عضویت افغانستان در سازمان تجارت جهانی در کنار مزایا، چالش‌هایی را نیز برای افغانستان به بار خواهد آورد.
شماری از آگاهان اقتصادی با ابراز این مطلب می‌گویند که با توجه به شرایط موجود، افغانستان در کوتاه‌مدت نمی‌تواند از این سازمان بهره ببرد و اگر در دراز مدت خود را با معیارهای بین‌المللی برابر سازد، برای افغانستان سودمند خواهد بود.
آگاهان اقتصادی با بیان این‌که حکومت افغانستان باید جوانب تعامل را بسنجد تأکید می‌کنند، برای جلوگیری از تبدیل‌شدن افغانستان به اقتصاد تحت تسلطِ کشورهای عضو سازمان تجارت و کشورهای منطقه، دولت باید در جلب سرمایه‌گذاری‌ها تلاش کند.
این گفته‌ها درحالی ابراز می‌شوند که افغانستان روز جمعه (۸مرداد/اسد) به عنوان ۱۶۴ مین عضو رسمی سازمان تجارت جهانی شناخته شد.
پیش از این افغانستان به عنوان عضو ناظر این سازمان بود و در هفدهم دسامبر سال گذشتۀ میلادی، هیأت مدیرۀ این سازمان، عضویت افغانستان را پذیرفت و اما ۲۹ جولای ۲۰۱۶ را به عنوان زمان شروع کار رسمی آن تعیین کرد.
به این صورت، اکنون دروازۀ تجارت ۱۶۳ عضو سازمان تجارت جهانی به روی افغانستان باز است.
سازمان تجارت جهانی به افغانستان ۵ سال فرصت داده است تا تمامی قوانین خود را مطابق به قوانین این سازمان عیار سازد.
هم‌زمان با این، سفارت ایالات متحدۀ امریکا در کابل نیز با نشر اعلامیه‌یی، پیوستن افغانستان به سازمان تجارت جهانی را «یک دست‌آورد بزرگ و تاریخی» برای افغانستان دانسته است.
امین فرهنگ، وزیر پیشین تجارت و صنایع افغانستان در گفت‌وگو با روزنامۀ ماندگار می‌گوید: کسب عضویت رسمی سازمان جهانی تجارت برای افغانستان یک گام خوب است، اما در عین‌حال پیاده‌کردن آن در ساحۀ عمل، چالش‌هایی را نیز دارد.
وزیر پیشین تجارت و صنایع تأکید می‌کند: «عضویت افغانستان از یک جهت اگر مزایایی برای کشور دارد، از سوی دیگر می‌تواند مشکلاتی را نیز ایجاد کند. به‌گونۀ مثال، حکومت سهولت‌های ترانزیتی که برای تجارت بسیار مهم است را در اختیار ندارد؛ بناً مسوولان بخش اقتصادِ حکومت باید تمام جوانب این تعامل را سنجیده و بعد قدم بگذارند.»
حل مشکلاتِ ترانزیتی افغانستان با همسایه‌ها به کمک سازمان تجارت جهانی مورد دیگری است که به باور آقای فرهنگ، حکومت در قسمت رفع آن اقدام عمل، جدی و سریع کند.
آقای فرهنگ بیان داشت: در صورتی که‌ محدودیت‌های تجارتی از میان برود، مارکیت افغانستان باز شود و حکومت نتواند در مقابل واردات کشورهای عضو و کشورهای منطقه تولیدات داخلی و صادرات خود را رشد دهد، افغانستان دست‌خوش ناهنجاری کشورهای دیگر خواهد شد.
او اظهار داشت: عیار شدن اقتصاد افغانستان با شرایط و معیارهای سازمان جهانی تجارت، زمانی را در بر خواهد گرفت، در جریان این مدت، حکومت در قسمت تولیدات اجناس و خدمات کارهایی انجام دهد تا بتواند حداقل با کشورهای منطقه‌یی که در آن قرار داریم، رقابت کند.
به گفتۀ آقای فرهنگ: برای جلوگیری از تبدیل‌شدن افغانستان به اقتصاد تحت تسلطِ کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی و کشورهای منطقه، حکومت باید در جلب سرمایه‌گذاری‌ها تلاش کند.
هم‌چنان، سیف‌الدین سیحون استاد دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه کابل بر این باور است که سازمان تجارت جهانی یک‌صدوشصت عضو دارد و در کنار این همه کشورها بودن مزایایی دارد به‌ویژه در قسمت تعرفۀ سهل، مقرراتِ سادۀ تجارتی و استفاده از تجارب و تخصص یک‌دیگر، اما با توجه به شرایط موجود، افغانستان نمی‌تواند از این سازمان بهره ببرد.
آقای سیحون می‌افزاید: عضویت در سازمان جهانی تجارت برای دراز مدت است، اگر افغانستان در این مدت تلاش کند خود را با معیارهای جهانی برابر سازد، مقرره‌های و زیرساخت‌های خود را با معیارهای بین‌المللی هم‌سان سازد، احتمال بهره‌بردن از این فرصت وجود دارد.
این آگاه اقتصادی با اشاره به بازار آزاد اقتصادی گفت: «سازمان تجارت جهانی، صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، مؤسسات اقتصاد بازار لیبرال یا آزاد دارند، مولفه‌ها و مشخصات این سازمان‌ها کارآمد برای اقتصادهای پیشرفته و صنعتی است، اگر کشورهای عقب‌مانده وارد تعامل با این کشورها شوند، باید توانایی اقتصادی رقابت داشته باشند، مقررات تجارتی‌شان را اصلاح کنند و زیرساخت‌های لازم را برای پیشرفت اقتصادی داشته باشند.»
این استاد دانشگاه اذعان کرد: افغانستان در موارد و زمینه‌هایی مزایایی مانند مواد خام و تولیدات خوبِ میوه‌های خشک و تازه را دارد، اما در قسمت بسته‌بندی و صادرات این موارد نیاز به همکاری دارد.
سازمان تجارت جهانی درسال ۱۹۹۵ تشکیل شده و تا اکنون به شمول افغانستان دارای ۱۶۴ عضو است و مقر آن در شهر ژنیف سویدن می‌باشد.
به جز ایران سایر همسایه‌های افغانستان عضویت این سازمان را دارند.