چهار شنبه ۳۱ سرطان ۱۳۹۴

بخش بیست و دوم

عبدالحفیظ منصور
تاکتیک نیروهای شوروی در این حمله تغییر کرد و برای بار اول بر ضد مجاهدین از قوای «دیسانت» استفاده نمودند که طبق گزارش‌های به‌دست آمده از داخل رژیم کابل، شکست فاحش قوای شوروی در حملۀ چهارم‌شان به پنجشیر، ایشان را برین باور ساخته بود که دیگر نمی‌توان با استعمال افراد عادی، کاری را در پنجشیر بر ضد مجاهدین از پیش برد.
مجاهدین از حملۀ روس‌ها مطلع بودند، اما راجع به چند و چونِ آن چیزی نمی‌دانستند. نظر ایشان بر این بود که این حمله هم‌چون حملات گذشته خواهد بود که برای مقابله با آن طرح جدیدی ریخته بودند.
مجاهدین در نظر داشتند که جنگ را در ابتدای پنجشیر یک‌طرفه کنند و برنامه چنین بود که در تپه‌های «اعنابه» ماین‌های قوی فرش نموده و در وقت مناسب آن را انفجار دهند. چون در حملات قبلی نیروهای مشترک روس و رژیم کابل در آن‌جا سنگربندی می‌کردند و سپس به ساحات علیای پنجشیر یورش می‌بردند.
برخلاف، روس‌ها این‌بار به‌طور ناگهانی با استفاده از ۶۰۰ پرواز هلیکوپتر به داخل پنجشیر نیرو پیاده کردند که بدین ترتیب نه تنها برنامۀ مجاهدین نقش برآب شد، بلکه مجاهدین در دفاع نیز غافلگیر شده بودند؛ لذا نیروهای مهاجم شوروی در ابتدای جنگ به‌طور لازم ضربت ندیدند.
کماندوهای ارتشِ سرخ روز اول در نقاط «دشتک»، «رخه»، «جنگلک» و «آستانه» فرود آمدند. و روز دوم در علاقه‌داریِ حصۀ اول دست به عمل زدند.
با وجود این‌همه، در روز اولْ جنگ سختی میان مجاهدین و سربازانِ شوروی در «رخه» صورت پذیرفت، که قرار گفتۀ گل‌حیدر قوماندان مجاهدین در آن عملیات، ۵ فروند هلیکوپتر توسط زیکویک مجاهدین به فرماندهی شاه‌سلیمان (از دره عبدالله‌خیل) سرنگون گردید و صد سرباز شوروی به هلاکت رسید و مجاهدین ۴۰ میل کلکوف، سه میل هاوان، سه میل نارنجک‌انداز و دو میل راکت R-143 به غنیمت گرفتند. در همین حمله، یک فهرست ۶۰۰ نفری از افراد نفوذی مربوط جبهۀ پنجشیر که در کابل فعالیت داشتند، از یک مخفیگاه به‌دست سربازان شوروی افتاد(۱۶) که بر اساس آن، عده‌یی از افراد ارتباطی مسعود در دام روس‌ها اسیر شدند و جبهه ضربۀ خطرناکی را متحمل گردید.
تعداد مجاهدین مسلح پنجشیر در آغاز این حمله طبق احصاییۀ آمریت آن جبهه، به ۷۵۰ تن می‌رسید و سلاح‌های ثقیل آن جبهه را چند پایه توپ و دهشکه تشکیل می‌داد.(۱۷)
در یک ماه اول جنگ، ۱۲۰۰ سرباز شوروی و داخلی به هلاکت رسیدند، ۱۴ فروند هلیکوپتر و ۳ جت به‌وسیلۀ مجاهدین سرنگون شد و ۶۰ عراده تانک و لاری نظامی تخریب گردید و از جانب مجاهدین، ۴۰ تن به شمول قوماندان «تازه» از «هزاره دره» و از افراد ملکی، ۳۰۰ تن به شمول زنان، اطفال و موی‌سفیدان به شهادت رسیدند. هم‌چنان دو دستگاه مخابره، یک میل هاوان و پانزده‌هزار مرمی‌ در پارنده به‌دست روس‌ها افتاد.
بر علاوه آن، یک میل زیکویک مجاهدین به‌وسیلۀ راکت مهاجمین، تخریب و شش قبضه کلاشینکوف بعد از شهادت مجاهدین، به دست شوروی‌ها افتاد.(۱۸)

حملۀ ششم
تهاجم پنجمِ نیروهای شوروی با وجود بمباردمان سنگین، بی‌نتیجه ماند. و پس از شش هفته، طرح حملۀ ششم ریخته شد.
وزارت دفاع و ریاست خاد رژیم کابل، قبل از این حمله دو اولتیماتوم به احمدشاه مسعود فرمانده جبهۀ پنجشیر فرستاده بودند که در آن از وی خواسته شده بود که با افرادش به رژیم کابل بپیوندد، در غیر آن به عملیات «خارق‌العاده» دست خواهند زد. به قول احمدشاه مسعود، به اولتیماتوم اولی با تشدید حملات بالای دشمن پاسخ داده شد، اما اولتیماتوم دوم وقتی به‌دست وی رسید که حملۀ ششم قوای شوروی به عقب رانده شده بود.(۱۹)
در حملۀ ششم، روس‌ها از داشتن سه پایگاه در مناطق اعنابه، رخه و بازارک برخوردار بودند و هدف این حمله، بیشتر علاقه‌داری‌های اول و دوم پنجشیر بود.
شوروی‌ها در این حملۀشان تا منطقۀ خنج به پیشروی پرداختند و در این مسیر به ایجاد پایگاه‌ها و پوسته‌های نظامی مبادرت ورزیدند.
جنگ با حملۀ ناگهانی کماندوهای شوروی در بهار آغاز و با گذشت نُه ماه نبرد، با آتش‌بس پایان یافت.