چهارشنبه ۳۰ ثور ۱۳۹۴

جاس ودون سعی داشته تا موفقیت‌های «انتقام‌جویان» در سال ۲۰۱۲ را با فلمی جدید تکرار کند؛ فلمی که تمامی ابرقهرمان‌های مارول را دور هم جمع می‌کند تا باقی‌ماندۀ تشکیلات کثیف «هیدرا» را نابود کنند.
قدرت ابرقهرمانانِ مارول در «انتقام‌جویان: عصر آلترن» کمتر شده است. این فلم که با چالش مقایسه شدن با قسمت اولش، که در سال ۲۰۱۲ عرضه شد و سومین فلم پرفروشِ تاریخ شد، مواجه شده است، برای بهتر به ‌نظر رسیدن، توسط کارگردان و نویسنده‌اش، جاس ودون، با مناظری خیره‌کننده پوشانده شده است. مطمئناً، طرف‌داران پروپاقرصِ فلم، لذت کافی را از سکانس‌های پُرسروصـدا و پُرزدوخورد فلم خواهند برد، اما حداقل دو سکانس اکشن اصلیِ فلم کم‌رمق هستند، در حالی که می‌توانستند به‌مقدار خیلی زیادی بهتر و حساب‌شده‌تر باشند، اما سازنده‌گان با بی‌توجهی تمام از کنار آن‌ها گذشته‌اند.
البته می‌توان بخشی از تقصیرها را بر گردنِ «انتقام‌جویان: جنگ بی‌پایان» که قرار است طی دو قسمت و در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ عرضه شود، انداخت. مسلماً هیچ‌کدام از این‌ها برای طرف‌دارانِ این سری که در تمام جهان منتظر اکران فلم هستند، اهمیتی نخواهد داشت. از همین حالا هم می‌توان با اطمینان گفت که این فلم پرفروش‌ترین فلمِ بلاک‌باستریِ تابستان خواهد بود و فروشش هم احتمالاً بیش‌تر از یک میلیارد دالر خواهد بود.
کوین فایجی و دیگر تهیه‌کننده‌گان مارول، یک قلمروِ سینمایی بی‌سابقه در تاریخ هالیوود ساخته‌اند؛ یک سیستم منظم و فوق‌العاده پُرسود که فلم‌های جدانشدنی این سری را یکی‌یکی به‌نمایش درمی‌آورد و با یک «انتقام‌جویان» آن‌ها را کنار هم جمع می‌کند. پس وقتی قهرمانان فرعی‌تر، مانند «بی‌باک»، تازه می‌خواهند در قالب مجموعه‌های تلویزیونی یا حتا فلم‌های سینمایی خودشان را به مردم معرفی کنند، این کمپانی هنوز هم سود خودش را با این فلم‌های شناخته‌شده و بسیار پُرطرف‌دار خواهد داشت. همین حالا هم مارول برنامۀ خودش تا آخر این دهه را منتشر کرده است. در این میان، مهم‌ترین نکته این است که کمپانی چه چیز جدیدی برای سورپرایز کردنِ مخاطبان در اختیار دارد، اما طرف‌دارانِ سرسخت هرچیزی را که به ریشه‌های این مجموعه وفادار نباشد، سودجویی و خیانتِ تهیه‌کننده‌گان می‌دانند.
تابستان سال گذشته، «محافظان کهکشان» نشان داد که چه‌گونه می‌توان در کمتر از زمانِ پیش‌بینی‌شده یک فلم جدید ساخت، اما هنوز هم نام دیگرِ مجموعه‌های مارول بیشتر بر سرِ زبان‌هاست.
