گزارشگر:سه شنبه 7 ثور 1395/ هارون مجیدی - ۰۶ ثور ۱۳۹۵
پرداختن و نوشتن تاریخِ مبارزات و مقاومتهای مردم افغانستان در برابر تجاوز سرخ و سیاه، چنانی که باید، صورت نگرفته و سوای چند کتاب محدود، داشتههای آنچنانی از آن روزگاران ثبت نشده است که کتاب «افغانستان از مقاومت تا پیروزی» نوشتۀ داستاننویس و روزنامهنگار توانای افغانستان، آقای احمدشاه فرزان است که بار نخست به سال ۱۳۸۱ و بار دوم در تابستان ۱۳۸۳خورشیدی، به نشر رسیده و آمده تا این کمبود را پُر کند.
احمد شاه فرزان، پیش از کتاب افغانستان از مقاومت تا پیروزی کتابهای دیگری نیز در پیوند به مبارزات و پایمردیهای مردم افغانستان بهویژه شهید احمدشاه مسعود، قهرمان ملی افغانستان نوشته است که «افغانستان؛ از داوود تا صعود مسعود» و «عقابهای پامیر» از کتابهای معروف او در این زمینه است.
سعید اعظم ویراستاری کتاب «افغانستان از مقاومت تا پیروزی» را به دوش داشته، فضل احمد پنهان حروفچینی و صفحهآرایی آنرا انجام داده و وحید اعظم به آن طرح پشتی ریخته است.
احمد شاه فرزان در «سرآغازِ» کتاب افغانستان از مقاومت تا پیروزی نوشته است که با اعتمادترین آثار مکتوب تاریخی، همان آثاری هستند که مورخین و خالقان آثار در متن قضایا و در عصر آن حوادث قرار داشته اند و با نگاهی واقع گرایانه و در کمال بی طرفی به نگارش آن حوادث پرداخته باشند؛ ولی امروزه اکثر مخبران و واقعه نگاران در سراسر جهان، هر حادثۀ تاریخی یا اجتماعی را از دیدگاه خاص خودشان نگریسته و با معیارهای قالبی خود، اقدام به نشر آن میکنند.
به باور احمد شاه فرزان، هرگاه بخواهیم حوادث و رُخدادهای مهم تاریخی به صورت زنده و واقعی باقی بماند، بایستی کلیات و حتا جزئیات آن به صورت مکتوب و مستند و البته به دور از وابستگی های حزبی و گروهی و بدون در نظر داشتن باورهای سیاسی و اجتماعی ثبت و ضبط گردد که به گفتۀ نویسندۀ «افغانستان از مقاومت تا پیروزی» در غیر این صورت، این رُخدادها به گونه یی تحریف شده و غیر واقعی جلوه خواهد کرد و برای آیندگان چندان جذابیت نخواهد داشت.
اما، چرا باید به تاریخ مجاهدین و دوران مقاومت های ملی و سیر حوادث آن توجه شود؟ که به باور آقای فرزان: ایستادگی های نهضت مقاومت افغانستان در برابر تهاجم شوروی سابق، یک جنبش ساده و خودش نبوده است؛ بلکه از دیدگاه تاریخی با قیام های مردمی همراه بوده و پیوند خورده است که به نوشتۀ نویسندۀ «افغانستان از مقاومت تا پیروزی»، این قیام های خود جوش و از سر خشم، منجر به چالش ها و تنش هایی بین حاکمیت مارکسیست ها و مردم گردیده و به مرور ایام به نبردهای سازماندهی شده و مسلحانه تبدیل شده است و در سیر حوادث این دوران، نا گفته ها زیاد است که آقای فرزان در این کتاب گوشههای از این ناگفته ها را روشن کرده است.
بر اساس موضوعات مطرح شده در کتابِ«افغانستان از مقاومت تا پیروزی»، با سقوط رژیم داوود خان در ۱۹۷۸م. تاریخ افغانستان ورق میخورد و پس از آن این کشور پر از حرکتهای خودجوش و سازماندهی شدۀ مردمی و مخالفتها و مبارزات آنها علیه ایدیولوژیهای وارداتی است.
این کتاب مبارزات، مخالفتها، انقلابها و تاریخ بیست سالۀ اخیر افغانستان را به رشته تحریر در آورده است. کتابِ «افغانستان از مقاومت تا پیروزی»، روایت مبارزات مردم افغانستان, اصلاحات امانالله خان، ساختار جامعه و تکوین دولت، انقلاب سپید داوود و دولتهای دکتر یوسف محمد هاشم میوندوال، اعتمادی، عبدالظاهر، شفیق … تا شهید احمدشاه مسعود و نجیب و حکومت مجاهدین و اوضاع اقتصادی و سیاسی این دولتها تا سقوط مزار شریف در بر دارد.
میتوان گفت که این روایات تحلیلهایی واقعگرایانه است از دیدار و گفتوگوهای مستند با مجاهدین، فرماندهان و مردمی که تا بهامروز و طول سالیان جنگ در عمق حوادث بودهاند.
احمد شاه فرزان از نزدیک با کسانی که در رقم زنی و به پیروزی رساندن این مقاومت نقش داشته اند ساعتها گفتوگو کرده و بر بنیاد گفته و داشتههای آنان کتابِ «افغانستان از مقاومت تا پیروزی» نوشته است.
نویسنده ریز، ریزو پیوسته به بیان رُخدادها و وقایع پرداخته و از عهدۀ آن به خوبی به در شده است، اما کم حوصلگی و بی دقتی ویراستاری را میتوان از اشکالات فنی این کتاب برشمرد که در برخی موارد از برجستگی بحث مطرح شده، کاسته است.
سناشه:
سرشناسه: فرزان، احمدشاه، – ۱۳۳۲
وضعیت ویراست: [ویراست ]۲
مشخصات نشر: مشهد: احمدشاه فرزان، ۱۳۸۳.
مشخصات ظاهری: [۵۴۳] ص.مصور، عکس
وضعیت فهرست نویسی: فهرستنویسی قبلی
یادداشت: ص. ع. بهانگلیسی:Ahmad shah Farzan. Afganistan from resistance to victory.
یادداشت: کتابنامه
موضوع: افغانستان — تاریخ — قرن ۱۴
موضوع: افغانستان — تاریخ — اشغال روسیه شوروی — ۱۳۶۸ – ۱۳۵۸
رده بندی کنگره: DS۳۷۱/۲/ف۴الف۷ ۱۳۸۳
رده بندی دیویی: ۹۵۸/۱۰۴۵
شمارۀ کتابشناسی ملی: م۸۲-۲۰۹۲۱
Comments are closed.