دولت افغانستان تا اکنون در ایجاد میکانیزم عملی‌ساختن موافقت‌نامه ‌امنیتی کابل- واشنگتن جدی عمل نکرده است.
برخی از آگاهان و نماینده‌گان مجلس با اشاره به این مطلب سفر جان‌کری وزیر خارجه امریکا را به کابل مهم خوانده و گفته‌اند که دولت افغانستان باید در خصوص عملی‌شدن مواد موافقتنامه امنیتی با او گفت‌وگو کنند.
جان کری وزیر امور خارجه امریکا دیروز (شنبه ۲۱ حمل – ۹ اپریل) وارد کابل شد.
وزیر خارجه امریکا در جریان این سفرش با رهبران دولت وحدت ملی دیدار خواهد کرد.
پروسه صلح افغانستان، امنیت منطقه و چگونگی عملی‌شدن موافقت‌نامۀ امنیتی میان کابل- واشنگتن، از محورهای گفت‌وگوی جان کری با مقام‌های افغانستانی خواهد بود.
به گفتۀ آگاهان، جان‌کری یک چهره تأثیرگذار در تشکیل دولت وحدت ملی بوده و اکنون می‌خواهد در مورد عملی‌شدن مواد موافقت‌نامه سیاسی دولت وحدت ملی با مقامات کشور گفت‌وگو کند.
پس از گذشت دوسال، هیچ یک از مواد موافقتنامه سیاسی تشکیل دولت وحدت ملی عملی نشده است. اصلاحات انتخاباتی، برگزاری لویه جرگه قانون اساسی، توزیع تذکره‌های برقی از مهمترین مواد موافقتنامه بود که دست ناخورده باقی مانده است.
محمد ناطقی، آگاه مسایل سیاسی در مصاحبه با روزنامۀ ماندگار می‌گوید: افغانستان و امریکا دو موافقت‌نامۀ استراتیژیک و امنیتی را امضاءء کرده‌اند؛ جان کری در این سفر می‌خواهد موارد عملی‌شدن موافقت‌نامه امنیتی کابل -واشنگتن را بررسی کند.
آقای ناطقی بابیان این‌که برخی مواد موافقت‌نامه‌ امضاء شده با امریکا عملی شده، می‌گوید: اما، عملی کردن موارد از طرف امریکایی‌ها به کندی پیش می‌رود.
به‌گفتۀ او، یکی از مقامات امریکا در افغانستان گفته بود که مردم افغانستان تهدید می‌شوند، نیروهای هوایی به شکل درست تجهیز نشده اند و برخی موارد دیگر در موافقت‌نامه ‌امنیتی استند که تا هنوز عملی نشده اند.
آقای ناطقی هم‌چنان، افزود: جان‌کری یک چهره تأثیر گذار در تشکیل دولت وحدت ملی بود. او می‌خواهد در مورد عملی شدن موافقت‌نامه سیاسی دولت وحدت، بن‌بست‌ها، اختلاف‌ نظرها و مشکلات به وجود آمده در دولت وحدت ملی، از نزدیک با رهبران صحبت کند.
این آگاه مسایل سیاسی تصریح کرد: در میان آقای غنی و عبدالله تفاوت نظر در عملی‌ساختن برخی موارد موافقت‌نامۀ سیاسی مانند؛ اصلاحات، مقرری‌ها و … وجود دارد. هردو شخص باید توافق‌نامه سیاسی را عملی بکنند، در بحث مقرری‌های وزارتخانه‌ها، والیان و … با همدیگر همکاری و اتحاد نظر داشته‌اند.
آقای ناطقی خاطر نشان کرد: مشکلاتی که در حال حاضر دامن‌گیر تمام دولت، مانند اصلاحات انتخاباتی، تعدیل قانون اساسی، برگزاری شورای بزرگ ملی(لوی جرگه) و … است مربوط اختلاف نظرها نمی‌شود، به‌تمام دولت و مردم افغانستان ارتباط دارد.
هم چنان، محمد یونس فکور آگاه مسایل سیاسی می‌گوید: موافقت‌نامۀ امنیتی جز موافقت‌نامۀ استراتیژیک است که در زمان حامدکرزی رییس جمهور پیشین به امضاء رسید و در آن مکانیزمی در نظر گرفته شده که در سال یک یا دو مرتبه مقامات افغانستان و امریکا موارد عملی شده آن را به بررسی گیرند.
آقای فکور افزود: اما، نسبت دیده‌گاه‌های سیاسی و شخصی‌یی که آقای کرزی داشت؛ موافقت‌نامه امنیتی را امضاء نکرد، مکانیزم موافقت‌نامه استراتیژیک که امضاء شده بود، ایجاد نشد و هم‌چنان، دولت وحدت ملی مکانیزم موافقت‌نامه امنیتی را که امضاء کرد، ایجاد کرده نتوانسته است.
به‌گفتۀ او، این اولین سفر جان‌کری به‌خاطر بررسی موارد عملی شده موافقت‌نامه امنیتی برای افغانستان است، در این سفر آقای کری، در مورد ایجاد دولت داری خوب، مبارزه با فساد در صفوف نیروی‌های امنیتی و در مقابل بررسی از عملی کردن تعهدات امریکا مبنی بر تجهیز و تمویل نیروهای امنیتی کشور با مقامات افغانستان گفت‌وگو خواهد کرد.
او گفت: ماده مهم دیگر موافقت‌نامۀ امنیتی میان کابل- واشنگتن، این است که هرگاه افغانستان مورد تجاوز قرار بگیرد، طرف امریکا و افغانستان به دفاع از آن تصمیم می‌گیرند که تا هنوز امریکا در قبال راکت‌پراکنی‌های پاکستان بالای ولایات شرقی و جنوبی کشور که صورت گرفته؛ توجه نکرده، نیز به بررسی گرفته خواهد شد.
