احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:ماندگار - ۲۷ سرطان ۱۳۹۵
کودتای بخشی از ارتش در ترکیه ناکام شد. گروهی از نیروهای ارتش همراه با ادوات نظامی در استانبول و انقره وارد خیابانها شده و اعلام کردند که کنترل امور را در دست گرفتهاند، اما با گذشت ساعاتی کودتا ناکام ماند.
گروهی از نیروهای ارتش در دو شهر عمدۀ ترکیه یعنی انقره، پایتخت و استانبول با تانک و زرهپوش وارد خیابانها شده و مناطق مختلف از جمله فرودگاهها، پارلمان و ساختمان رادیو و تلویزیون دولتی را تحت کنترل خود در آوردند و درگیریهای شدیدی در برخی مناطق راو داد. نیروهای ارتش ترکیه همچنین پُلهای اصلی استانبول را بستند و هواپیماها و هلیکوپترهای جنگی در ارتفاع کم بر فراز استانبول و انقره به پرواز درآمدند.
در پی این رویدادها، بنعالی ییلدیریم، نخستوزیر ترکیه گفت: حضور نیروهای نظامی در خیابانهای استانبول بدون مجوز بوده و او اجازه نمیدهد تلاشهای غیرقانونی گروهی در ارتش به نتیجه برسد. نخستوزیر ترکیه در عینحال گفت، اتفاقی که افتاده کودتا نیست. او اطمینان داده که دموکراسی ترکیه آسیب نخواهد دید. ییلدیریم تأکید کرد، نیروهای امنیتی فراخوانده شدند تا هر آنچه که لازم است را انجام دهند. او همچنین به نیروهای ارتش دستور داد تا به پادگانهایشان باز گردند.
در انقره و استانبول صدای تیراندازیهای پیاپی شنیده شد. منابع خبری در حالی از ورود تانک به خیابانهای انقره خبر دادند که گروهی از مردم این شهر در مسیر حرکت تانکها دراز کشیدند و مخالفت خود را با این اقدام ارتش ابراز کردند. هزاران تن از مردم در مخالفت با این اقدام ارتش به خیابانها آمدند و با شعار، حمایت خود را از دولت اعلام کردند.
در آغازین دقایق کودتا فرودگاه آتاتورک استانبول به تصرف ارتش درآمد و تمام پروازها متوقف شد. حریت گزارش داد که تانکها در مقابل ورودی فرودگاه آتاتورک مستقر شدند و رفت و آمد به این فرودگاه متوقف شد.
تصاویری نیز از حضور سربازان ارتش درون ساختمان تلویزیون دولتی ترکیه منتشر شد. تلویزیون دولتی که در آن موقع به تصرف نیروهای ارتش در آمده بود اعلام کرد که ارتش قدرت را در سراسر کشور به دست گرفته است.
از ساو دیگر، در بیانیهیی که در ساعات اول کودتا از ساو ارتش ترکیه منتشر شد، آمده بود که ارتش «برای دموکراسی و حقوق بشر» اداره امور را در دست گرفته است. در این بیانیه آمده بود که تمام روابط خارجی کشور به شکل موجود باقی خواهد ماند. ارتش در بیانیهاش آورده بود که برقراری قانون باید اولویت اصلی باشد.
همچنین خبرگزاری رسمی ترکیه گزارش داد که عدهیی از افسران ارتش «خلوصی آکار» رییس ستاد کل ارتش را به گروگان گرفتند اما صبح روز گذشته او آزاد شد و بر اساس آنچه مخابره شده به سر کارش بازگشته است.
خبرگزاری آناتولی ترکیه همچنین به نقل از شاهدان عینی گزارش کرد هلیکوپترهای نظامی به ساو کاخ ریاستجمهوری تیراندازی کردند.
با گذشت ساعاتی از وقوع کودتا، وزیر دادگستری ترکیه اعلام کرد که کودتاچیان در دستیابی به اهداف خود شکست خوردند. دیلی صباح به نقل از وزیر دادگستری ترکیه اعلام کرد: اینها از گروه فتحالله گولن دستور میگیرند و مستقل از فرماندهی ارتش عمل میکنند.
