شنبه ۲۳ جوزا ۱۳۹۴

جمشید یما
تیم فوتبال افغانستان روز پنج‌شنبه در یک بازی ناامیدکننده، شش بر صفر از تیم سوریه شکست خورد.
در این بازی ‌که در ورزشگاه مشهدِ ایران برگزار شده بود، تیم فوتبال افغانستان به دلیل اشتباهاتِ کادر فنی از جمله مربی این تیم، این شکستِ سنگین را در برابر چشمان هزاران هوادارِ خود متحمل شد.
در سال‌های پسین، تیم فوتبال افغانستان رشد سریع و قابل ملاحظه‎ داشته است. تیمی‌ که پنج سالی از ایجادش نمی‌گذشت، به یک‎باره‎‏گی نایب‌قهرمان و قهرمان جنوب آسیا شد؛ قهرمانی‌یی ‌که میلیون‎ها شهروند این کشور را غرق در شادی کرد. اما دیری نگذشت که این تیم از روندِ رو به رشدش باز ماند.
عمده‎ترین دلایل اُفت تیم ملی
بحران مدیریتی در نهاد ورزش افغانستان
ادارۀ ورزش افغانستان از فساد و بی‌عدالتی گسترده رنج می‎برد. اختلافات درون‎سازمانی از یک‏‎سو و تلاش برای به جیب زدن پول ورزشکاران از سوی دیگر، این نهاد مهم را فلج کرده است. به همین دلیل، ما هر از گاهی شاهد کشمکش‎ها و بروز اختلافات در این نهاد هستیم. تا اکنون وظایف کمیتۀ ملی المپیک و ادارۀ تربیت بدنی مشخص نگردیده است. در فدراسیون فوتبال هم ضعف مدیریت و ناکارایی بیداد می‎کند. چندتن معدود از سال‎ها بدین‎سو این فدراسیون را گروگان گرفته‏اند و هرچه دل‎شان خواست، انجام می‎دهند. این نهاد کمک‎های کلان فیفا (فدراسیون جهانی فوتبال) و یوفا (فدراسیون فوتبال اروپا) را دریافت کرد؛ اما حدِ اقل یک ورزشگاه معیاری که گنجایش ده هزار تماشاگر را داشته باشد، نساخت. ورزشگاه‎هایی‎که هم ساخته شده، تا اکنون به بهره‌برداری سپرده نشده است.
کنار گذاشتن یوسف کارگر
کنار رفتن یوسف کارگر سرمربی کهنه‎کار و محبوب تیم ملی فوتبال افغانستان، عمده‎ترین دلیل شکست‎های پی‎همِ این تیم در بازی‎های اخیر می‌باشد. یوسف کارگر برای تیم ملی افغانستان دست‎آوردهای چشم‌گیری داشت. او تیم ملی افغانستان را «جهانی» ساخت. برای نخستین بار در نتیجۀ زحمات و تلاش های شباروزیِ او بود که افغانستان صاحب یک جایزۀ معتبرِ فیفا شد. او شناخت کاملی از بازیکنان تیم ملی داشت و یک ترکیبِ مناسب و موثر را در این تیم ساخته بود.
اما به دلایلی یوسف کارگر از تیم کنار گذاشته شد. ظاهراً پس از حمله به جان آقای کارگر و جراحت شدیدِ او از ناحیۀ سر، دیگر آقای کارگر قادر به پیش بردن تیم ملی فوتبال نشد و در بازی‌های چلنج کپ آسیا تیم ملی را همراهی نتوانست و شاید به همین دلیل، تیم افغانستان در این دوره از مسابقات نتوانست قهرمان شود. تا اکنون مشخص نگردیده که آقای کارگر چه‌گونه و به وسیلۀ چه کسانی هدف قرار گرفت. شاید در کشور قدرشناس ما، زحمات و تلاش‎های او را را برای سربلندی و نیک‎نامی افغانستان، با مشت و لگد پاسخ دادند!
مربی‌یی ‌که از تیم ملی آگاهی نداشت!
