یک شنبه ۳۱ جوزا ۱۳۹۴

احمد سیر یزدانی
درحال حاضر بیش از ده هزار نیروی امنیتی افغانستان در ۸۱۹ پوستۀ امنیتی در مسیر شاهراه‌های کشور مسوولیت تأمین امنیت این شاهراه‌ها را به عهده دارند؛ افزون بر آن شماری از نیروهای خارجی نیز در برخی از مسیرهای عمومی جابجا اند و یا پایگاه‌های‌شان در چند قدمی این شاهراه قرار دارد، اما با وجود آن هم، این شاهراه‌های مواصلاتی برای مسافران امن نیست و در جریان سال جاری، اختطاف، دزدی‌های مسلحانه، حمله بالای پوسته‌های امنیتی، برخوردهای هویتی و قومی، انفجار پُل‌های مواصلاتی، تخریب سرک‌ها و آتش زدن موترهای حامل مواد سوختی در بسیاری از این مسیرها افزایش یافته است.
در همین حال، مسولان در وزارت داخله می‌گویند، مسیر شماری از شاهراه‌ها بر اثر ماین‌گذاری مخالفان دولت، مشخصات یک شاهراه معیاری را ندارند و قسمت‌های مختلف این مسیرهای عمومی بنابر انفجار ماین‌های کنار جاده از بین رفته است.
نگرانی‌ها
نا امنی‌ها در مسیر شاهراه‌های کشور در جریان سال جاری برای نماینده‌گان مردم در شوراهای ولایتی، مجلس نماینده‌گان و نهادهای مدنی کشور نیز نگران کننده بوده است.
شیما محمدی نمایندۀ مردم در شورای ولایتی دایکندی می‌گوید: «بارها جوانان ما در مسیر راه کابل-دایکندی در میدان وردک سرهای‌شان بریده شده است».
بانو محمدی افزود: «ناامنی در این مسیر در جریان سال جاری افزایش داشته و افزون بر قتل در مسیر شاهراه کابل- دایکندی، اختطاف و سرقت‌های مسلحانه مشکل دیگر مسافرانی می‌باشد که از این شاهراه عبور می‌کنند».
شماری از نماینده‌گان مردم در شورای ولایتی کابل نیز افزایش ناامنی‌ها را در جریان سال جاری تایید می‌کنند و به این باور اند که در برخی از موارد پولیس با افراد و گروه‌هایی که در مسیر شاهراه‌ها نا امنی ایجاد می‌کنند، همکار است.
قیوم قنبری نمایندۀ مردم در شورای ولایتی کابل می‌گوید: «شکایات به مراتب به ما در مورد افزایش نا امنی‌ها در مسیر شاهراه‌های کشور رسیده است و دولت دراین سیزده سال بخصوص در منطقۀ شاه جوی تسلط نداشته و پوسته‌های امنیتی در شاهراه‌ها هم با طالبان هم‌آهنگ اند، یعنی که تحت فرمان طالبان هستند، و بصورت سمبول در لب سرک‌ها ایستاده اند».
آقای قنبری هم‌چنان می‌گوید: شاهد عینی‌یی که از حادثۀ اختطاف ۳۱ فرد اخیر در منطقۀ شاه جوی ولایت زابل ما را در جریان گذاشه می‌گوید که این اتفاق در ۵۰۰ متری پوستۀ اردوی ملی صورت گرفته و اردوی ملی را نیز از آن با خبر ساخته اند؛ اما آن ها گفتند که به ما اجازه نیست خط پیش برویم.
بنابر گفتۀ آقای قنبری که آنان این موضوع را چندین مرتبه با مسئولان در وزارت‌های داخله و دفاع شریک ساختند، اما تا حال برای شان جواب قناعت بخش داده نشده است.
در این حال، آنچه بر بار این مشکلات افزوده افزایش ناامنی‌ها در مسیر شاهراه ولایات شمالی کشور می‌باشد و در جریان سال جاری در شمال کشور نیز ناامنی‌ها افزایش یافته است.
محمد ابراهیم خیراندیش رییس شورای ولایتی ولایت بلخ می‌گوید: «در مسیر شاهراه کابل-مزار گاهی در بخش‌های دوشی، چشمۀ شیر و کندز و پلخمری ناامنی وجود دارد».
