارۀ عامه و حکومتداری خوب
فیض الله ذکی- وزیر هوانوردی و ترانسپورت- لیسانسۀ زمین شناسی
۸- از نگاه سهم ولایات:
– از پنج ولایت بادغیس، هرات، غور، فراه و نیمروز (حوزۀ غرب) تنها یک وزیر و آنهم پشتون و از تیم رییس جمهور. هراتی ها او را مهاجر می دانند، نه هراتی. این در حالیست که اکثریت رأی ولایات هرات، بادغیس و غور به داکتر عبدالله بود. عبدالله هیچ هراتی یی را معرفی نکرده است.
– ولایت‌های تخار، سمنگان، سرپل، بامیان، نورستان، کنر، لغمان، پکتیکا، پکتیا، زابل، هلمند، نیمروز، فراه، بادغیس، غور و کاپیسا هیچ وزیری ندارند.
– ولایتهای پروان، پنجشیر، ارزگان، دایکندی، جوزجان، کندز، بدخشان، خوست، ننگرهار و غزنی- یک یک وزیر دارند
– کندهار چهار وزیر، به شمول جیلانی پوپل
– لوگر (ولایت رییس جمهور)- دو وزیر
– فاریاب سه وزیر
– کابل سه وزیر
– بغلان دو وزیر
– بلخ دو وزیر
۹- از نگاه تخصص:
. این کوه زور زد و زور زد و سرانجام موش زایید:
– وزیر مالیه یک لیسانسۀ علوم سیاسی است. اول که درجۀ تحصیلی لیسانس درجۀ تخصص نیست. دوم این که علوم سیاسی را چه ربطی به مالیه و اقتصاد؟
– وزیر زر اعت، ماستر پیداگوژی (آموزش و پرورش)
– وزیر معارف، لیسانسۀ حقوق و علوم سیاسی است
– وزیر صحت عامه ماستر مدیریت و رهبری است
– رییس امنیت، لیسانسۀ انجنیری است.
– وزیر انکشاف شهری، ماستر شهرسازی است- طنز روزگار
– جز وزیر معدن که داکتر زمین شناسی و وزیر اطلاعات و فرهنگ که داکتر ادبیات (ترکی) است، باقی هیچکسی درجۀ تخصصی برای احراز وزارت مربوط خود را ندارد.
لاف رییی جمهور غنی این بود که کابینه اش شرکت سهامی نیست. در حالی که هر یک از وزیران سهم یکی از گروههای شامل ایتلاف در تیم غنی یا تیم عبدالله می باشند.
بدترین و خطرناکترین کاری که انجام داده است، انحصار وزارت‌های امنیتی اقتصادی (بانک و وزارت مالیه) به دست یک قوم است. اگر این انحصار نشکند، روشن است که هم فساد مالی به میان می آید و هم وضع امنیتی روشن نخواهد بود.
توصیه به شورای ملی:
۱- در حال حاضر کابینه را باید به صورت مجموعی مورد رای گیری قرار بدهند. یعنی ترکیب قومی و تخصصی کابینه را مورد رأی گیری قرار بدهند و آنرا به کلی رد کنند.
۲- وقتی کابینه از نگاه قومی، منطقوی و تخصصی متعادل شد، در آن وقت هر وزیر را مورد مطالعه قرار داده برایش رای گیری کنند.
منبع – جمهور