یما/سه شنبه ۵ جوزا ۱۳۹۴

«کنفرانس آجندای ملی» در نشستی زیر عنوان «افغانستان به کدام مسیر روان است؟»، عملکردِ سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی دولت وحدت ملی را بررسی کرد.

در این کنفرانس که روز دوشنبه (چهارم جوزا) در کابل برگزار شده بود، به‌شمول اعضای رهبری کنفرانس آجندای ملی، ده‎هاتن از شخصیت‎ها، نخبه‎گان، تحلیلگران و اعضای مجلس نماینده‎‏گان افغانستان اشتراک کرده بودند.
آنان در یک گفتمان چندساعته، به بررسی کارکردهای دولت وحدت ملی در طی ۹ ماه گذشته پرداخته و رهبران دولت وحدت ملی را در عملکردشان ناکام خواندند.
آنان ضمن نگرانی از بحران کنونی یک‏صدا گفته‏اند که باید برای برون از وضعیت آشفته و خطرناک کنونی دست به کار شوند و بیش از این سکوت نکنند.
در آغاز کنفرانس، احمدولی مسعود طراحِ طرح اجندای ملی و از فعالان مطرح سیاسی کشور، ضرورت برگزاری چنین نشستی را در وضعیت کنونی کشور توضیح داد و گفت که برای بازتاب نگرانی‎ها و تشویش‎های مردم و نخبه‎گان سیاسی، این محفل را برگزار کرده‌ایم. +
او با برشمردن چالش‎ها و مشکلات نگران‎کنندۀ حاکم در کشور گفت که آنان طرح «بومی» آجندای ملی را برای بیرون رفت از بحران ارایه کردند؛ اما دو نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری، آن را جدی نگرفتند و کشور به بحران رفت و سر انجام با فشار جان کری «ساختار دولت وحدت ملی» ایجاد شد.
اما به گفتۀ آقای مسعود، اکنون دولت وحدت ملی را آنان نمی‎بینند و دولت واقتی وحدت ملی تا اکنون شکل نگرفته است.
طراحِ طرح آجندای ملی گفت که نظام به شدت نا متعادل است و رهبران دولت هم مصروف زدوبند بر مسایل مختلف از جمله تعیین رییس کمیسیون اصلاح نظام انتخاباتی و سمت‏های دیگر دولتی هستند.
احمدولی مسعود با انتقاد از کارگذاران دولت وحدت ملی و با تشریح وضعیت نابسامان سیاسی، اقتصادی و امنیتی کشور گفت: مشکلات روزافزون می‎شود؛ نا امنی گُسترش می‎یابد؛ دشمن جبهات جدیدی باز می‌کند؛ قوت تروریستان بیشتر می‎شود؛ اما سران دولت مصروف زدوبند هستند.
او گفت که طی ۹ ماه گذشته نان از دسترخوان مردم افغانستان گم شده است و مردم به شدت مأیوس و نا امید گشته‌اند.
احمد ولی مسعود گفت: ما می‌دانیم که میراث بد حکومت گذشته پا برجاست؛ اما چالش‎ها و مشکلات تازه‎یی هم ایجاد شده است. رهبران دولت وحدت ملی از خود قابلیتی نشان نداده‌اند.
آقای مسعود با برشمردن مشکلات حقوقی و قانونی نظام افزود: آنان بارها تأکید کرده‌اند که در شرایط کنونی دولت وحدت ملی بدیلی ندارد؛ اما متأسفانه ماهیت دولت وحدت ملی تا اکنون شکل نگرفته است.
طراحِ طرح اجندای ملی هشدار داد که اگر رهبران دولت وحدت ملی به این فکر باشند که وقت دارند و می‎‏توانند در آینده کاری کنند؛ باید بدانند که مردم افغانستان، جامعه جهانی و… دیگر وقت ندارند.
او با اشاره به سخنان اخیر وزیر دفاع هند گفت که در هیچ زمینه‎یی دولت وحدت ملی تا اکنون موفق نبوده است؛ شما در خصوص امضای تفاهمنامۀ استخباراتی شاهد بودین که از دولت چند صدای متفاوت و متضاد برامد.
او گفت که در حال حاضر در بی‌سرنوشتی کامل به سر می‎بریم و متأسفانه یک «مرجعیت ملی» هم وجود ندارد که مردم به آن رجوع کنند.
