هیأت حقیقت‌یاب کندز با تأخیر چند هفته‌یی، دیروز گزارش خویش را اعلام کرد.
یافته‌های این هیأت نشان می‌دهد که ضعف در رهبری، پیچیده‌گی ساختار و استفادۀ نادرست از امکانات، از عوامل عمدۀ سقوط شهر کندز بوده است.
اعضای این هیأت دیروز (شنبه، ۳۰ آبان) در یک نشست خبری در کابل اعلام کردند که «محتوای گزارش خویش را باب دندان کسی نساخته‌اند.»
امرالله صالح، رییس کمیسیون حقیقت‌یاب کندز تأکید کرد: در این گزارش دوصد صفحه‌یی هیچ موردی پنهان نمانده است و ما در مدت کار خود، تحت هیچ نوع فشار سیاسی قرار نگرفتیم.
آقای صالح بیان داشت که طالبان قبل از حمله به‌شهر کندز، کنترل مناطق مهمی چون ولسوالی چهاردره، دشت ارچی و برخی از روستاها را به‌دست گرفته بودند که حکومت نسبت به این تحرکات طالبان بی‌تفاوت بوده است.
به گفتۀ رییس کمیسیون حقیقت‌یاب کندز، طالبان برای چندین هفته با پولیس محلی در این مناطق درگیر بوده و در این مدت حمایتی از پولیس محلی صورت نمی‌گیرد. از سوی درگیر، هم زمان با این وضعیت، نیروهای امنیتی افغانستان در سایر ولایت‌های شمالی کشور درگیر نبرد با مخالفان می‌شوند.
امرالله صالح رییس هیأت حقیقت‌یاب رویداد کندز گفت که ما کار خود را از مرکز آغاز کردیم و خلاءهای موجود در شورای امنیت ملی را برملا کردیم؛ ساختار کنونی شورای امنیت ملی یک عامل بی‌ثباتی در کشور است.
صالح افزود که ما مدیریت اطلاعات را در مرکز مورد انتقاد قرار دادیم. ساختار کنونی شورای امنیت ملی یک عامل بی‌ثباتی در کشور است. ما ناکام‌ها و کسانی را که غفلت کرده اند، تثبیت کرده ایم.
وی خاطرنشا ن کرد: «در پشت پلان‌گذاری سقوط کندز یک ملای مسجد نیست؛ بلکه یک ارتش و استخبارات قوی وجود داشته است».
رییس کمیسیون حقیقت یاب کندز افزود که وقتی طالبان در گفت‌وگوهای خود از مهمان صحبت می‌کنند منظور مشاوران پاکستانی است و تماس‌های ضبط شده نشان می‌دهد که آنان با پشاور پاکستان در ارتباط بوده اند.
صالح تصریح کرد: «حکومت نیازمند به دست‌آوردن اعتماد مردم است؛ حکومت به خاطر خودش نباید خاموش باشد».
آقای صالح در این نشست خبری با بیان سه مسألۀ عمده و کلیدی در کندز خاطر نشان ساخت: «عمده‎ترین موضوع در سقوط کندز رهبری، ساختار و امکانات است. بزرگ‌ترین ناکامی در رهبری ا‌ست؛ دومین ناکامی و بزرگترین ناکامی پیچیده‌گی ساختار هاست؛ مثلاً در روز بحران هیچکس نمی‌داند که در رأس کی است.
او با اشاره به نا هماهنگی در میان مقام‌های محلی کندز گفت: «اگر فرمانده پولیس رابطه‌اش با والی خوب است، با هم تماس و هم آهنگی دارند؛ در غیر آن، رابطۀ شخصی‌شان خوب نیست، هم‌آهنگی و جود ندارد؛ تماس وجود ندارد و پراکنده‌گی وجود دارد و هیچ کس نمی‌داند از کی اطاعت کند».
رییس کمیسیون حقیقت‌یاب کندز با بیان این‌که نبود امکانات علت سقوط کندز نبوده، افزود:»ما در نقطۀ ندیدیم که سرباز به خاطر نبود مرمی ترک وظیفه کرده باشد. ما در هیچ قطعۀی شاهد نبود و یا کمبود غذا نبودیم؛ برخلاف ده‌ها واسطۀ زرهی و غیر زرهی دولت به دست طالب می‌افتد، یعنی ضعف رهبری است و ما ضعف رهبری را نیز در سطح استراتیژیک و مرکزی‌اش هم به نقد و تحلیل و بررسی گرفتیم.
آقای صالح بیان داشت: ما در ارزیابی‌های خود دریافتیم، کسانی که در کندز می‌جنگیدند از پشاور دستور می‌گرفتند.
یافته‌های این هیأت همچنان نشان می‌دهد که بیش از یک هزار جنگ افزار و ۳۷ عراده تانک دولت به دست طالبان افتیده است.
به گفتۀ رییس کمیسیون حقیقت‌یاب کندز: در جنگ کندز گروه جندالله و طالبان در برابر نیروهای امنیتی می‌جنگیدند که بعد از باز پس‌گیری کندز، اعضای گروه جندالله به تخار و طالبان به دشت ارچی فرار کرده اند.
آقای صالح افزود: زمانی‌که طالبان به جان، مال و ناموس کندزیان تجاوز کردند، گروه جندالله با طالبان درگیر شدند.
رییس کمیسیون حقیقت‌یاب کندز همچنان گفت: ما یک شبکۀ دیگر را که زیر سایۀ دولت است، ولی اجازه نمی‌دهد که دولت قوی ظهور کند را تحلیل و بررسی کردیم.
آقای صالح این شبکه را «خاکستری» گفته افزود: این شبکه در نقاط مختلف کندز فعالیت دارد و در کنار این‌که مخالف طالبان هستنتد، نمی‌گذارند تا دولت قوی محلی ظهور کند.
رییس کمیسیون حقیقت‌یاب کندز، همکاری شهروندان را با آسیب دیده‌گان کندز از نکات مثبت یافته‌های‌شان بیان داشت.
آقای صالح با اشاره به تاخیر در نشر این گزارش گفت: «ما تمام شایعات مبنی بر این‌که در این مدت مصروف چانه‌زنی با دولت به خاطر به دست‌آوردن چوکی بوده‌ایم را مطلق بی‌اساس می‌دانیم».
رییس کمیسیون حقیقت‌یاب کندز با توجه به نگرانی‌های مطرح شده در پیوند به ستون پنجم در درون حکومت گفت: دولت باید خود را از این اتهام بیرون بکشد.
همچنان، ایوب رفیقی عضو هیأت حقیقت‌یاب کندز هم در این نشست خبری گفت: مداخلۀ وکلا، فساد اداری، ضعف نهادهای امنیتی و ضعف دولت در کنترل نیروهای مسلح غیر مسوول، از دلایل دیگر سقوط کندز هستند.
بانو رحیمه ظریفی یکی دیگر از اعضای این هیأت نیز گفت: حقایقی که برای مان امانت داده شده بود را به حکومت سپردیم و از حکومت می‌خواهیم در قسمت حل مشکلات توجه داشته باشند.
خانم ظریفی با اشاره به اینکه زن‌های کندز با وجود مشکلات بسیار این کمیسیون را یاری کردند گفت: «زنان در کندز آماده همکاری با نیروهای امنیتی بود؛ اما آنان دیدند که سربازانی که باید درکندز می‌بودند حضور نداشتند».
شهر کندز اخیراً توسط گروه طالبان اشغال شد. طالبان با هجوم به این شهر، بر زنان تجاوز کردند و خانه‌های بزرگان کندز و مقام‌های حکومتی این ولایت را آتش زدند.