داعـش و سناریوی حذفِ بخشی از تاریخ و تمدن

گزارشگر:چهارشنبه 4 قوس 1394 - ۰۳ قوس ۱۳۹۴

بی‌بی‌سی گزارش داده است که «داعش زیارت‌ها و قبرها را در شرقِ افغانستان تخریب می‌کند.»
این اقدام داعش، یادآورِ برخی اتفاقات در عراق و سوریه است. نیروهای داعش بلافاصله با دست یافتن به شهرهای مهم و تاریخیِ عراق و سوریه، همۀ بناهای مربوط به تمدن‌های کهن و درخشان را از بین برده بودند. طالبان هم در زمانِ حاکمیت‌شان در افغانستان، بت‌های معروفِ بودا در بامیان را منهدم کردند.
طبق اظهاراتِ مقاماتِ محلی و ساکنان ولسوالی اچینِ ولایت ننگرهار در شرق افغانستان، افراد وابسته به گروه موسوم به داعش، تخریب زیارت‌ها و قبرستان‌های محل را آغاز کرده‌‌اند. این اتفاق اگرچه در زمانِ طالبان کمتر صورت گرفته بود، اما در زمان ظهورِ وهابیان در عربستان و دیگر شهرهای خاورمیانه صورت گرفته است و طالبان نیز خواستند چنین سیاستی را ‌تعقیب کنند. به هر رو، تخریبِ برخی از قبرستان‌ها در دورانِ طالبان در کابل و احتمالاً در برخی از شهرها و مناطق دیگر، همسانیِ دو گروهِ داعش و طالب را نشان می‌دهد تنها با این تفاوت که در زمان حاکمیتِ طالبان رسانه‌ها حضور نداشتند تا از ساحاتِ زیر حاکمیتِ آن‌ها گزارش تهیه ‌کنند.
حالا گروه داعش با انهدام و تخریبِ شماری از زیارت‌ها که طبق گفته‌های مسوولان، از قدمتِ تاریخی برخوردار بودند (یکی از آن‌ها به زیارت «دیوانه بابا» مشهور بوده و هزار سال قدمت داشته)، بارِ دیگر تاریخ‌گریزی و تمدن‌ستیزی‌ِ خود را به نمایش گذاشته و از طرف دیگر، به احیا و اعادۀ سنتی پرداخته‌ است که پیشتر، وهابیان در عربستان آن را بنیان گذاشتند و طالبان در اجرای کاملِ آن ناکام ماندند.
وهابی‌ها ظهورشان را بیشتر با تخریب مقبره‌ها به عنوان یک گروهِ متفاوت ثبت تاریخ کردند. اگرچه اکنون طالبان و داعشیان برای چنین اقداماتِ خود جنبه‌های مذهبی و دینی می‌تراشند، اما واقعیت این است که این اقدامات پیش از این‌که ریشه در عقایدِ مردم داشته باشد، ریشه در تعصب و سیاستِ هژمونیکی دارد که به حذفِ بخشِ درخشانی از تاریخ و تمدن و فرهنگِ منطقه کمر بسته است. از بین رفتنِ چند قبر و آرامگاه شاید علی‌الظاهر اقدامی احمقانه و کوچک به نظر آید؛ اما اگر این آرامگاه‌ها ارزش تاریخی و تمدنی برای یک کشور و منطقه داشته باشند، به معنای نابودیِ نشانه‌های تاریخی و حافظۀ تاریخیِ یک ملت و تلاش برای برساختنِ هویت‌های بی‌ریشه است.
بدیهی‌ست که مردم افغانستان در هیچ کجا به پرستیدنِ قبرها نرفته و نمی‌روند و در عربستان و شامات نیز هیچ گروه مُرده‌پرستی وجود نداشته است. مردمِ عراق و سوریۀ امروزی هم، هرگز از بقایای تاریخِ عاشوریان و بابلیان و دیگر تمدن‌های کهنِ آن سرزمین مدد نجسته‌اند؛ اما وقتی تخریب مکان‌های تاریخی در هر شکل و شمایل آن، شامل سیاستِ فرهنگی ـ هژمونیکِ گروه داعش باشد، دیگر هیچ منطقی جلودارِ آن‌ها نخواهد بود.
آن‌چه اکنون در شرقِ کشور بر سرِ آبدات و نشانه‌های تاریخی آمده، همه از یک سناریویِ خطرناکِ سیاسی ـ فرهنگی علیه همۀ داشته‌های مادی و معنویِ این کشور به عنوان بخشِ بزرگی از تمدن اسلامی ـ خراسانی خبر می‌دهد؛ سناریویی که فقط به بُعد نظامی و فقهی خلاصه نمی‌شود، بلکه بسیار هوشمندانه بخشِ بزرگی از تاریخ و تمدنِ ما را نشانه رفته است.
اگر سرانِ دولت وحدت ملی و سرانِ کشورهای منطقه نتوانند این سناریو را به‌درستی درک و هضم کنند و برای خنثاسازی آن چارۀ قاطع بجویند، این موجِ تاریخ‌ستیزیِ سیاسی و هژمونیک زیر پوششِ فقه و مذهب، همۀ جهان اسلام را درمی‌نوردد و به حذف یا مسخِ همۀ نشانه‌های پُرشکوهِ تاریخ اسلام نایل می‌شود!

اشتراک گذاري با دوستان :

Comments are closed.