فدراسیون فوتبال افغانستان، اسلوان اسکلزیچ را جانشین یوسف کارگر کرد. این مربی نه چندان معروفِ آلمانی به دلیل ناآشنایی با تیم ملی فوتبال افغانستان، دست به اقداماتی زد که شیرازۀ تیم ملی را فرو پاشاند. در نخستین روزهای آغاز به کار اسلکزیچ، دست‎کم شش بازیکن معروف تیم ملی از جمله اسلام‌الدین امیری کاپیتان تیم ملی، بلال آرزو، مجتبی فیض، رفیع بارکزی، امرالدین شریفی، فرزاد عطایی و حشمت‌الله بارکزی از تیم ملی خداحافظی کردند. این بازیکن‎ها به ویژه اسلام‎الدین امیری و بلال آرزو نقش برجسته‏‎یی در پیروزی‎های افغانستان داشتند. شاید مبالغه نباشد که اسلام‎الدین امیری را بهترین مدافع و بازیکن تیم ملی فوتبال کشور بدانیم. فدراسیون فوتبال و مربیان این تیم کوچکترین اعتنایی به استفعای این بازیکنان نکرد و آن‌ها در بازی‌های اخیر تیم ملی حضور نداشتند.
اتکای بیش از حد به بازیکنان اروپایی و امریکایی
سرمربی تازۀ تیم ملی، با نادیده‌گرفتن بازیکنان داخلی، توجه ویژه‌یی به بازیکنانی ‌که از اروپا و امریکا به تیم ملی دعوت شده‌اند، دارد. تا حدی ‌که در ترکیب تیم ملی در برابر لائوس، بنگله‎دیش و سوریه، تمامی بازیکنان، افغان‎های مقیم اروپا بودند. درست است که شماری از بازیکنانی ‌که از بیرون دعوت شده‌اند، شایسته‌گیِ ترکیب اصلی را دارند، اما در میان آن‎ها برخی دیگر نباید حتا به تیم ملی دعوت می‎شدند. در بازی مقابل سوریه دیدیم که یکی از مدافعان، زمینه‎ساز دو گول سوریه شد. در میان بازیکنان داخلی، برخی چهره‎هایی وجود دارند که به درد تیم ملی می‎خورند. اما آن‌ها به دلیل این‏که زبان مربی آلمانی را نمی‎دانند، در ترکیب اصلی تیم ملی جای نگرفتند!
نتیجه
فوتبال بازی قلب‎هاست. برخی از کشورها هویت و اعتبار جهانی خویش را مدیون فوتبال هستند. فوتبال امروز از یک بازی ورزشی، پا فراتر نهاده و به سیاست و اقتصاد تبدیل شده است. نبرد اخیر قدرت‏های جهان بر سر ریاست فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا)، به خوبی اهمیت این رشتۀ ورزشی را بازگو می‎‏کند.
اگر تیم ملی افغانستان با وضعیت کنونی به پیش برود، انتظاری بیش از شکست سنگین نمی‎توان از این تیم داشت.
در شرایطی که تیم‌های دیگر به پیش می‎روند، تیم فوتبال افغانستان از یک سال بدین‎سو «عقب گرد» داشته است.
پیشنهادها
دولت افغانستان با درک اهمیت فوتبال در دنیای امروز، برای برگرداندنِ شادی به خانه‎های مردم و ادارۀ ورزش کشور، باید دست به چند اقدام اساسی بزند:
۱- در گام نخست، باید قناعت بازیکنان مستعفیِ تیم ملی برای برگشت به این تیم فراهم شود.
۲- یوسف کارگر سرمربی پیشین تیم ملی باید برای احیای جایگاه از دست رفتۀ تیم ملی برگردانده شود.
۳- اصلاحات عمیق در سطوح مدیریتی فدراسیون فوتبال به میان آید.
۴- سرمایه‏گذاری لازم باید در عرصۀ فوتبال صورت گیرد.
۵- به فوتبال پایه باید به گونۀ جدی توجه شود.
۶- بودجه ادارۀ ورزش به صورت کل و به ویژه فدراسیون فوتبال افزایش یابد.