در همین حال گزارشها و تصاویری در شبکههای اجتماعی منتشر شد که حکایت دارد گروههایی از مردم در ترکیه برای برداشتن پول نقد جلاو ماشینهای خودپرداز بانکها صف بستند.
اردوغان خطاب به مردم: در مقابل کودتا از دولت مشروع حمایت کنید
با گذشت ساعتی از وقوع کودتا رییسجمهوری ترکیه با انتشار پیامی از مردم کشورش خواست در مقابل کودتایی که به راه افتاده، از دولت مشروع انقره حمایت کنند.
رجب طیب اردوغان که در تعطیلات بود در مصاحبه تصویری با موبایل به سیانان ترک گفت که ترکیه بر مشکلی که پیش آمده چیره خواهد شد. او از مردم ترکیه خواست به خیابان بیایند تا با «شورش» مقابله کنند.
در همین حال درحالی که برخی منابع از خروج اردوغان از ترکیه و سفر او با استفاده از هواپیمای شخصی به یک کشور همسایه خبر میدادند، منابع دیگری اعلام کردند که رییسجمهوری ترکیه در حال حرکت به سمت استانبول است.
اردوغان از مردم کشورش خواست در اعتراض به کودتا به خیابانها بروند. اردوغان در پیامی که از طریق اسکایپ منتشر کرد، خواستار آن شد که مردم علیه کودتاچیان در میادین اصلی تجمع کنند.
او با تأکید بر این که ترکیه بر این کودتا پیروز خواهد شد، تصریح کرد، کودتای نظامی بعد از مدت زمانی کوتاه برچیده خواهد شد.
اردوغان گفت، از مردم میخواهد با حضور در خیابانها از دولت مشروع این کشور در مقابل کودتا حمایت کنند.
رییسجمهوری ترکیه با بیان اینکه او همچنان فرمانده کل قوا در کشور است، اظهار کرد که کودتاچیان بهای سنگینی را بابت اقدامی که انجام دادهاند، خواهند پرداخت.
اردوغان اظهار کرد: کاملاً مشخص است که اقدام راو داده یک کودتاست و من منتظر این هستم که همهی مردم ما به میادین و خیابانها بیایند. ما در کنار یکدیگر میتوانیم پاسخ لازم و کافی را بدهیم. مشخص است که این کودتا در یک ساختار موازی (جنبش گولن) مدیریت و رهبری شده است.
همزمان در حالی که گروهی از نظامیان در ترکیه اقدام به کودتا در این کشور کردند، شبکههای اجتماعی پس از وقوع ناآرامیها قطع شدند. شبکههای اجتماعی توییتر، یوتیوب و فیسبوک در این کشور قطع شدند.
سخنان اردوغان پس از ورود به استانبول
با گذشت نزدیک به پنج ساعت از اعلام کودتا، رییسجمهور ترکیه پس از فرود در فرودگاه آتاتورک استانبول، با حضور در جمع مردم، کودتای این کشور را شکستخورده خواند.
به گزارش ایسنا، رجب طیب اردوغان، رییسجمهور ترکیه در جمع مردم استانبول با تاکید بر شکست کودتا گفت: دست در دست ملت ترک به جنایتکاران درس عبرت خواهیم داد.
اردوغان گفت: کودتاگران با هر گرایش و وابستگی با پاسخ مناسب روبه رو خواهند شد. او افزود کودتاگران وحدت کشور را هدف قرار دادند.
او در این کنفرانس خبری گفت: برخی در ارتش ترکیه از پنسیلوانیا یعنی محل سکونت فتحالله گولن دستور گرفتهاند. این کودتا نشان داد که سازمان گولن تروریستی است. گروهی کوچک از نظامیان مردم را هدف قرار دادند و نیروهای مسلح ترکیه با کمک نیروهای پلیس توانستند بر آنها مسلط شوند و این کسانی که این اقدام خاینانه را انجام دادند بهای کار خود را خواهند پرداخت.
او ادامه داد: دولت ترکیه هوشیارانه با پشتیبانی مردم به کار خودش ادامه میدهد و ما بار دیگر با دولت قانونی و شرعی خود به کار خود ادامه میدهیم.
