چرا از رسیدنِ سال ۲۰۱۴ همه در هراس‌اند؟ در آن سال قرار است چه رویدادی رخ دهد که همه به فکر گریختن از این دیار اند؟ یکی از اتفاقات مهمی که در این تاریخ پیش رو داریم، انتخابات ریاست‌جمهوری است و این خود یعنی یک نوید و یک امید دیگر! اما آن‌چه ما در افکار عمومی و در بین مردم می‌بینیم، نه امید، که یک ناامیدی و یک ترس و نگرانیِ بزرگ برای این انتخابات است. چرا نباید پس از گذشت یک دهه، مردم ما مطمین از این باشند که نظام حاکم به آن درجه از نزاکت، ادب و دلسوزی رسیده که دست‌کم اگر برای آبادانی و ترقی این کشور کاری نکرده، از آرای آن‌ها محافظت خواهد کرد؟ چرا هنوز باید نگران تقلبات گسترده‌یی باشیم که از همین امروز زمزمه‌هایی برای سازمان‌دهیِ آن‌ها به گوش می‌رسد؟
به نظر می‌رسد گروه‌ها، احزاب و جناح‌های مخالف دولت و یا موافق آن، هر دو با ایمان به این‌که انتخابات بدون تقلب در افغانستان ناممکن است، بیشتر از این‌که به دنبال مکانیزم‌هایی باشند که شفافیت را تأمین کنند، به دنبال مسیرهایی می‌گردند که حریفان‌شان شاید از آن‌ها برای دست زدن به یک تقلب گسترده و سازمان‌دهی شده استفاده کنند و برای آن پادزهری می‌جویند که اگر مجبور شوند، به جای زهر هم از آن بتوانند استفاده کنند. اما اگر «تقلب را با تقلب پاسخ دادن» اندیشه غالب در انتخابات بعدی شود، قضاوت کنید که چه آنارشیسمی بر مراکز انتخاباتی و مراکز رأی‌شماری حاکم خواهد شد؟
این بار اپوزیسیون و تمام گروه‌ها و شاخه‌ها‌ ـ که به‌خاطر تقلبات وسیعِ صورت‌گرفته در انتخابات قبلی، این دولت و این ریاست‌جمهوری را مردمی نمی‌دانند ـ بیان می‌دارند که اگر شفافیت بر انتخابات حاکم شود و رأی، رأی خود مردم باشد، آن‌ها برنده میدان خواهند بود. اما بازهم باید دید که چه‌گونه خواهند توانست خود را از چالش‌ها و بحران‌هایی که برای سبوتاژ شدنِ آرای مردم در راه است، بیرون برده و تغییری اساسی در فضای سیاسی این کشور بیاورند.
این روزها آن‌چه که بحث داغ روز شده، مخصوصاً برای جامعه جهانی، بودن یا نبودنِ دو عضو خارجی در کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی است، که جناب رییس‌جمهور کرزی و موافقان، خواهان حذف این دو نفر و افغانستانیزه کردن این کمسیون هستند! بی‌گمان این‌که افغانستانی‌ها بتوانند اموِر خود را خودشان پیش ببرند و نیازمندی‌شان از خارجی‌ها کم‌تر شود، کار درستی بوده و هر شهروند افغانستان حمایتِ خود را از آن اعلام می‌کند؛ اما هرگاه مستقل شدن حربه‌یی شود دوکاره و دوسویه که هر وقت به نفعِ حضرات بود، توسل و تمسک به خارجی‌ها تنها راه نجات دانسته شود و بعد روزی بخواهیم مستقل باشیم و حضور خارجی‌ها را در کمیسیون شکایات انتخاباتی، لازم ندانسته و رد کنیم؛ همان پاردوکسی شکل خواهد گرفت که کم ندیدیم و کم نشنیدیم از جناب آقای کرزی و تیم همراهش.
