نهاد دیده‌بان حقوق بشر افغانستان روز یکشنبه، ۱۰ اسد از حکومت افغانستان خواست تا شبه‌نظامیانی که مرتکب کشتار و دیگر بدرفتاری‌ها با غیرنظامیان در اواخر ماه جون در ولایت فاریاب گردیده‌اند، پی‌گیری شوند. اما نماینده های جنرال دوستم این ادعا ها رد کرده اند.
این نهاد مدعی است که در نتیجۀ مصاحبه با روستانشینان ولایت فاریاب، پس از ختم عملیات پاکسازی نیروهای دولتی و جنبش ملی، به این کشتار و بدرفتاری‌ها پی برده‌اند.
در این گزارش آمده است که شبه‌نظامیانِ وفادار به ژنرال عبدالرشید دوستم، معاون اول رییس‌جمهوری و افراد او متهم به قتل صدها زندانی طالبان در ماه نوامبر ۲۰۰۱ نیز می‌باشند.
گفته شده است که رییس جمهور غنی در رابطه به این حملات شبه‌نظامیان جنبش، دستور تحقیق داده و شماری از آن‌ها به ظن دست‌داشتن در کشتار غیرنظامیان، بازداشت نیز شده‌اند.
پاتریشیا گوسمن، پژوهش‌گر ارشد دیده‌بان حقوق بشر در افغانستان گفته است: «کشتارهای اخیر در ولایت فاریاب، تازه‌ترین موارد قصاوت‌گری‌های دیرینۀ نیروهای وابسته به دوستم است. این‌که هیچ وقتی این نیروها و شخص معاون اول رییس‌جمهور، به‌خاطر اعمال‌شان پی‌گیری و حساب‌دهی نشده‌اند، امنیت شمال افغانستان را تحت تأثیر قرار داده است.»
هم‌چنان در ادامه این گزارش آمده است، پس از این‌که شورشیان طالبان ساحه را تخلیه کرده‌اند، جنگجویان جنبش وارد چهار قریۀ شده و با حمله به روستانشینان که متهم به حمایت از طالبان بوده‌اند، پنج تن آن‌ها را کشته و ۱۲ تن دیگر را زخمی کرده‌اند.
بارها اتفاق افتاده است که روستانشینان ولایات شمال از زورگویی و دست‌اندازی گروهای مسلحِ غیرمسوول یا تحت امر فرماندهان محلی و چهره‌های با نفوذ شکایت کرده‌اند، اما گفته‌هایی وجود دارد که این افراد مسلح یا از سوی حکومت حمایت می‌شوند و یا هم دستِ حکومت به ‌آن‌ها نمی‌رسد.
این‌بار نخست نیست که دیده‌بان حقوق بشر از شبه‌نظامیان مسلح تحت امر ژنرال دوستم گزارش داده است، پیش از این نیز نهادهای داخلی و خارجی از وجود و پیامدهای ناگوار این گروه و گروه‌ها مسلح دیگر هُشدار داده بودند.
از سویی هم، برخی‌ها آقای دوستم را ولسوال و یا فرمانده کندک ولسوالی قیصار می‌خوانند؛ آنان در توجیه این حرف‌شان می‌گویند که آقای دوستم به‌جای بودن به کرسی معاونت نخست ریاست جمهوری و توجه به همۀ شهروندان افغانستان، به ولسوالی قیصار ولایت فاریاب رفته و در آن‌جا گاهی زردآلو می‌چیند و گاهی هم برای چوچه آهویی دایه می‌شود و یاهم فرماندهی جنگ در برابر طالبان در این ولسوالی را به دست می‌گیرد.
جنرال عبدالرشید دوستم رهبر حزب جنبش اسلامی افغانستان است، این حزب عمدتاً از ازبیک‌ها و ترکمن‌های افغانستان ساخته شده و بیشترین طرف‌داران او را نیز ترکمن‌ها و ازبیک‌های تشکیل می‌دهد.
ژنرال عبدالرشید دوستم پیش از این نیز در دوران ریاست جمهوری حامد کرزی متهم به خیانت ملی شده بود.
حالا و بعد از نشر رسمی گزارش دیده‌بان حقوق بشر، بر حکومت است تا این گزارش ها بررسی شوند و نیز باید این هم بررسی شود که حامیان طالبان در داخل و بیرون در وارونه جلوه دادن حقایق در گزارش‌های نهادهای بین‌المللی تاثیر گذار نبوده باشند. به هر صورت گزارش‌های نشر شده در باره اقدامات نفرات جنرال دوستم به پیگیری های درست نیاز دارد و نباید از آن شانه خالی شود.