آقای احمد ولی مسعود از نخبه‏‎گان سیاسی حاضر در کنفرانس خواست که با توجه به حساسیت زمان و بحران کلان کنونی باید موضع و موقف خویش را روشن سازند و نگذارند که افغانستان باردیگر وارد یک جنگ نیابتی و طاقت‎فرسای دیگر شود.
او گفت که باید یک نقشۀ راه ترسیم کرده و چه باید کردمان را مشخص سازیم.
او دولت کنونی را «دولت وحدت ملی» ندانسته گفت که در درون این دولت «نامتجانس» نه اعتماد وجود دارد و نه هم دستی. آقای مسعود خواستار پایان بخشیدن به این نابسامانی و ناهنجاری شد و گفت که نباید اجازه بدهیم دعوا بر سر قدرت و امتیاز طلبی وقت و فرصت مردم افغانستان را بگیرد.
احمد ولی مسعود گفت که شماری از فراد معدود زیر نام دولت وحدت ملی، در «پشت مردم» افغانستان قراردادها و تفاهمنامه‎های استخباراتی امضا می‎کنند و تصمیم می‌گیرند و سر انجام نام دولت را هم «وحدت ملی» می‎نامند؛ کدام دولت وحدت ملی؟ دولت وحدت ملی همین است؟
او خواستار برگزاری لویه جرگۀ اضطراری شد و گفت که یک ونیم سال بعد برای برگزاری لویه جرگه خیلی ناوقت است و باید دست به کار شویم و بیش از نباید بی‌تفاوت باشیم.
اشراق حسینی، پژوهشگر سیاسی در این نشست گفت که افغانستان در وضعیت خطرناکی قرار گرفته است.
او با بحرانی‌خواندن شرایط کنونی کشور گفت که ساختارها نتوانستند وظایف‌شان را به درستی انجام بدهند و شخصیت‎ها و نخبه‎گان مان باید نسخه‎یی را برای بیرون رفت از وضعیت کنونی ارایه کنند.
خلیل رومان آگاه سیاسی ضمن سپاس‏گذاری از احمدولی مسعود به خاطر برگزارکردن به موقع این کنفرانس گفت که آقای مسعود همواره در شرایط حساس دست به کار شده و نخبه‎گان و شخصیت‎های سیاسی را برای ارایۀ طرح‎ها و دیدگاه‏های شان دورهم آورده است.
آقای رومان گفت که نخست باید مشکل تشخیص شود و سپس به یک دیدگاه و نظریۀ واحد و ارایۀ یک نسخۀ یکسان از مشکل برآییم. به گفتۀ او، تا اکنون اراده‎یی برای تشخیص مشکل وجود نداشته است.
عنایت‌الله شاداب استاد دانشگاه در این نشست گفت که مردم افغانستان سال‎هاست بحران را تحمل کرده‏اند، چه در دورۀ جهاد و چه در دورۀ مقاومت؛ اما برخی عملکردهای رهبران از تحمل مردم خارج است. او با نقل قول از یک گفتۀ استاد برهان‌الدین ربانی گفت که هنوز هم ما در جنگ پکول و نکتایی قرار داریم و باید به تحمل‎پذیری برسیم و نیروهای خودی را دست‌کم نگیریم.
محمد ناطقی عضو حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان در این نشست گفت که دولت وحدت ملی با همۀ کاستی‏ها و کمی‏هایش، یک دست‌آورد محسوب می‎شود. به گفتۀ او، در عرصۀ سیاست خارجی گام‏هایی برداشته شده؛ اما در عرصۀ مدیریت داخلی مشکلاتی بوده از جمله در تعیین والی‎ها و دیگر مقامات بلندپایۀ دولتی که امیدواریم رهبران بتوانند در خصوص مشکلات کلان باهم کنار بیایند.
جنرال عتیق الله امرخیل از آگاهان نظامی، رهبران دولت وحدت ملی را به بی‏کفایتی و بی‏برنامه‏گی متهم کرد و از نخبه‏گان سیاسی خواست که در شرایط بحرانی کنونی خاموش ننشینند.
