گزارشگر:داكتر داريوش دایر/ سه شنبه 25 حمل 1394 - ۲۴ حمل ۱۳۹۴
بخش نخست
واژۀ ماهگرفتهگی، قدمتی به طول تاریخِ بشریت دارد. در زمانهایی که بسیاری از بیماریها و تغییراتِ بدنی و پوستی دلایلی ناشناخته داشت و با هالهیی از خرافات و تصورات پوشیده شده بود، ایجاد لکههایی به رنگ سرخِ تیره یا شرابی را با تغییرات ماه مرتبط میدانستند. در واقع چنین تصور میشد که مادرانِ چنین کودکانی در بارداری، هنگام پدیدۀ «خسوف یا ماهگرفتهگی» به ماه نگاه کردهاند یا دست بر شکمِ خود گذاشتهاند که نقطهیی از بدن جنین دچار «ماهگرفتهگی» شده است.
گاهی هم این تغییر پوستی بهدلیل نفرین یا لعنتِ ساحران و گاه نیز ناشی از جای منقارِ لکلکهایی تصور میشد که کودک را از پس گردن گرفته و از بهشت به زمین و نزد والدینش آورده بودند. در واقع تمامی این تصورات، باطل و بدون منطق بوده و این تظاهراتِ پوستی ناشی از «اختلالات مویرگها» هستند و بس.
علت بروز این لکههای پوستی چیست؟
علت ایجاد این ضایعات پوستی، اختلالات ژنتیک در شکلگیری عروق زیرپوستی است. والدین این کودکان معمولاً علایمی از اختلالات پوستی ندارند و الزامی ندارد که مثلاً پدر یا مادری خود این مشکل را داشته باشد تا فرزندی مبتلا از آنها متولد شود. از نظر ظاهری، این اختلالاتِ عروقی عموماً صورت بیمار را درگیر میکند، گرچه احتمال درگیری هر نقطهیی از بدن نیز وجود دارد. میزان بروز بیماری بین یک تا دو درصد است. در ناحیۀ صورت انتشار ضایعات در مسیر عصب سه قلو است که وظیفۀ عصبرسانی به صورت را دارد و بالا و دور چشم، بالای گونه و لب و فک پایینی را درگیر میکند.
همچنین گستردهگی ضایعات میتواند تا مخاط لبها و لثهها نیز برسد. ضایعات ابتدا به رنگ صورتی کمرنگ است ولی تدریجاً و با گذشت زمان رنگ آنها پررنگتر شده و ممکن است این رنگ ثابت بماند یا در ناحیۀ تنه یا دستها کمرنگتر شود. در ناحیۀ صورت، لکهها بهتدریج ضخیمتر میشوند و برجستهگیهای بادکنکی شکل عروقی و دیگر اختلالات عروقی نیز ظاهر میشوند و کمکم منطقۀ درگیر بزرگتر و زمخت میشود. استخوانها بزرگتر از سمت مقابل شده و دندان درآوردن نیز زودتر رخ میدهد و اگر گستردهگی ضایعات به اندامهای بیمار (دستها یا پاها) رسیده باشد، این اعضا ممکن است بزرگ و ضخیم و بدشکل نیز شوند.
لکههای سالمونی و موقت
اختلالات مویرگی دو دستۀ عمده دارند؛ لکههای سالمونی (بهعلت شباهت رنگ این ضایعات به رنگ گوشت ماهی سالمون چنین اسمی دارد) و لکههای شرابیرنگ. لکههای سالمونی اختلالات عروقی بسیار شایعی بوده و معمولاً همۀ نژادها را درگیر میکنند. ظاهر آنها به شکل لکههایی نامتقارن و صورتی تا سرخرنگ است که گاهی ممکن است رگههایی از عروق بزرگ پوستی (تلانژکتازی) بین این لکهها دویده باشد. این لکهها معمولاً از پشت گردن شروع شده و تا ناحیۀ پشت جمجمه یا حتا تا جلوِ سر و منطقۀ پیشانی میرسد و تا بالای پلکها یا پل بینی را درگیر میکنند.
Comments are closed.