این روزها، بارِ دیگر بحث صلح و مذاکره با طالبان مطرح شده است و این بار طالبانی که در شورای عالی صلح‌اند، گفته‌اند که فرصتِ خوبی برای گفت‌وگو با طالبان است. همچنان حکومت اذعان کرده که شورای عالی صلح در چند سال فعالیتش، هشت‌صد میلیون دالر را هزینه کرده است. هزینه‌یی که مسلماً هیچ دستاوردی نداشته است.
اما به هر رو، بحث گفت‌وگو با طالبان یکی از دغدغه‌های جدیِ حکومت به شمار می‌آید. حکومت طی سال‌های گذشته با تمام توانِ خود تلاش کرد که زمینه‌های صلح و آغاز مذاکراتِ سیاسیِ مثمر را فراهم آورد؛ اما این امکان هرگز به وجود نیامد. چه مشکل در تلاش‎های حکومت بود و چه در وجود طالبان و پاکستان، اما واقعیت این است که ما نه تنها به صلح نرسیدیم که به جنگ بیشترِ ناشی از آن‌تلاش‌ها دست یافتیم.
تلاش‌ها برای دست یافتن به صلح با طالبان نه تنها از ابزارها و امکاناتِ داخلی صورت گرفت، که از کشورهای خارجی نیز در این زمینه کمک خواسته شد. در هر سفر و کنفرانسی که صورت گرفت، حمایت‌هایی در سطحِ جهان از ایجاد صلح در افغانستان اعلام ‌شد و نیز میلیاردها دالر به همین هدف تخصیص ‌یافت؛ اما نتیجه همچنان صفر اندر صفر ماند!
واضح است که لویه جرگۀ عنعنوی و موافقت اعضای این جرگه از مذاکره با رهبران طالبان، تمامی موانعِ واقعی و احتمالیِ موجود در مسیر صلح را از میان برداشت و به حکومت امکان داد تا از تمامی ظرفیت‌های سیاسیِ خود در راستای صلح بهره ببرد؛ اما نقص اصلی این بود که حکومت کدام استراتژی و راهکارِ مشخص در این زمینه نداشت و راه‌های عملیِ صلح و چه‌گونگیِ آغاز مذاکره با مخالفان را به صورت روشن و شفاف برای مردم و متحدانِ بین‌المللی ارایه نکرد و از طرف دیگر، طالبان خود کسانی نبودند که حقِ تصمیم‌گیری داشته باشند و نیز پاکستان نخواست که طالبان را وارد این دهلیز سازد. بنابراین هر نوع تلاشی که لازم بود، صورت گرفت و همۀ هزینه‌ها به هدف گفت‌وگو با طالبان به کار بسته شد، ولی نتیجۀ همۀ آن‌ها چاق کردن طالبان، تخلیۀ ساحات بیشتر برای آن‌ها و تقویت روحیۀ طالبان و کارآفرین ساختنِ این گروه برای پاکستان بود.
تشکیل شورای عالی صلح با ساختار معیوب و تأکید لفظی‌اش بر واژۀ صلح و اعطای بی‌رویۀ امتیازها به گروه طالبان، نه تنها به روند صلح کمکی نکرد، که دشمنانِ وطن را بیش از پیش به مبارزه و تکیه بر رویکردهای نظامی ترغیب نمود؛ چنان‌که کسانی با پیدا کردنِ چند میل سلاحِ از کار افتاده به روند صلح پیوستند و پول به‌دست آوردند و خنده کرده به خانه‌های‌شان بازگشتند و فردا باز از شهرِ دیگر به همین نام و برنامه وارد شدند، دوباره پول گرفتند و خندان‌تر به خانه برگشتند. البته طالبانی هم بودند که به روند صلح پیوستند، پول به جیب زدند و دوباره به صفوف‌شان پیوستند. این‌گونه بازی‌ها در کنار رهاسازی بی‌قید و شرط طالبان از زندان‌ها، جنگ‌طلبانِ طالب را بیشتر نیرو بخشید!
حتا باری دیدیم که یک دکاندار پیشاوری زیر نامِ طالب آمده و رییس‌جمهور کرزی را گول زده و پولِ بسیار کلانی را با خود برده است. و مطمیناً قصه‌های جالب‌تر و دردناک‌تر از این نیز زیر نامِ صلح رخ داده که پرداختن به آن‌ها در این مقال نمی‌گنجد.
با این اوصاف، اکنـون زمانِ آن فرا رسیده است که بدون هیچ سروصدا و جار و جنجال، کارِ شورای عالی صلح متوقف شود و دیگر پولی به این هدف به مصرف نرسد. مسلماً این شورا امتحانِ خود را پس داده و کاملاً ناکام از آب برآمده است. دولت وحدت ملی می‌باید با عبرت از گذشته، نگاه و رویکردش به صلح را از بنیـان تغییر دهد و بیش از این، آب در هـاون نکوبد!