رییس جمهوری ترکیه تأکید کرد: این یک مسیلهیی بود که باعث شد نیروهای مسلح ترکیه دست به دست هم دهند و کنترل را در دست بگیرند. این اقدام پیش از نشست نظامی کشور انجام شد و این سوال را ایجاد کرد که چرا اکنون این مسیله باید رخ دهد اما گویا عاملان نمیدانستند که ترکیه، ترکیه قدیم نیست و آنها هر کاری انجام دهند نمیتوانند به اهداف خود دست پیدا کنند.
اردوغان با تأکید بر حضور خود در فرودگاه آتاتورک ادامه داد: ما اکنون در فرودگاه آتاتورک هستیم و تنها در مدت کوتاهی این اتفاقات رخ داد. ما تنها مدت کوتاهی شاهد حملات این گروه و کنترل آنها بر فرودگاه بودیم. اکنون با وجود اینکه زمانی از حملات داعش نمیگذرد شاهد قدرت موازی هستیم که با اقدامات نظامی تلاش میکند به اهداف خود برسد. اما ما این اجازه را نخواهیم داد.
رییس جمهور ترکیه درباره اقدامات فعلی ارتش کشور گفت: جنگندههای ترکیه اکنون به مأموریت خود ادامه میدهند و از ملت ترکیه دفاع میکنند. من در جای دیگری بودم و از آنجا اوضاع را رصد میکردم. شورشیان تلاش کردند تا به مقر ریاست جمهوری و سازمان اطلاعات حمله کنند که ناکام ماندند.
اردوغان خطاب به ارتش و رؤسای سهگانه قوای نظامی گفت: من به شما اعتماد دارم. شما از جان مردم دفاع میکنید. برخی از نظامیانی که این کار را انجام دادهاند خاینند. این افسران دونپایه در ارتش ترکیه جایی ندارند. ارتش ترکیه از ملت ترکیه دفاع میکند و شما در کنار ملت هستید و از مردم حمایت میکنید و ملت ترکیه به شما افتخار میکند.
او ادامه داد: ارتش ترکیه، ارتشی پاک و شفاف است. به شما میگویم که ما به شما افتخار میکنیم و نیروهای مسلح کار خود را مثل گذشته انجام خواهد داد. همانطور که ترکیه را از سازمانهای تروریستی پاک سازی کردهاند. شما مورد حمایت ملت ترکیه هستید و پیروز خواهید شد.
اردوغان گفت: برخی نمیخواهند ترکیه متحد باشد. اما به اهداف خود نمیرسند و این گروه کوچک با ملت ترکیه میجنگند و ما با قدرت به کار خود ادامه میدهیم و وزرای دولت، در کابینه حاضر خواهند شد و اینگونه نیست که شورشیان میخواهند. ما در اینجا حضور داریم و مردم در حمایت از دولت حاضر شدهاند.
رییس جمهور ترکیه ادامه داد: مقامات ترک از جمله نخست وزیر و رییسجمهور در بین مردم حاضر خواهند شد و قدردان شما مردم ترکیه خواهند بود. ملت ترکیه، ملت هوشیار و متحدی است و هرگز از خواستههای خود عقبنشینی نمیکند.
او در حالی که نشست خبری خود را نیمهتمام گذاشت در آخرین اظهارات خود عنوان کرد: مردم ترکیه به حضور هوشیارانه خود در خیابانها ادامه خواهند داد و تا زمانی که سربازان به پادگانها بازگردند آنها از خیابانها خارج نخواهند شد. همهچیز آشکار خواهد شد که چه کسانی در این شورش دست داشتند.
ترکیه امروز
ساختمان پارلمان در انقره که از بامداد محل درگیری و انفجار بود برای مدتی در اختیار کودتاچیان قرار گرفت اما در نهایت با کشته شدن ۱۶ سرباز از کنترل عوامل کودتا در آمد.
تنگه بسفر در استانبول هم که برای مدتی بسته شده بود مجددا بازگشایی شد.
همچنین اعلام شد یکی از طراحان اصلی کودتا مشاور حقوقی رییس ستاد ارتش، سرهنگ «محرم کوسه» بوده که طی ساعات گذشته از پستش برکنار شده است.
