بندر چابهار دیروز دوشنبه (۳ جوزا/ خرداد۱۳۹۵ ) با حضور سران کشورهای افغانستان، ایران و هند از طرف وزرای ترانسپورت/ حمل و نقل سه کشور امضا شد.
دولت افغانستان امضای توافق‌نامۀ چابهار را برای همکاری‌های بازرگانی منطقه‌یی موثر دانسته می‌افزاید که بندر چابهار از نظر صادرات و وارداتِ کالاهای بازرگانی برای افغانستان از اهمیت زیادی برخوردار است و گشایش این بندر نقش زیادی در رشد و انکشاف اقتصادی کشور خواهد داشت.
دواخان مینه‌پال معاون سخنگوی رییس جمهور گفته که امضای توافق‌نامۀ چابهار زمینه‌ساز هرچه بیشتر همکاری‌های بازرگانی میان هند، افغانستان و ایران خواهد شد.
همچنان، مقامات هندی گفته اند که هند بر اساس موافقت‌نامۀ سه جانبه تا ۵۰۰ میلیون دالر برای انکشاف بندر چابهار سرمایه گذاری کرده و پروژه‌هایی را عملی خواهد کرد که گفته می‌شود صدها میلیون دالر ارزش دارد.
نرندرا مودی نخست وزیر هند که برای امضاء موافقتنامۀ تجارتی چابهار به تهران سفر کرده است؛ از تجارت نفت و گاز به عنوان عناصر کلیدی همکاری‌های آینده میان تهران و دهلی یاد کرد.
از سویی هم، رسانه‌های هندی گزارش داده اند که نریندرا مودی نخست وزیر این کشور پس از امضاء توافقنامۀ سه جانبه بندر ترانزیتی چابهار، از تهران برای افتتاح بند سلما، به هرات افغانستان می‌رود.
در همین حال، مسافر قوقندی، سخنگوی وزارت تجارت و صنایع نیز بندر چابهار را در مقایسه با بندر کراچی و بندر عباس، ۵۰۰ تا ۷۰۰ کیلومتر به مرکز افغانستان نزدیک دانسته افزود: هزینۀ صادرات و واردات از این راه نسبت به سایر بنادر کم‌ است.
به گفتۀ قوقندی، برپایۀ برآوردهای اولیه، واردات کالاهای بازرگانی از مسیر چابهار ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ دالر کمتر هزینه دارد که سبب کاهش بهای کالاها خواهد شد.
همچنان، برخی از آگاهان اقتصادی باور دارند که با بهره برداری بندر چابهار وابسته‌گی افغانستان از پاکستان کاهش می‌یابد.
سیف‌الدین سیحون آگاه مسایل اقتصادی در مصاحبه با روزنامۀ ماندگار می‌گوید: بندر چابهار برای واردات و صادرات کالاهای بازرگانی از افغانستان به هند، از هند به افغانستان و از این طریق به کشورهای آسیایی میانه یک مسیری تجارت منطقه‌یی را ایجاد می‌‌‌کند.
آقای سیحون افزود: این فرصتِ خوبی برای افغانستان است که از طریق بندر چابهار به آب‌های آزاد راه پیدا ‌کند و از این طریق کالاهای تجاری خود را به کشورهای خلیج فارس صادر کند.
به‌گفتۀ او، هند تلاش می‌کند تا از طریق بندر چا‌بهار ارتباطات خود را با ایران، افغانستان و کشورهای آسیای میانه گسترش دهد، این بندر وابسته‌گی افغانستان را از بندر کراچی پاکستان کاهش می‌دهد.
او تصریح کرد: بندر چابهار برای بازرگانان افغانستان و هند از اهمیت ویژه‌یی برخور دار است، افغانستان می‌تواند از این بندر کالاهای تجاری مانند، قالین، میوه خشک و تازه، صنایع دستی و … را به بازارهای هند صادر کند.
این آگاه مسایل اقتصادی خاطر نشان کرد که بهره‌برداری از بندر چا‌بهار در تقابل و رقابت با هیچ کشوری همسایه افغانستان قرار ندارد، تنها این فرصت برای افغانستان مهیا شده تا به آب‌های آزاد از یک مسیر مطمین‌ وصل شود.