عبدالستار درزابی نمایندۀ مردم جوزجان در مجلس نماینده‌گان، عوامل ناامنی در شاهراه‌های کشور را برشمرده می‌گوید: «نیروهای امنیتی موظف در شاهراه‌ها بسنده نیست و کمبود تجهیزات نیز بر این مشکل افزوده، باید نیروهای امنیتی دارای تعلیم و تربیه کامل باشند و مسئولیت‌های هر کدام از نیروهای امنیتی نیز، مشخص شود».
در این مورد نجیب‌الله دانش معاون سخنگوی وزارت داخله می‌گوید: «ناامنی در اوایل سال جاری در مسیر شاهراه‌ها افزایش داشت؛ اما با عملیات مشترک نیروهای امنیتی این ناامنی‌ها کاهش یافته است.
آقای دانش گفته‌های نماینده‌گان مردم در مجلس نماینده‌گان و شوراهای ولایتی را بی‍‌اساس می‌خواند و می‌گوید: «در سال‌های گذشته، دشمن کوشش داشت تا شاهراه را تحت تسلط خود داشته باشد، اما حالا فقط حمله و سپس از منطقه فرار می‌کنند».
هم‌چنان، دولت وزیری معاون سخنگوی وزارت دفاع می‌گوید: «هر کس که در بارۀ نیروهای اردوی ملی حرف می‌زند، گرم از خانۀ خود بیرون آمده و از دنیا خبر ندارد؛ اگر وکیل است و یا هر کس دیگری که است این را باید فکر کند که کشور در حال جنگ است و این گونه اتفاقات یک موضوع عادی است».
بر بنیاد معلومات مسوولان در وزارت‌های داخله و دفاع، در حال حاضر بیش از ده هزار نیروی امنیتی افغانستان در مسیر شاهراه‌های کشور وظیفه تأمین امنیت را به عهده دارند و با تجهیزات کامل، در مسیر شاهراه‌های مختلف موظف شده اند و نیازی به افزایش نیروی امنیتی و تجهیزات بیشتر نمی‌باشد.
دولت وزیری معاون سخنگوی وزارت دفاع کشور می‌گوید: «نیروهای کافی در مسیر شاهراه‌ها وجود دارد و نیازی به استفاده از طیارات جنگی برای از بین بردن مخالفان دولت در مسیر شاهراه‌های مواصلاتی کشور نیز حس نمی‌شود و از سوی هم هزینۀ پرواز هر فروند چرخ‌بال مبلغ دو هزار دالر امریکایی می‌باشد.»
او می‌گوید: در گذشته، نیروهای پولیس و ارتش مستقر در شاهراه‌های کشور در بین خود هم‌آهنگی نداشتند و هر کدام کوشش می‌کرد که مسئولیت را به دوش یک‌دیگر بی‌اندازند؛ اما بعد از گذشت شش ماه این مشکل رفع شده است.
اما، نجیب‌الله دانش معاون سخنگوی وزارت داخله در این مورد دید دیگری دارد. او می‌گوید: «باید در بخش قطعات هوایی کار شود تا فرصت حمله دشمنان بالای مسافران و تانکرهای مواد سوختی گرفته شود».
به باور آقای دانش، زمانی که دشمن بالای پوسته‌های نیروهای امنیتی حمله می‌کند، باید این نیروها مورد حمایت قوای هوایی قرار گیرد تا از تلفات نیروهای مسلح و فرار مخالفان جلوگیر شود.
به گفتۀ معاون سخنگوی وزارت داخله، در حال حاضر این وزارت با تجهیزات مدرن هوایی مجهز نیست و با وجود توظیف نیروهای ثابت و سیار از سوی وزارت داخله، این مشکل به گونۀ کامل رفع نشده است.
باوجودی که مسئولان در وزارت‌های داخله و دفاع از نیروی کافی و تجهیزات جنگی مدرن در مسیر شاهراه‌ها سخن می‌زنند؛ اما شماری از نماینده‌گان مردم در شوراهای ولایتی کشور می‌گویند که حکومت افغانستان در تأمین امنیت شاهراه‌ها دست‌آوردی نداشته که هیچ، عقب گرد نیز داشته است.