به گزارش ایسنا، شبکه سیانان ترک اعلام کرد تلاش کودتا را دادستان نظامی کل با حمایت ۴۶ افسر عالیرتبه ترکیه بر عهده داشتند و اجرای کننده آن دو فرمانده نیراو هوایی و زمینی بودند.
اکرم چاغلار، مقام سوم ارتش ترکیه هم در شهر ارزینجان دستگیر شد. تاکنون ۳۴ تن از مقامات ارتش از جمله ۵ ژنرال و ۲۹ سرهنگ عزل شدهاند.
همچنین دادستانی ترکیه دستور بازداشت تعدادی از اعضای شورای عالی قضات را صادر کرده است.
همزمان دهها سرباز شرکت کننده در کودتا سلاح خود را در استانبول تحویل دادند.
نخستوزیر ترکیه هم با شکست خورده خواندن کودتای این کشور اعلام کرد، در پی وقایع نیمه شب گذشته دهها تن از سربازانی که در کودتا دست داشتهاند، بازداشت شدهاند. وزیر دادگستری ترکیه تعداد بازداشت شدگان را ۱۵۶۳ تن اعلام کرده است. برخی منابع ترکی رفم بازداشت شدهگان را سه هزار تن اعلام کرده است.گفه می شود که راه اندازان انقلاب به اعدام محکوم می شوند.
همچنین اعلام شد بنعالی ییلدیریم، نخست وزیر ترکیه «امیت دوندار» فرمانده اول ارتش ترکیه را به طور موقت جانشین «خلوصی آکار» رییس ستاد مشترک ارتش کرد که وضعیتش نامشخص بود اما او سرانجام از دست کودتاچیان آزاد شد و ظاهرا به سر کارش بازگشته است.
هم زمان دوندار گفت: بسیاری از نظامیان کشور به نقاط غیر معمول برده شدند. کسانی که به دولت و ملت ترکیه خیانت کردهاند به هیچ وجه در نیروهای مسلح ترکیه باقی نخواهند ماند و کودتا به طور کامل شکست خورده است. او تاکید کرد: نیروهای مسلح ترکیه مصمم به نابودی ساختار موازی هستند.
همزمان اعلام شد تمام مرزهای ترکیه بسته میشود تا از خروج و فرار احتمالی کودتاچیان جلوگیری شود.
محمد موذن اوغلو، معاون دبیرکل حزب عدالت و توسعه نیز از بررسی احیای مجازات اعدام خبر داد.
او گفت: احتمالا مجازات اعدام علیه عاملان کودتا اجرا شود.
بنعالی ییلدیریم، نخستوزیر ترکیه در سخنانی در کاخ ریاستجمهوری چانکایا در انقره کودتا را لکه ننگی بر دموکراسی ترکیه دانست.
او تاکید کرد: ملت ترکیه هرگز امتیاز دهی نمیکند. ترکیه بهترین جواب را به تروریستها داد. از پیشانی مردمی که با پرچمهای تریکه به میدان آمدند و در برابر کودتای تروریستی افراد وابسته به ساختار موازی استوار ایستادند بوسه میزنم.
او در ادامه با نیروهای پلیس کشته شده در درگیریهای مرتبط با کودتا ابراز همدردی کرد.
در همین حال شبکه خبری اسکای نیوز از فرار ۸ تن از کودتاچیان ترکیه به یونان و درخواست آنها برای پناهندگی به این کشور خبر داد. گفته می شود این افراد دستگیر شدهاند.
در همین حال «گلنور آیبت» رییس دپارتمان علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاه باغچهشهیر استانبول در مورد شکست کودتا این دلایل را در مصاحبه با بیبیسی مطرح کرده است:
واکنشها
بانکیمون، دبیرکل سازمان ملل متحد ضمن ابراز نگرانی در خصوص تحولات اخیر ترکیه خواستار برقراری آرامش و ثبات در این کشور شد.
دونالد تاسک، رییس شورای اروپا گفته است راه حل تنشهای ترکیه، اسلحه نیست. تاسک اضافه کرده است اتحادیه اروپا به طور کامل از دولت ترکیه، که به شیوهیی دموکراتیک انتخاب شده، حمایت میکند.