آقای سیحون با بیان این‌که هند می‌خواهد از طریق بندر چا‌بهار یک ارتباط اقتصادی با افغانستان و کشورهای آسیا‌یی میانه داشته باشد، می‌گوید: در آینده هند به یکی از شریک‌های اقتصادی افغانستان تبدیل خواهد شد، این کشور اگر سرمایه‌گزاری در معادن افغانستان را جدی بگیرد؛ انتقال آهن و مواد معدنی افغانستان به هند از طریق بندر بین‌المللی چابهار میسر است.
آقای سیحون بیان کرد: افغانستان نمی‌تواند در همکاری‌های اقتصادی از پاکستان بی‌نیاز باشد اما، بندر چابهار می‌تواند دست افغانستان را در معاملات اقتصاد جهانی باز نگهدارد. بنادر پاکستان به عنوان بنادر عنعنوی برای افغانستان اهمیت دارد و بندر چا‌بهار در تقابل به آن قرار ندارد.
او گفت: بندر چابهار نسبت به بنادر پاکستان در حدود۷- ۸صد کیلومتر نزدیک است و فی کانتینر کالاهای تجاری که از این طریق به افغانستان وارد می‌شود ۵ – ۶ صد دالر‌ نازل تمام می‌شود. او افزود: بندر چابهار به ساحات جنوب و غرب افغانستان نزدیک است اما، به مناطق شرقی کشور بنادر پاکستان از اهمیت خاصی برخورد دار است.
او افزود: کشورهای افغانستان، پاکستان و ایران نیازمند یک همکاری درازمدت اقتصادی اند که باید بدون دیدگاه سیاسی در تلاش ایجاد آن باشند.
همچنان، مسوولان در اوتاق‌های تجارت افغانستان بندر چابهار را بهترین راه برای بازرگانانِ افغانستان دانسته می‌گویند که این بندر وابسته‌گی افغانستان ار از کشور پاکستان کاهش می‌هد.
صیام پسرلی در رییس نشرات اوتاق‌های تجارت می‌گوید: با بهره برادری از بندر چابهار افغانستان به بازار ترانزیتی اقتصادی کشورهای خاور میانه، هند و ایران تبدیل می‌شود و سهولت‌ها برای بازرگانان در این بندر در نظر گرفته شده است.
آقای پسرلی افزود: افغانستان می‌خواهد در تجارت بین‌المللی وصل شود و بازرگانی ما منحصر به یک کشور نباشد، پیش از این کشور ما از نگاه اقتصادی وابسته‌ به پاکستان بود و کالای تجاری از طریق پاکستان به افغانستان وارد می‌شد، اما با بهره‌ برداری بندر چابهار وابسته‌گی ما از پاکستان کاهش می‌یابد.
این در حالی است که بر اساس ارقام رسمی در حال حاضر ۱۳۰ شرکت افغانستانی در بندر چابهار ثبت شده و ایران در این منطقۀ آزاد تجاری در یک سال گذشته ۵۰ هکتار زمین را در اختیار افغانستان قرار داده است.
افغانستان و هند اظهار امیدواری کرده اند که بندر چابهار به مرکز ترانزیت و تجارت منطقه‌یی تبدیل گردد.
بندر چابهار آسیای مرکزی را به آسیای جنوبی وصل می‌سازد که به گفتۀ آگاهان اقتصادی با آغاز کار این بندرگاه، تجارت منطقه‌یی رونق خواهد گرفت و وابسته‌گی افغانستان از بندر کراچی و گوادر پاکستان کاهش خواهد یافت.
بندر چابهار یک منطقۀ آزاد تجارتی است که در سیستان بلوچستان ایران موقعیت دارد. موافقت‌نامۀ سه جانبۀ بازرگانی و ترانزیتی چابهار در سال‎‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ توسط تیم‌های فنی مرکب از هیات‌های امور اقتصادی، متخصصان حقوقی و کارشناسان فنی سه کشور تهیه شده است. ریاست‌جمهوری افغانستان با نشر خبرنامه‌یی می‌گوید که موقعیت افغانستان به صفت پل میان بندر چابهار و آسیای مرکزی سبب سرمایه‌گذاری هنگفت در بخش زیربناهای ترانسپورتی این کشور خواهد شد.