او گفت که دولت وحدت ملی در ۹ ماه گذشته به هیچ یک از اولویت‏هایش که عبارت از صلح و امنیت و بازسازی و … است، رسیده‏گی نکرده و مطلق ناکام بوده است.
به گفتۀ او، کل دعوای این حکومت بر سر قدرت و چوکی است و مافیا بر آن حکومت می‎کند.
او گفت که حساب نظام از حکومت جداست؛ ما از نظام حمایت می‎کنیم؛ اما حکومت باید تغییر کند، در این کشور قحط‎الرجال نیست.
عبدالله خنجانی خبرنگار ضمن اشاره بی‌اعتمادی و نبود تعهد برای کامیابی دولت گفت که ما قربانی جنگ قدرت هستیم و شماری‎‏ها برای تثبیت جایگاه و موقف خودشان در تلاش هستند و این مسأله کشور را به چالش کشیده است.
داکتر عبدالقیوم سجادی عضو مجلس نماینده‎گان در کنفرانس روز گذشته گفت که «دولت وحدت ملی «شرِ ضروری» است و دیگر بدیلی ندارد. به گفتۀ او، مشکل اساسی در ناکارآمدی حکومت وحدت ملی است.
داکتر سجادی بر سه نکته‎یی‌که باعث نا کارآمدی دولت وحدت ملی شده است، پرداخت و گفت که نبود تفاهم و اعتماد؛ فقدان برنامه و نبود فرهنگ قانون‌گرایی و حاکمیت قانون سبب شده که نظام نتواند به وظایف اولیۀ خود بپردازد و رهبران سیاست را ملک شخصی خود قلمداد کنند.
او با ارایۀ راه‌حلِ برون رفت از بحران کنونی گفت که باید رهبران دولت وحدت ملی را از طریق برگزاری چنین نشست‏هایی تحت فشار قرار بدهیم تا توافقنامه‎یی را که پیش از این به امضا رسانیده اند، عملی سازند.
این عضو مجلس همچنان افزود که باید محورهای کلان منافع ملی را شناسایی کرده و براساس آن عمل کنیم.
دکتر زیوری از سخنرانان دیگر این نشست، خواستار برگزاری لویه جرگه و تغییر قانون اساسی بر اساس توافقنامۀ سیاسی شد و حکومت وحدت ملی را یک دست‌آورد خواند.
احمد سعیدی از تحلیلگران سیاسی کشور، رهبران حکومت وحدت ملی را «حرف‎ناشنو»، «بی‌برنامه»، «دروغ‎گو» و «فریبکار» خواند.
او گفت که اگر رهبران حکومت حرف مردم را نشنوند، باید طور دیگری با آنان برخورد صورت گیرد.
شکیبا هاشمی عضو مجلس از مسوولان کنفرانس اجندای ملی خواست به ولایت‎‏ها نیز چنین نشست‏هایی را برگزار نمایند.
او گفت که تمام تحولات کلان از روستاها صورت گرفته و باید در ولایت‎های جنوبی، شمالی، شرقی و مرکزی کشور کنفرانس آجندای ملی برگزار شود.
محمود کرزی برادر رییس‌جمهور پیشین با اشاره به قدرت غرب در دنیای کنونی گفت که پس از جنگ جهانی دوم تمامی کشورهای در حال توسعه به دنبال کنارآمدن با غرب برآمدند؛ اما دولت پیشین افغانستان توانایی همکاری با غرب را نداشت.
او گفت که هر کشور به دنبال منافع خودش است و از دیگران نباید توقع داشت؛ ما باید از خود بپرسیم که ما برای کشورمان چه کرده‌ایم؟
او ضمن هشدار از وضعیت اقتصادی مردم گفت: هر گروهی‌که بخواهد با استفاده از ضعف اقتصادی و بیکاری مردم می‎تواند با دادن ۱۰۰ دالر به جوانان به اهداف خود برسد.
آقای کرزی خواستار تلاش در راستای زدودن بیکاری و بهبود اقتصاد مردم شد و از رهبران دولت خواست که براساس منافع ملی گام بردارند.