حال باید دید که تا روز انتخابات و بعد از آن، این مسأله چه‌گونه میان مخالفان و موافقان حل‌وفصل می‌شود. باید هر دو طرف یعنی موافقان و مخالفان، زودتر تکلیف این امر مهم را روشن کنند تا مبادا تداومِ این جنجال و بحث‌ها به سوژه‌یی مبدل گردد که شب و روزهای پیش و پساانتخاباتی، توجه رسانه‌ها، جامعه جهانی و شهروندانِ ما و هم‌چنان حلقه‌های سیاسی و فعال در عرصه سیاست این کشور را آن‌چنان به خود معطوف دارد که گویی همه مشکلات این مملکت حل شده و هیچ چالشی فرا روی انتخابات ۲۰۱۴ باقی نمانده، جز این‌که این دو نفر خارجی باید در کمیسیون باشند یا نباشند. و این خود از آن بازی‌سازی‌هایی است که همیشه ملت از ناحیه آن متضرر شده و با تداوم یک کشمکش و یک جنجال، سرپوشی بر روی حرکت‌ها و تحرکات خطرناکِ دیگری گذاشته‌ شده که بعدها معلوم گشته به کدام هدف و با کدام پیشینه صورت گرفته است.
امروز نخبه‌گان سیاسیِ ما و کسانی که می‌خواهند در انتخابات بعدی سررشته امور را به نفع این ملت به‌دست گیرند، باید هوشیارانه بازی‌های به‌راه افتاده را دنبال کرده و سریع برای آن راه چاره‌یی بیاندیشند.
نوع و کیفیت ترکیب‌ اعضای کمیسیون شکایت انتخاباتی، از مسایل مهم و حیاتی‌یی است که سرنوشت انتخابات آینده را می‌تواند رقم بزند و نباید به این ساده‌گی از کنار آن گذشت. اما آن‌چه که در این میانه نباید فراموش گردد، زمان‌بندی مناسب برای گرفتنِ آماده‌گیِ رفتن به سمت انتخابات و بعد برگزاری و در نهایت اعلام به موقعِ نتایجِ آن است.
امروز در کنار این‌که در میان حلقات سیاسی و مبارزاتی انتخاباتی ۲۰۱۴ بحث بر روی نحوه ترکیب اعضای کمیسیون سمع شکایات انتخاباتی جریان دارد و باید مکانیزمی را که بتواند درجه بالاتری از شفافیت و اطمینان را تضمین کند، به تثبیت برسانند، باید نیم‌نگاهی به مشکلات و نگرانی‌های دیگری که سلامت و همه‌گیری انتخابات آتی را تهدید می کند نیز داشته باشند. یکی از آن نگرانی‌ها، تأمین هزینه گزاف و سنگین انتخاباتی است که باید جامعه جهانی آن را متقبل شود.
حال باید دید که افزایش نگرانی‌ها از سلامت انتخابات، ایجاد شکاف‌هایی پیش از موعود برای متزلزل‌تر نشان دادن این پروسه ملی و اعلام ناامیدی از توان‌مندی افغانستانی‌ها برای داشتن یک انتخابات آزاد و شفاف، به نفع چه کسانی خواهد بود و حذف کردنِ خارجی‌ها از نظارت بر پروسه‌یی که تا آخرین دالر آن را قرار است آن‌ها پرداخت کنند، تا چه حد معقول است؟ و اگر این کار شدنی است، با چه مکانیزمی و چه‌طور باید به آن‌ها فهماند که نظر آقای کرزی این است که فقط به پول‌تان نیاز داریم نه به نظارت‌تان؟ و اگر ممکن نیست، آیا به نفع ملت نخواهد بود که زودتر لیستی از نگرانی‌ها و چالش‌های بزرگی که فرا روی انتخابات آتی قرار دارد، آماده شود و در فرصتی باقی‌مانده به حذف یک‌یکِ آن‌ها و ارایه راهکارهایی منطقی برای از میان بردن‌شان اقدام شود، به جای این‌که هر روز یک نگرانی، یک چالش، یک مشکل و بحرانی تازه خلق کنیم و دورنمای ناامیدکننده‌تری از ۲۰۱۴ و انتخابات آتی ترسیم نماییم؟