بخش چهل‌وپنجم  
واکنش‌ها و عکس‌العمل‌ها
خبر واقعه تخار به نرمی و به‌صورت گنگ به نشر رسید، ولی دیری نگذشت که آوازۀ این فاجعه بزرگ در سراسر گیتی و جبهات داخل افغانستان پراکنده شد و به نظر پروفیسور صبغت‌الله مجددی، رییس حکومت موقت مجاهدین، این خبر به‌ این دلیل جهانی گردید که برای بار اول درتاریخ جهاد افغانستان، یک تعداد قوماندانان به‌صورت دسته‌جمعی به شهادت رسیدند. (۶)
پروفیسور برهان‌الدین ربانی در مصاحبه‌یی فاجعه تخار را به‌شدت تقبیح کرد، ولی از اعضای جمعیت اسلامی و قوماندانان خویش خواست تا از اعمال انتقام‌جویانه کار نگیرند. وی در اعلامیه‌یی گفت: «با وجود این‌که احساسات و عواطف مجاهدین جمعیت اسلامی افغانستان بی‌نهایت جریحه‌دار شده است، اما همواره توصیۀ ما همین بوده که در برابر چنین حوادثی از روحیه انتقام‌جویی کار گرفته نشود؛ زیرا باید مقابله با دشمن و از بین بردن آخرین پایگاه‌های دشمن در افغانستان، نزد مجاهدین عمده‌ترین مساله باشد، نه فکر انتقام‍‌جویی.» (۷)
محمدظاهرشاه پادشاه سابق افغانستان، اعلامیه‌یی صادر کرد و در آن، فاجعه تخار را تقبیح و به بازمانده‌گان شهدا تسلیت گفت: «خبر شهادت یک تعداد از قوماندانان و همراهان مجاهدشان در فرخار به‌دست عده دیگری که آن‌ها هم ادعای جهاد دارند، مانند اکثریت قاطع هموطنانم، باعث تاثر و انزجار عمیقِ من گردید. انا لله و انا الیه راجعون. این حادثه قبیح نه تنها از لحاظ ضایعه یک عده موثر از عناصر فداکار و لایق جهاد تاثرآور است، بلکه با در نظر داشت سوابق نسبتاً طولانی و قابل اندیشه که چنین یک ضایعه را بار آورد، تشویش بزرگتر را از بابت امکان آغاز جنگ تباه‌کن داخلی در صف مجاهدین بار می‌آورد.
اینجانب به حیث یک فرد افغان و خدمتگار داعیه وطن، این اعمال و انگیزۀ مربوط به آن را که در چندسال اخیر به ابتکار جوانب مختلف رخ می‌دهد و در حقیقت باید به حکم خدمت در راه تحقق اهداف دشمن تلقی گردد، محکوم می‌نمایم.
از هموطنانم تمنا دارم که با درک عواقب شنیع چنین حرکات، خود را با روحیه اسلامی و ملی علیه چنین اعمال و مرتکبینِ آن عملاً و به صورت محسوس‌تری در یک صف تنظیم نمایند و از این طریق از بروز جنگ داخلی و برادرکشی جلوگیری نموده و وطن را از این ورطه تباهیِ بیشتر نجات بخشند.» (۸)
با گذشت هر روز و برملا شدن جزییات، ماجرای تخار ابعاد بیشتری پیدا کرد و این فاجعه، حیثیت زخم خونین را برای جهاد افغانستان کسب نمود و شکافی عمیق در دستگاه حکومت موقت و رهبران جهاد افغانستان ایجاد کرد.
رهبران حکومت موقت در گردهمایی‌یی که به مناسبت تقبیح فاجعه تخار در منطقه چمکنی در نزدیکی شهر پشاور دایر گردید، اشتراک کردند.
گردهمایی حوالی ساعت ۹ صبح برگزار شد و گرداننده‌گان محفل با اخذ تدابیر شدید امنیتی، جلسه بزرگی را دایر کردند. صدها شاگرد مکتب که بیشترشان فرزندان اهالی ولایات شمال کشور بودند، با تظاهراتی گسترده و دادن شعارهای تند به محل برگزاری سرازیر شدند. شاگردان مکتب شعار می‌دادند: «قاتل و جنایتکار؛ حکمتیار حکمتیار. جانی و غدار؛ حکمتیار حکمیتار. و…» دادن چنان شعارها و توهین به رهبری حزب اسلامی افغانستان با همه قدرت استخباراتی و ترسی که در بین مهاجرین مقیم پاکستان ایجاد کرده بود، بی‌سابقه بود. شاگردان مکتب و اشتراک‌کننده‌گان با شدت هرچه بیشتر نعره می‌زدند و بر ضد حزب اسلامی شعار می‌دادند.
قبل از دایر شدن محفل در یکی از اتاق‌های دفاتر جمعیت اسلامی افغانستان، سید احمد رویین آمر مجاهدین جمعیت اسلامی افغانستان در تخار، خبرنگاران را از آخرین تحولات در آن ولایت باخبر ساخت. او در ضمن سخنرانی‌اش، از مقامات جمعیت اسلامی افغانستان خواست تا هرچه زودتر درباره فاجعه تخار موضع‌گیری قاطع اتخاذ کنند و در غیر آن، مجاهدین خودشان اقدام خواهند کرد.
تظاهرات گسترده در شهر تالقان به‌راه افتاد و مجاهدین و وارثین شهدا از رهبران مجاهدین افغانستان و منسوبین شورای نظار خواستند تا هرچه زودتر سیدجمال و دیگر عاملین فاجعه تخار را دستگیر کنند، و اگر رهبران جهاد و شورای نظار زودتر اقدام نکنند، ممکن است قیام عمومی علیه مجاهدین و شورای نظار به‌راه بیافتد. (۹)