زهره نوابی نمایندۀ مردم کابل در شورای ولایتی می‌گوید: «در حکومت وحدت ملی به جای این که پیشرفت داشته باشیم، به عقب رفته ایم؛ راه گیری‌ها زیاد شده و هر روز شاهد هستیم که موتر را متوقف می‌کنند و به نام‌های مختلف شهروندان را می‌ربایند.»
عوامل ناامنی در شاهراه‌ها
شیمامحمدی عضو شورای ولایتی دایکندی، شماری از نیروهای امنیتی موظف در مسیر شاهراه‌های مواصلاتی را در ناامنی‌های شاهراه‌های کشور دخیل دانسته می‌گوید: «به صراحت گفته می‌توانم که شماری از نیروهای امنیتی در مسیر راه، اختطاف‌ها و ناامنی‌ها را ایجاد می‌کنند و یا با طالبان هماهنگ اند».
اما، نجیب‌الله دانش معاون سخنگوی وزارت داخله این گفته را رد کرده می‌گوید: «این صحبت‌ها غیر مسئولانه و غیرمنطقی است که ذهینت عامه را مغشوش می‌سازد».
دولت وزیری معاون سخنگوی وزارت دفاع افزایش ناامنی‌ها را در مسیر شاهراه‌های کشور، نبود همکاری مردم با نیروهای امنیتی می‌داند و می‌گوید: «مخالفان از خانه‌های مسکونی، نیروهای امنیتی را هدف قرار می‌دهند و دوباره به خانه‌های امن شان پناه می‌برند».
شماری از مسافرانی که بنابر اقتصاد ضعیف از طریق زمینی سفر می‌کنند و هم‌چنان راننده‌های شماری از موترهای مسافربری نیز از موجودیت مشکلات در مسیر شاهراه‌های کشور شکایت دارند.
رفیع سادات یک‌تن از مسافران می‌گوید: «زمانی که از هرات به سوی کابل می‌آیم، چندین مرتبه به کمین طالبان برخورده‌ام و چندین مرتبه نیز از سوی دزدان مسلح اموالم به سرقت رفته است».
محمد حنیف که در مسیر کابل- ننگرهار راننده است، می‌گوید: «در مسیر این شاهراه در برخی از موارد موترهای شان ازسوی طالبان متوقف می‌شود، گاهی هم در بین نیروهای امنیتی جنگ صورت می‌گیرد». احمدفواد یکی دیگر از راننده‌گان می‌گوید: «در مسیر شاهراه غزنی-کندهار شاهد تخریب اکثر پُل‌ها، دزدی اموال مسافران و چندین مورد قتل بوده‌ام».
شماری از مسافرانی که از شاهراه کابل-هرات سفر می‌کنند، می‌گویند که طالبان اکثر پُل‌های این مسیر را از بین برده اند و راننده‌ها مجبور می‌شوند تا از مسیر خاکی استفاده کننده که طالبان هم در اکثر مواقع سرک‌های خاکی را ماین‌گذاری می‌کنند که باعث تلفات زیاد انسانی می‌شود.
محمد نواب که در این مسیر راننده است می‌گوید: «پُل‌های شاهراه کابل- هرات کاملاً از سوی طالبان ماین‌گذاری شده و از بین رفته است و قسمت‌های از سرک نیز کامل تخریب شده و در جریان سال جاری شمار زیاد از مسافرانی که از این شاهراه استفاده کرده اند اموال شان به سرقت رفته و یا هم به قتل رسیده اند».
بر بنیاد گفته‌های مسوولان در وزارت داخله و دفاع، در جریان سال جاری مخالفان زیادتر از ماین‌های کنار جاده استفاده کرده اند که منجربه از بین رفته پُل‌ها شده و از سوی هم تلفات ملکی و نظامی را در پی داشته است.
نجیب‌الله دانش معاون سخنگوی وزارت داخله می‌گوید: «بیشترین فعالیت مخالفان انفجار و کارگزاری ماین‌های کنار جاده است که باعث تخریب پلچک‌ها در مسیر شاهراه کابل-هرات شد است».