بخش چهل‌ونهم
همکاری پاکستان و امریکا تا حدی بود که این دو کشور با مصارف گزاف از موقعیت نیروهای کابل توسط اقمار مصنوعی عکس‌ها تهیه و آن‌ها را در اختیار مسوولین مجاهدین قرار می‌دادند که نگارنده نیز چندین قطعه عکس را نزد قوماندانان جلال‌آباد دیده بود که داشتن چنان عکس‌ها در آن مقطع زمانی در نزد مجاهدین حیرت‌انگیز بود.
مجاهدین حزب اسلامی افغانستان، مهره‌های اصلی جنگ جلال‌آباد راتشکیل می‌دادند. نظر به گفته احمدشاه مسعود «جنگ جلال‌آباد به نام حکمتیار و حزب اسلامی رقم زده شده بود. اما آن جنگ، جنگ مجاهدین و حکومت کابل نبود، بلکه جنگ حکمتیار ـ پاکستان و حکومت کابل بود.» (۱۶)
اما از طرف دیگر، مجاهدین شمال با اتکا به نیروی پروردگار و اراده آهنین‌شان با کم‌ترین امکانات تسلیحاتی و وسایل حربی بدون این‌که هیچ کشور خارجی با ایشان همکاری کند، برنامه‌های‌شان را می‌ریختند و می‌خواستند به پایگاه‌های حکومت کابل در شمال کشور حمله کنند. بنابرین، هر قدم پیشروی آن‌ها، به معنی کوتاه ساختن دست‌های پاکستان در امور جهاد افغانستان و حامیان جنگ جلال‌آباد را داشت و شرم‌ساری بزرگی به حزب اسلامی و مجاهدین ولایات شرقی محسوب می‌شد.
در چنان حالاتی، مصروف ساختن نیروهای شورای نظار و ایجاد مشکلات داخلی در شمال کشور، یکی از اهداف سنجیده شده و استراتژیکی مخالفینِ آن‌ها می‌توانست باشد تا به هر طریق ممکن، سد راه آن‌ها به طرف کابل شوند. این ادعا زمانی قوت می‌یابد که به سخنان انجنیر گلبدین حکمتیار و تماس‌ها و حوادث آن‌زمان نظر انداخته شود.
بعد از شکست مجاهدین در تصرف جلال‌آباد، انجنیر گلبدین حکمتیار داخل کشور گردید و در اوایل ماه آگست دوباره به پاکستان برگشته، کنفرانس مطبوعاتی دایر نمود و در کنفرانس به صحبت و مذاکره با افسران ارشد ارتش داکتر نجیب‌الله اشاره کرد. اگرچه او واضحاً سخن نگفت، ولی در ضمن سخنرانی خاطرنشان ساخت: «دوام جنگ و استیلای هر شهر، خونریزی‌ها و ویرانی‌های عظیمی در قبال دارد. در داخل اردوی افغانستان نیز افراد، خُردظابطان، افسران حتا افسران عالی‌رتبه وجود دارند که از ادامه جنگ و خونریزی نفرت دارند. آن‌ها حاضر اند با توافق حکومت عبوری، مجاهدین قدرت را در کابل به‌دست گیرند.» (۱۷)
انجنیر حکمتیار در پاسخ به پرسشی گفت: «اجرای کودتا از طرف افسران مسلمان اردوی افغانستان را تایید کردم تا قوای مسلح بعد از گرفتن قدرت سیاسی در مدت شش‌ماه زمینه را برای انتخابات عمومی آماده بگرداند و مردم، حکومت و رژیم اسلامیِ دلخواه خود را انتخاب کنند و از آن پشتیبانی به عمل آورند.» (۱۸)
بلی شش‌ماه بعد از شایعه دیدار انجنیر حکمتیار با افسران ارشد ارتش نجیب، جنرال شهنواز تنی، وزیر دفاع حکومت کابل، دست به کودتا زد و رهبری حزب اسلامی افغانستان از آن پشتیبانی کرد و بر این شایعات که گویا انجنیر حکمتیار در داخل با جنرال‌های ناراض ارتش کابل دیده است، مهر صحه گذاشت.