بخش دوم

آفت یکی از بیماری‌هایی‌ست که قرن‌هاست بشر را به دردسر انداخته است. آفت از کلمۀ یونانی «آفتا» به معنی زخم مشتق شده است. در کتاب پزشکی بقراط حکیم دربارۀ این بیماری و راه‌های درمانِ آن صحبت شده است. تحقیقات نشان داده تقریباً ۲۰ درصد از مردم در کل دنیا آفت می‌زنند. این رقم در برخی جوامع ۵ درصد بوده و در برخی‌ جاها به ۶۶ درصد نیز می‌رسد. بنابراین می‌توان آن را شایع‌ترین بیماری مخاط دهان در کل دنیا نام‌گذاری کرد. اغلب مردم تا پیش از ۳۰ساله‌گی یک‌بار آفت را تجربه کرده‌اند.
چرا آفت می‌زنیم؟
باید گفت علت اصلی تشکیل آفت هنوز به طور دقیق مشخص نیست. محققان در مطالعات گوناگون علل متعددی را برای ایجاد آفت دسته‌بندی کرده‌اند. برخی از این علل عبارت‌اند از:
ـ آسیب دیدن خفیفِ مخاط حفرۀ دهان به واسطۀ درمان‌های دندان‌پزشکی، مسواک زدنِ شدید، دندان گرفتن و خوردن غذاهای داغ، تند و پُرمصالح
ـ استفاده از کریم‌دندان‌ها یا دهان‌شویه‌های حاوی سدیم لوریل سولفات
ـ حساسیت به برخی خوراکی‌ها مثل چاکلیت، قهوه، توت‌زمینی، تخم‌مرغ، مغزها، پنیرها و خوراکی‌های خیلی ترش و اسیدی
ـ کمبود ویتامین۱۲ B، زینک(روی)، اسید فولیک یا آهن
ـ وجود هلیکو باکتر پیلوری
ـ استرس‌های روحی
ـ تغییرات هورمونی در بانوان.
چه کسانی بیشتر آفت می‌زنند؟
آفت همۀ افراد را در همۀ سنین مبتلا می‌کند، اما خانم‌ها چون بیشتر در معرض کم‌خونی و فقر آهن بوده و تغییرات هورمونی مداومی را تجربه می‌کنند، بیشتر ممکن است دچار آفت شوند. همچنین یک‌سوم افرادی که به‌طور مکرر دچار آفت می‌شوند، در خانوادۀ خود سابقۀ ابتلا به آفت دارند. هنوز ارتباط دقیق بین سابقۀ خانوادگی و آفت زدن مشخص نیست، اما علت آن ممکن است ژنتیک و زنده‌گی در یک محیط ثابت با الگوهای زنده‌گی و غذایی یکسان باشد.
علامتی از یک بیماری
آفت معمولاً یک بیماری مستقل است، اما در برخی موارد آفت‌های عودکنندۀ متعدد و بزرگی در دهان بیمار تشکیل می‌شود که می‌تواند نشانه‌یی از ابتلا به یک بیماری دیگر باشد. مثلاً در بیماری سلیاک که به واسطۀ حساسیت به گلوتن اتفاق می‌افتد، بیمار دچار آفت‌های عودکنندۀ متعدد می‌شود. در بیماری‌هایی مانند بیماری کرون، سندرم بهجت، اختلال در سیستم ایمنی و ضعف سیستم ایمنی در بیماری ایدز بیمار به کرات دچار آفت‌های بزرگ می‌شود. این آفت‌های متعدد و تکرارشونده از جمله علایم اصلیِ تشخیص این بیماری‌ها محسوب می‌شود.
چه کنیم آفت نزنیم؟
پیش‌گیری از آفت به دلیل عوامل متعدد ایجادکنندۀ آن کار ساده‌یی نیست. با این حال رعایت برخی نکات به شما کمک خواهد کرد تا کمتر دچار آفت شوید.
از خوردن غذاهایی که باعث تحریک مخاط دهان می‌شوند و به آن‌ها حساسیت دارید، پرهیز کنید. غذاهای تند و پرمصالح خطر ابتلا به آفت را افزایش می‌دهد.
غذا یا نوشیدنی خیلی داغ نخورید، چون باعث آزرده‌گی مخاط شده و ممکن است باعث ایجاد آفت شود.