دبیرکل ناتو هم با انتشار بیانیهیی خواستار آرامش و خویشتنداری در ترکیه شده است. ینس استولتنبرگ اعلام کرد: خواهان احترام کامل به نهادهای دموکراتیک و قانون اساسی ترکیه هستیم. ترکیه یک همپیمان ارزشمند برای ناتو است.
جان کری، وزیر امور خارجه امریکا که در مسکو به سر میبرد، گفته است که امیدوار است که ترکیه صلح و ثبات داشته باشد.
بوریس جانسون، وزیر امور خارجه انگلیس هم از تحولات ترکیه ابراز نگرانی شدید کرده است.
فدریکا موگرینی، مسیول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در واکنش خواهان خویشتنداری و احترام به نهادهای دموکراتیک شده است.
رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که با نمایندگان این اتحادیه در انقره در تماس است.
او در صفحه توییتر خود نوشت: به طور مداوم با نمایندگان خود در انقره و بروکسل در تماس هستیم.
موگرینی همچنین خواستار خویشتنداری از ساو جناحهای مختلف در ترکیه شد.
روسیه نیز از تحولات ترکیه به شدت ابراز نگرانی کرده است.وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد که به همکاری سازنده با رهبری مشروع دولت ترکیه ادامه خواهد داد.
در بیانیه این وزارتخانه آمده است: وخیم شدن اوضاع سیاسی در ترکیه با توجه به تهدیدهای تروریستی در این کشور و درگیری های مسلحانه در منطقه ثبات منطقه و جامعه جهانی را به خطر میاندازد.
تمامی احزاب سیاسی عمده ترکیه نیز تحولات اخیر این کشور را محکوم کردهاند.
شورای امنیت ملی امریکا نیز اعلام کرد که رییسجمهوری این کشور نسبت به وضعیت ترکیه در پی وقوع کودتا در این کشور ابراز نگرانی کرده است.
به گزارش ایسنا به نقل از شبکه خبری ان.بی.سی، شورای امنیت ملی امریکا در پی وقوع کودتای نظامی در ترکیه اعلام کرد که باراک اوباما، رییسجمهوری این کشور ضمن ابراز نگرانی نسبت به وضعیت پیش آمده، تحولات این کشور را به دقت رصد میکند.
یک مقام نظامی امریکا نیز گفت که کودتایی که اخیراً در ترکیه اتفاق افتاده، بسیار سازماندهی شده بوده و انجام آن محدود به چند افسر نظامی نمیشود.
این در حالی است که پیش از این جان کری، وزیر امور خارجهی امریکا نیز نسبت به رخدادهای اخیر ترکیه ابراز نگرانی کرد و گفت که امیدوار است ثبات هرچه سریعتر به این کشور بازگردد.
در همین حال وزارت امور خارجهی کانادا نیز نسبت به کودتای نظامی در ترکیه ابراز نگرانی کرد و خواستار برقراری امنیت در این کشور شد.
وزیر امور خارجهی ترکیه نیز گفت که همتای امریکایی و رؤسای دستگاه دیپلماسی کشورهای اروپایی از دولت انقره در مقابل کودتای نظامی این کشور اعلام حمایت کردهاند.
به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، مولود چاووشاوغلو، وزیر امور خارجهی ترکیه اظهار کرد: من تماسهایی از جان کری، رییس دستگاه دیپلماسی امریکا داشتهام و او با دولت منتخب ترکیه اعلام حمایت و همبستگی کرده است.
وزیر امور خارجهی ترکیه در ادامه خاطرنشان کرد: من همچنین تماسهایی از نخستوزیر انگلیس و همتایان خود از کشورهای مختلف داشتهام که آنها نیز با دولت انقره اعلام همبستگی کردهاند.
پیش از این وزیر امور خارجهی امریکا نسبت به رخدادهای اخیر ترکیه ابراز نگرانی کرد و گفت که امیدوار است ثبات هرچه سریعتر به این کشور بازگردد.
صدر اعظم آلمان نیز خواستار احترام به نظام دموکراتیک شد.