و «انتقام‌جویان: عصر آلترن» هم همین‌طور است، فلمی که برخی اوقات دوست دارد در راه‌های تاریک‌تر قدم بگذارد، اما در نهایت به همان چیزی که تماشاگران دوست دارند، تبدیل می‌شود. فلم، بدون هیچ مقدمۀ زایدی، درست از همان‌جایی آغاز می‌شود که «کاپیتان امریکا: سرباز زمستان» به‌پایان رسیده بود، و گروه انتقام‌جویان را نشان می‌دهد که در راه نابود کردن باقی‌ماندۀ تشکیلات هیدرا هستند، و سپس نبرد درون جنگل را نشان می‌دهد که هاوک‌آی/ کلینت بارتون (با بازی جرمی رنر) از روی بی‌میلی و دل‌سردی دشمنان را نابود می‌کند. فلم دو تازه‌وارد را هم معرفی می‌کند: پیترو و واندا ماکسیموف با نام‌های دیگر کوئیک سیولر و بیوه اسکارلت (آرن تیلر جانسن و الیزابت اُلسن) که دوقلو هستند.
تمایل به پیروزی به قهرمانان این اجازه را می‌دهد تا صحنه‌های جالبی خلق کنند، مثل هنرنمایی‌های تور (کریس همزورث) با چکشش. ناتاشا/ بیوۀ سیاه (اسکارلت جوهنسن) و بروس بنر/ هالک (مارک رافالو) یک رقص دونفره را تدارک می‌بینند که در آن نیمۀ عاطفی ناتاشا بیش از نیمۀ ابرقهرمانی‌اش نمایان می‌شود. تونی استارک/ مرد آهنی (رابرت داونی جونیور) و استیو راجرز/ کاپیتان امریکا (کریس ایونز) هم متوجه می‌شوند استاکر (توماس کرتشمن) در حال جمع‌آوری برخی نخاله‌ها از زمان جنگ جهانی دوم که از نازی‌ها به‌یادگار مانده است و می‌خواهد با آن هوشمندترین انسان‌نمای تاریخ، آلترن (با صداپیشه‌گی شکوه‌مندانه و روبات‌مانند جیمز اسپیدر)، را بسازد.
آلترن یک مخلوق پیشرفته و جالب است، اما کمبود آن مشخصاً قلب است، و این کمبود او را تبدیل به یک دشمنِ باابهت می‌کند. یک روبات با طراحی بسیار پیشرفته که حتا ممکن است شما او را خوش‌تیپ خطاب کنید، با هوش فوق‌العاده زیاد، به‌نظر یک همکار فوق‌العاده برای استارک خواهد بود، ولی وقتی برای بار اول ظاهر می‌شود، هنوز در مراحل آموزشی به‌سر می‌برد. اما این روبات توسط ماکسیموف استخدام می‌شود، کسی که از استارک به‌خاطر کشتن پدر و مادرش کینه به دل دارد. آلترن هنوز برای به‌تسخیر درآوردن کهکشان آماده نیست، اما در اولین نبرد آن‌قدر قوی هست که گروه انتقام‌جویان را نگران کند.
با شکست در جوار «خانۀ امن» مزرعۀ هاوک‌آی، انتقام‌جویان به‌هراس می‌افتند. تور عجول «برای یافتن پاسخ» راهی می‌شود؛ بروس در مقابل دل‌ربایی‌های ناتاشا استقامت نشان می‌دهد؛ استارک که از «تلاش آلترن برای نابودی گروه» ناراحت است، با مافوق قدیمی‌اش، نیک فیوری (سامویل ال جکسون، که البته در این قسمت حضورش چندان هم پُررنگ نیست)، مشورت می‌کند؛ در همان حال، لیندا کاردلینی از سریال «مردان دیوانه» در نقش همسر فداکار و شوهردوست هاوک‌آی، با احمقانه‌ترین دیالوگ‌های احتمالاً جهان، در فلم حضور دارد و جایی می‌گوید: «من کاملاً از انتقام‌گیری شما دفاع می‌کنم.». در حالی که برخی از افراد گروه آشفته‌ و سردرگم‌اند، کاپیتان امریکا راهی سئول می‌شود، جایی که قدم بعدی تکامل موجودات انسان‌نما از طریق وسیله‌یی به نام «گهواره» قرار است برداشته شود، وسیله‌یی که سربازان انسان‌مانند باهوشی تولید می‌کند که می‌توانند راه فرمان‌روایی بر دنیا را برای آلترن هموار کنند. آن‌جا تعقیب‌وگریزی درون شهر شکل می‌گیرد که منجر به سقوط قطارها از پل می‌شود. البته این صحنه به احمقانه‌ترین شکلِ ممکن اجرا شده و ادامه می‌یابد و نبودنش بهتر بود.