آقای رحیمی استاد دانشگاه برخلاف گفته‎های اکثریت نخبه‏گان سیاسی حاضر در نشست گفت که دولت وحدت ملی در هیچ جایی از دنیا نتیجه‎بخش نبوده است. او گفت که دموکراسی بدیلی ندارد؛ اما برای دولت وحدت ملی بدیل وجود دارد. آقای رحیمی افزود که مشکل ما از نهادینه‌نساختن دموکراسی است. به گفتۀ او، حکومت وحدت ملی در چند ماه گذشته نشان داد که فاقد کارایی و توانایی کاری است.
این استاد دانشگاه گفت که بحران کنونی صبر مردم افغانستان و جامعۀ جهانی را لبریز کرده است. او هشدار داد که اگر وضعیت کنترل نشود؛ دیگر کسی قادر به جمع‌کردن کشور نخواهد شد.
غلام محمد محدی نویسنده و پژوهشگر گفت که عامل بحران «نفاق داخلی و اختلاف با پاکستان است». او خواستار بررسی دلایل نفاق درونی و تنش و جنگ با پاکستان شد.
نصیر احمدفرهمند استاد دانشگاه در این نشست گفت که حکومت وحدت ملی به رکود مواجه است؛ چون یک طرف نظام پالیسی‌ساز و طرف دیگر مأمور است.
او بحران کنونی را عمدی خواند و گفت که حکومت قادر است که نظام انتخاباتی را اصلاح کند و امنیت بخش‌هایی از کشور را تأمین نماید؛ اما اراده به چنین کاری ندارد. به گفتۀ او، طرف تصمیم گیرنده نظام دموکراتیک و مبتنی بر رأی واحد را به سود و منافع خود نمی‎بیند؛ از همین رو، برنامه‎یی برای اصلاحات ندارد.
شاه‏گل رضایی عضو مجلس گفت که دولت وحدت ملی هم در نقش «پوزیسیون» و هم نقش «اپوزیسیون» قرار دارد و این به یک چالش تبدیل شده است.
بانو رضایی گفت که باید یک گروه فشار ایجاد شود و در ضمن نخبه‎گان باید طرح‏های شان را به حکومت بسپارند. به گفتۀ او، مردم متأسفانه تبدیل به اکثریت خاموش شده‌اند.
خیرالدین خیرخواه فعال سیاسی گفت که مشکل افغانستان همواره از رهبری سیاسی بوده است؛ مردم نقش خود را به درستی ایفا کرده اند؛ در همین انتخابات هم مردم قربانی دادند؛ اما رهبران از قربانی آنها سوء استفاده کردند.
او با اشاره به بازی‏های بزرگ جاری در کشور گفت که جنگ به طور سریعی به شمال انتقال داده شده است و باید واضح ساخته شود که کی‎ها جنگ را مدیریت کرده و به شمال انتقال داده‌اند و کی‎ها در پشت گروه داعش قرار دارند.
حبیب حکیمی تحلیلگر سیاسی گفت که اتفاق نظر وجود دارد که عمده‌ترین مشکل نا امنی است؛ اما ما در این زمینه به تیوری توطیه باور داریم و به بسترهای، سیاسی اجتماعی و فرهنگی داخلی بحران کمتر پرداخته‌ایم. باید فرصت پرداختن به عوامل داخلی بحران فراهم شود.
در پایان نشست، احمد ولی مسعود ضمن سپاس‎گذاری از ارایۀ طرح‎ها و دیدگاه‎های سازندۀ نخبه‎گان و شخصیت‏های سیاسی کشور گفت که چنین نشست‏هایی باید ادامه یابد.
او افزود که کنفرانس آجندای ملی در گذشته هم در شماری از ولایت‏ها برگزار شده بود و پس از این هم، این کنفرانس در ولایات برگزار خواهد شد.
آقای مسعود ضمن نتیجه‎گیری کوتاه از دیدگاه‎های تحلیلگران حاضر در نشست گفت: همه متفق اند که نظام باید در جایش باقی بماند؛ اما تغییرات و اصلاحات لازم باید بیاید.
او گفت که همه خواستار عملی‌شدن توافقنامۀ سیاسی تشکیل دولت وحدت ملی هستند.
رییس کنفرانس اجندای ملی گفت که همه تأکید کردند که باید نقشۀ راه و یا استراتژی ترتیب شود.
متن کامل نکته‏نظرات و دیدگاه‏های شخصیت‎ها و نخبه‎گان سیاسی در شماره‎های بعدی روزنامۀ ماندگار به نشر خواهد رسید.