فرانک والتر اشتاینمایر، وزیر امور خارجه آلمان نیز قاطعانه کودتای نظامی در ترکیه را محکوم کرده و از همه طرفها خواست به نظم دموکراتیک احترام بگذارند.
اشتاینمایر اظهار کرد: ما شدید نسبت به تحولات اخیر در ترکیه نگران هستیم. من به شدیدترین وجه هر گونه تلاش برای تغییر نظم دموکراتیک در ترکیه با توسل به زور را محکوم می کنم.
هیلاری کلینتون، نامزد احتمالی حزب دموکرات امریکا نیز گفته است که رویدادهای ترکیه را با نگرانی دنبال میکند.
دونالد ترامپ نیز بعد از کودتا گفت: به نظر میرسد کودتایی در حال انجام است و آنها کشورشان را بازپس میگیرند. اگر من هم رییسجمهور شوم، در امریکا به زودی همین اتفاق خواهد افتاد.
قطر هم که روابط نزدیکی با ترکیه دارد تلاش برای کودتا در ترکیه را محکوم کرده است.
همچنین کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب مردم جمهوریخواه، دولت باغچلی، رهبر جنبش ملیگرا و صلاحالدین دمیرتاش، رهبر حزب دموکراتیک خلق که رهبران احزاب اپوزیسیون ترکیه محسوب میشوند نیز کودتا را محکوم کردهاند.
بوریس جانسون، وزیر خارجه جدید انگلیس نیز در توییتر ضمن ابراز نگرانی شدید نسبت به وقایع ترکیه گفت که سفارت انگلیس اوضاع ترکیه را از نزدیک دنبال میکند و انگلیسیها برای هرگونه رفت و آمد خود باید با سفارت در تماس باشند.
ژان مارک آیرو، وزیر خارجه فرانسه نیز صبح امروز در بیانیهیی خواهان کنار گذاشتن خشونت در ترکیه و احتراه به نظام دموکراسی در این کشور شد.
وزیرخارجه جمهوری آذربایجان نیز گفت: در کنار مردم دوست و برادر خود و دولت ترکیه ایستادهییم.
چین نیز خواستار حفظ ثبات در ترکیه شد
آخرین حرفهای اردوغان
ریییس جمهوری ترکیه در تازهترین اظهارات خود گفت: روی حرف من به پنسیلوانیا(فتح الله گولن) است؛ خیانت به ملت و دولت ترکیه دیگر کافی است. اگر جرات داری به کشورت بازگرد، از آنجا توان بر هم زدن کشور را نداری.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه در این سخنان گفت: روز گذشته متوجه شدیم که افراد دخیل در ساختار موازی چه کسانی هستند.
وی با بیان اینکه « ترکیه همواره استوار خواهد ماند»، گفت: کافی است که ما به این مساله باور داشته باشیم که با جان و تن خود و پوشیدن کفن، هر آنچه که لازم باشد انجام خواهیم داد و در این راه استوار خواهیم ماند.
اردوغان گفت: فعالیت خطوط هوایی ترکیه از سر گرفته شده است. در آنکارا نیز راهها باز خواهد شد اما تا زمانی که شرایط عادی شود از اینجا تکان نخواهیم خورد.
گولن:اتهامها بر من اهانتآمیز است
فتحالله گولن روز شنبه در سخنانی عنوان کرد که کاملا اتهامهای طرح شده علیه وی مبنی بر ایفای هرگونه نقشی در تلاش برای کودتا در ترکیه را تکذیب میکند.
به گزارش شبکه المیادین، فتحالله گولن، مبلغ اسلامی ساکن آمریکا عنوان کرد: من کاملا اتهامها مبنی بر داشتن نقشی از سوی من در تلاش برای کودتا در ترکیه را تکذیب میکنم. اهانتبار است که من به این امر متهم شوم که هرگونه ارتباطی با چنین تلاشی داشته باشم چرا که من از کودتاهای نظامی متعددی رنج بردهام.
وی گفت: دولتها باید از طریق روندی از آزادی و انتخابات عادلانه نه از تاثیر قدرت و خشونت به سلطه برسند.
Comments are closed.