البته مسلماً انتقام‌جویان برای انجام دادن آن‌چه باید انجام دهند، دوباره کنار هم جمع می‌شوند و سروصـدای زیادی هم به‌پا می‌کنند. تازه‌واردانِ فلم هم خوش می‌درخشند؛ مثلاً، آن سرباز انسان‌مانند، ویژن، با آن صورت سرخ و چشم‌های سبزش، یک موجود بسیار خشن و تهاجمی است و با آن صدای پرابهتش (با گوینده‌گی «جارویس»، همان دست‌یار کمپیوتری استارک) می‌تواند ما را بسیار امیدوار کنـد و، اگر اغراق نکنیم، می‌تواند به بهترین و درگیرکننده‌ترین شخصیت دنیایِ مارول در دو قسمت بعدی تبدیل شود. مسلماً، تلاش ودون برای روبه‌رو کردن قهرمانان با نوعی حس ضعف و ناامیدی، خیلی خوب از آب درنیامده است. تلاشِ صِرف کافی نیست و با توجه به توانایی‌ها باید سعی کرد تغییراتِ لازم را به‌وجود آورد. در هر حال، این شخصیت‌ها کمیک‌بوکی‌اند و، علاوه بر بُعد ابرقهرمانی‌شان، بعدی انسانی هم دارند و اضافه کردن بعد سومی به شخصیت‌شان کاری بی‌معنی است؛ بهتر بود بیشتر روی همان دو بعد کار می‌شد.
اگر داشتن یک پایان دراماتیک مورد پسند سازنده‌گان است، باید برای ساختن آن المان‌هایی را به‌کار گیرند؛ مثلاً، آن بخش نیمه‌تراژیک در مورد سرنوشت آلترن فقط ما را برای قسمت‌های بعدی آماده می‌کند، البته، چه اهمیتی دارد وقتی تا همین حالا هم میلیون‌ها دالر پول به حساب سازنده‌گان ریخته شده است؟
«انتقام‌جویان: عصر آلترن» در معرفی یک دشمن مناسب برای ابرقهرمانانش موفق عمل می‌کند و، علاوه بر آن، چند کار مثبتِ دیگر هم انجام می‌دهد، اما این بار تمام سکانس‌های اکشن مهیج و سرگرم‌کننده نیستند و بعضی از کاراکترها در یک حس و حالِ دراماتیک خاص جا می‌مانند. از آن‌جایی که بازیگران قسمت قبلی برای بار دوم در این قسمت حضور یافته‌اند، می‌توان اشکالات‌شان را نادیده گرفت، اما تازه‌واردی چون اندی سرکیس یک بازی کوتاه، اما خوب و نفس‌گیر، در نقش یک خلاف‌کار سرسخت اما مضطرب افریقایی ارایه می‌دهد.
منبع نقد فارسی

کارگردان: Joss Whedon
نویسنده‌گان: Joss Whedon, Stan Lee
بازیگران: Robert Downey Jr., Chris Evans, Mark Ruffalo
خلاصۀ داستان: وقتی استارک بر روی ساخت یک روبات انسان‌نمای حامی صلح کار می‌کند، کنترل آن روبات را از دست می‌دهد و …

مد و مه/ دوشنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۴