گزارشگر:شنبه 21 قوس 1394 - ۲۰ قوس ۱۳۹۴
رییسجمهور غنی، در کنفرانس خبریِ دیروزش، دستاوردهای سفر به پاکستان را شرح داد و گفت که عمدهترین دستاورد سفرش به پاکستان این بوده که این کشور پذیرفته است علیه گروههایی که از شرکت در روند صلح سر باز زنند و سلاح به زمین نگذارند، از تمامِ قدرت، از جمله نیروی نظامی، استفاده کند. به گفتۀ او، دو طرف توافق کردهاند علیه کسانی که خواستار مشارکت در روند صلح نیستند، از قدرتِ مشروع استفاده شود.
این سخنان آقای غنی در حالی مطرح شده که برخی از آگاهان میگویند که رییسجمهور به جانبِ پاکستانی قول داده است که میتواند رهبران طالبانِ پاکستانی را در داخل افغانستان هدف قرار دهند. در برابر چنین اتفاقی اما آنچه پاکستان قول داده است، زیاد عملی به نظر نمیرسد.
کنفرانس آقای غنی برای توضیح دستاوردهای سفر به پاکستان و شرکت در کنفرانس قلب آسیا، تا هنوز در برابر منطقِ مخالفانِ سیاستهای پاکستان و عملکرد دولت، چندان قانعکننده محسوب نمیشود. آقای غنی برای توضیح بیشتر این دستاورد گفته است که نکتۀ بنیادی، تشخیص کسانیست که صلح میخواهند و با ترک خشونت، راه تبدیل شدن به یک جریان سیاسی را میپذیرند.
چنین چشمداشتی بدون شک، شیرین و قابل شنیدن است، اما ضمانتهای اجرایی آن از جانب پاکستان چندان قوی نیست و رییسجمهور غنی هم در این خصوص تأکید قاطعی ندارد؛ چنانکه در برابر سوالی در همین مورد گفته است که مناسباتِ دولتها بر اساس منافع استوار است و نه اعتماد. از این لحاظ، خوشبینی دولت افغانستان به این وعدۀ پاکستان چندان زیاد نیست و همانگونه که خود رییسجمهور گفته است، میتواند یک «خوشبینی محتاطانه» باشد!
اصطلاح «خوشبینی محتاطانه» از چند سال به اینطرف از جانب مقامات دولتی بهخصوص شورای عالی صلح، در رابطه با همکاریهای پاکستان و نشست قطر و… بهکار رفته است. اما جانِ سخنِ ما این است که این کنفرانسِ اخیر نه برای دولت افغانستان و نه برای مردم این موفقیت را در پی نداشته که از سطح «خوشبینی محتاطانه» گذار کنیم و به یک «خوشبینی قطعی و عملی» دست یابیم. خوشبینی محتاطانه به آن دسته از خوشبینیها در مناسبات سیاسی گفته میشود که طرفِ مدعی یا متضرر از روی ناچاری اظهار خوشبینی میکند ولی در دل، همچنان بیباور و نگران است. یعنی اینکه خوشبینیهای محتاطانه فقط در هیأتِ واکنشها و نمایشِ حد انتظارها با ایماها و الفاظ و بهکارگیری کلماتِ دیپلماتیک ادا میشود و به جانبِ مقابل رسانده میشود که بیاعتمادی هنوز وجود داردـ نه اینکه رییسجمهور به زبان خودش بگوید که ما «محتاطانه خوشبین» هستیم.
از ظرافت دیپلماتیکی مسأله هم که بگذریم، میتوان گفت وقتی عمدهترین دستاورد سفر به پاکستان یک «خوشبینی محتاطانه» عنوان شود، در صحنۀ عمل هیچ دستاوردی را مشاهده نخواهیم کرد و بازهم روزگارمان با وعدههای میانتهی و بدون ضمانتِ اجرایی سپری خواهد شد.
از جانب دیگر، در سخنان آقای غنی این نکته صراحت یافته که آنان از عملیات شبکۀ حقانی در افغانستان به پاکستان شکایت کردهاند نه از طالبان.
متأسفانه، از گذشتهها، شبکۀ حقانی در سیاستِ دولت آقای کرزی از طالبان جدا پنداشته شده و این، جز نشان دادن همسویی با طالبان، چیز دیگری نیست و اکنون آقای غنی نیز جنایتهای بیشمارِ طالبان را نادیده میگیرد و هرگز به شکایت از این گروه رضایت نمیدهد.
بنابرین، با این طرزِ دیدها و سفرهایی که دستاوردهای آن مساوی به «هیچ» است، فقط میتوانیم به بیاعتمادیمان نسبت به سیاستهای ناسالمِ ریاستجمهوری بیـفزاییم؛ سیاستهایی که کشور را به دامنِ بحرانهای جدید خواهد کشاند و دولت را بیشتر به کامِ سیاستمداران پاکستانی فرو خواهد برد!
Comments are closed.