- ۲۹ میزان ۱۳۹۱
اهریمن، از کارهای پژوهشی یعقوب یسنا، استاد دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه البیرونی، است که انتشارات مقصودی آن را منتشر کرده است. این کتاب، در ۲۳۰ برگ ارایه شده است.
کتاب اهریمن، بررسی منابع اسطورههای شاهنامه در اوستا است که در هفت بخش تدوین شده است. در دو بخش آغازین، به چیستی اسطوره و اهمیت اساطیری اوستا پرداخته شده؛ بخش سوم به اشتراکات اساطیری شاهنامه با اوستا میپردازد و سهم افغانستان را از نظر جغرافیا و فرهنگ در اساطیر اوستا و شاهنامه، مشخص میکند؛ در بخش چهارم، دو بعُد نیکی و بدی زیر عنوان جهان مینوی، در اوستا و شاهنامه بررسی میشود؛ بخش پنجم، چشماندازی از روند گیتیک شدن یا زمینی شدن بعُد نیکی و بدی مینوی در دو جغرافیای اساطیری ایران و توران، ارایه می¬کند و در همین بخش کرکترهای انسانی اساطیری این دو سرزمین که از اوستا در شاهنامه بازتاب یافته، به بررسی گرفته شده؛ بخش ششم، از اشتراکات معنوی شاهنامه و اوستا با ارایه نمونهها سخن میگوید؛ و در بخش هفتم که آخرین بخش کتاب است، به اسطورههای مشترک جانوری چون سیمرغ در شاهنامه و اوستا میپردازد.
به طور کلی اهمیت این کتاب را میتوان در این موارد دانست:
در زمینه اسطورهشناسی ایرانی، این کتاب توانسته چشمانداز و دریافتی تازه ارایه کند که در این دریافت، سهم جغرافیایی و فرهنگی افغانستان بیشتر از هر سرزمینی هم در اوستا و هم در بخش اساطیری شاهنامه، است.
شناخت منابع اساطیری شاهنامه را، اساطیر اوستا دانسته و این منابع اساطیری شاهنامه را در اوستا با ارایه بیش از هفتاد کرکتر اساطیری اوستا در شاهنامه، مشخص کرده است. بنا بر این، در شاهنامهپژوهشی، به ویژه در شناخت ژرفساخت اساطیری شاهنامه، می¬تواند اهمیتی خاص داشته باشد.
در نامگذاری اسطورههای ایرانی، نیز این کتاب پیشنهاد قابل تاملی دارد، این که مبنا در شناخت این اساطیر، اوستا است، بنا بر این (اسطورههای ایرانی)، بایست زیر نام اسطورههای اوستایی پژوهیده شود تا دربرگیرنده سهم اساطیری سه کشور: افغانستان، ایران و تاجیکستان، باشد.
در زمینه اسطورهپژوهی، این کتاب از نخستین کارهایی است که در افغانستان ارایه می¬شود، از اینرو، می¬تواند یک کتاب منبع در زمینه شناخت اساطیر، به ویژه اسطورههای اوستا و شاهنامه، باشد.
علاقهمندان، میتوانند این کتاب را از کتابفروشی و انتشارات مقصودی در پل سرخ و کتابفروشی عرفان در دهبوری، بهدست آورند.
منومعشوقوماقبلِ تاریخ
«منوُمعشوقوُماقبلِ تاریخ» نام نخستین مجموعه شعری یعقوب یسنا است که به نجیبه تقدیم شده است؛ زنی که امسال در شینوار غوربند، گلولهباران شد.
این مجموعهشعر از آدرس کاشانه نویسندهگان به نشر رسیده است و حاوی ۵۰ شعر سپید میباشد.
شعرها محتوا، فضا و زبان خاص خودش را دارد. این میتواند امتیازی باشد برای این دفتر شعر. بینش فلسفی و اساطیری چشمانداز مسلط در اشعار است و در کل شعرها از این چشمانداز تابعیت میکند.
زن، مرد، مرگ، زندهگی، جاودانهگی، عشق و تاریخ از واژههای پربسامد در شعرهاست. بنا به برخوردی که با این واژه¬ها شده است؛ این واژهها، مفهومی خاص در این دفتر شعر یافته است. شاعر با درگیری فلسفی و اساطیری، برای این مفاهیم، فضاسازی می¬کند.
بنا به داشتن محتوا، دیدگاه و زبان خاص، این دفتر میتواند در تاریخ شعر سپید افغانستان، موقعیت بگیرد.
Comments are closed.