بخش نخست

دستگاه گوارش انسان، از اعضای مختلفی ساخته شده و هر عضو آن نقش مهمی را در بدن ایفا می‌کنـد. به همین ترتیب، می‌توان گفت که نبود هر عضو باعث اختلال در عملکرد عمومی دستگاه گوارشی می‌شود؛ اما گاهی ابتلا به بعضی بیماری‌ها (مانند برخی سرطان‌های گوارشی) باعث می‌شود که پزشک و بیمار مجبور شوند به خارج کردنِ بخشی از یک عضو یا تمام آن از بدن رضایت دهند.
انسان معمولاً می‌تواند بدون معده یا کیسۀ صفرا هم به زنده‌گی خود ادامه دهد، ولی بدون کبد و لوزالمعده زنده‌گی‌اش خاتمه می‌یابد و حتماً برای ادامۀ بقا به پیوند این اعضا از فرد دیگری نیاز دارد. در این مطلب به نقش اعضای گوارشی در بدن و خارج کردنِ قسمتی یا همۀ عضو گوارشی و عوارضی که بیمار بعد از جراحی پیدا می‌کند، اشاره شده است.

معده را می‌توان برداشت؟
هضم اصلی غذا در معده اتفاق می‌افتد. معده با کمک حرکتِ عضلات و ترشح اسید، مواد غذایی را هضم و برای ورود به رودۀ کوچک آماده می‌کند.
دلیل جراحی معده: گاهی معده در اثر ضربه پاره می‌شود و دیگر قابل ترمیم و بازسازی نیست یا تومور گسترده‌یی در معده وجود دارد که برای نجات بیمار باید بخشی یا تمامِ آن خارج شود. وقتی معده خارج می‌شود، مواد غذایی مستقیم وارد روده می‌گردد.
زنده‌گی بدون معده: در علم پزشکی برداشتن بخشی از معده یا تمام آن امکان‌پذیر است، اما در این نوع از عمل جراحی دیگر روند مکانیکی خرد کردنِ مواد غذایی و تأثیر اسید روی غذا را نخواهیم داشت. همچنین معده در جذب ویتامین B12 نقش اساسی دارد. اسید معده خاصیت ضدعفونی‌کننده‌گی دارد و میکروب‌های مواد غذایی را با اسید از بین می‌برد. در نبود این عضو، با نقص در چند فرآیند اصلی توسط معده روبه‌رو هستیم. بیماران باید بعد از برداشتن معده یا گاسترکتومی، نحوۀ غذاخوردن‌شان را تغییر دهند. آن‌ها باید از غذاهای نرم استفاده کنند و آهسته غذا بخورند. کمبود ویتامین B12 هم باید با استفاده از ویتامین‌ها جبران شود؛ اما این افراد با رعایت این چند نکته می‌توانند به زنده‌گی عادی خود ادامه دهند.
کیسۀ صفرا را می‌توان برداشت؟
کیسۀ صفرا گنجایش معادل ۷۰-۶۰ سی‌سی دارد. مادۀ صفراوی توسط سلول‌های کبدی ساخته و داخل کیسۀ صفرا ریخته و در همان‌جا ذخیره می‌شود و با ورود مواد چربی به قسمت ابتدایی رودۀ کوچک، کیسه منقبض و صفرا ترشح خواهد شد. نقش اصلی کیسۀ صفرا، ذخیره و تغلیظ مادۀ صفراوی است.

منبع: هفته‌نامۀ سلامت