آقای فکور می‌افزاید: امریکایی‌ها برخی تعهدات موافقت‌نامه امنیتی را عملی‌ کرده اند، طیاره‌های جنگی و طیاره‌های بدون سرنشین را در اختیار نیروهای امنیتی قرارداده، برخی نیروهای جنگی امریکا دوباره به ولایت هلمند مستقر شده‌اند و فرقه‌های نظامی کشور را با موتر‌های ضد گلوله (رزهِ) تجهیز کرده اند.
این آگاه مسایل سیاسی با بیان این‌، عاملی اصلی که آقای غنی نتوانست مکانیزم عملی سازی موافقت‌نامۀ امنیتی ایجاد کند، درگیری برسر تقسیم قدرت بود، می‌گوید: رهبران دولت وحدت ملی نتوانسته‌ا‌ند کمیسیون‌های را در سطح متوسط و عالی ایجاد کنند تا در مورد عملی کردن متن موافقت‌نامه امنیتی با مقامات امریکایی گفت‌و گو دیدار داشته باشند.
او گفت: این کار باعث شد تا مردم به این موافقت‌نامه بی‌اعتماد شود و این موافقت‌نامه صدمه ببیند و مسوولیت عملی کردن موارد که در موافقت‌نامه به امریکایی‌های بود، عملی نشد.
این آگاه مسایل سیاسی خاطر نشان کرد: سفر آقا کری برای افغانستان اهمیت سیاسی و نظامی دارد، موافقت‌نامۀ سیاسی که باعث ایجاد دولت وحدت ملی شد، در تطبیق برخی موارد آن میان غنی و عبدالله اختلاف وجود دارد، آقای کری در مورد با ایشان صحبت خواهد کرد.
آقای فکور تصریح کرد: در این سفر جان کری وزیر خارجه امریکا اختلاف‌نظرهای آقای غنی و عبدالله که باعث کندی روند حکومت‌داری شده، راه حل برای شان پشنهاد خواهد کرد.
او گفت: دولت وحدت ملی شورای عالی مبارزه با فساد را ایجاد کرد، برخی ادارات را با وزارتخانه‌ها مدغم ساخت، با این کار می‌خواهند، در نشست‌های وارسا و بروکسل پیام دهند که با فساد مبارزه می‌کنند.
از سویی دیگر، غلام فاروق مجروح عضو مجلس نماینده‌گان بابیان این‌که برخی کمک‌ها مانند؛ امتیاز و معاش نیروهای امنیتی، تجهیز بخش استخباراتی و تجهیز نسبی نیروهای هوایی از طرف امریکایی‌ها صورت گرفته، می‌گوید: اما، آنچه در متن توافق‌نامه امنیتی میان کابل-واشنگتن است، به شکل همه جانبه به ‌آن عمل نشده و حکومت افغانستان نتوانسته مشکلات خود را به تصویر بکشد و یا امریکایی‌ها نخواسته‌اند که این موارد را عملی بسازند.
آقای مجروح افزود: موارد عمده متن توافق‌نامه با دولت امریکا مبنی بر تجهیز و تمویل نیروهای دفاعی افغانستان و دفاع از سرحدات افغانستان در مقابل دشمن تا هنوز از طرف امریکایی‌ها عملی نشده است.
به گفتۀ او، با آمدن جان‌کری به افغانستان اگر دولت وحدت ملی بتواند، دولت امریکا را متقاعد بسازد به آنچه نیاز دولت افغانستان است توجه شود، این سفر بسیار مفید خواهد بود.
آقای مجروح خاطر نشان کرد: یکی از ضعف‌های حکومت افغانستان که نتوانست از موافقت‌نامه امنیتی سود ببرد و نتوانست امریکا را وادار به عملی کردن تعهدات موافقت‌نامه امنیتی بسازد، بی‌برنامه‌گی دولت افغانستان بود.
او گفت: هم‌چنان، تعهداتی که دولت وحدت ملی در برابر امریکا داشت؛ مانند توزیع شناس‌نامه برقی، حکومت داری خوب، مبارزه با فساد، تعدیل قانون اساسی، برگزاری شورای بزرگ ملی (لوی جرگه) و … نتوانست عمل کند.
به گفتۀ این عضو مجلس، امریکا‌یی‌ها تأثیر مستقیم بالای دولت وحدت ملی دارند و به‌وجود آورنده این نظام اند، بزرگترین حامی افغانستان درجامعه جهانی اند، می‌تواند حرف‌شان موثر واقع شود.
آقای مجروح تصریح کرد: متسفأنه اختلافات که در بین رهبران دولت وحدت ملی پس از تشکیل این دولت به‌وجود آمد، نتوانستند به وظایف که برای‌شان سپرده شده بود جامه عمل بپوشانند.
او گفت: احتمال دارد که با آمدن جان کری رهبران دولت وحدت ملی روی اختلاف‌نظرهای که دارند، نقطه پایان بگزارند تا به این دولت سر و سامان دهند.
این درحالی است که نیروهای امریکایی در افغانستان قرار است که از شمار کنونی ۹۸۰۰ تن در شروع سال ۲۰۱۷ میلادی به ۵۵۰۰ تن کاهش یابد. جنرال جان نیکلسون، فرمانده جدید نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان پیش از این که توصیه‌های خود را به واشنگتن ارایه کند، می‌خواهد وضعیت امنیتی را بررسی نماید.