بخش نخست/

آیا می‌دانستید که استخوان‌ها برخلافِ بسیاری از شکستنی‌های دیگرِ دور و برتان، حتا پیش از این‌که پای‌تان به شفاخانه برسد، فرایند ترمیم را شروع می‌کنند. بدنِ انسان توانایی شگفت‌انگیزی در ترمیم و التیام‌بخشی دارد که موجب بهبودیِ انسان از بسیاری از بیماری‌ها و آسیب‌ها می‌شود. گاهی اوقات شکسته‌گی استخوان ظرفِ چند ماه به‌قدری خوب جوش می‌خورد که حتا تصویر پرتوِ ایکس نیز نمی‌تواند خط شکسته‌گیِ اولیه را نشان دهد.
پزشک اغلب نقشی حیاتی و گاهی اوقات نجات‌بخش در فرایند بهبودی استخوان ایفا می‌کند، اما در واقع کاری که پزشک انجام می‌دهد این است که به بدن کمک کند خود را ترمیم نماید. پزشک شرایط بهینه برای ترمیم و جوش خوردنِ استخوان را فراهم می‌کند و بقیۀ کار به عهدۀ سلول‌های بدن است. این فرایند زیست‌شناختی خارق‌العاده به چه صورت انجام می‌شود؟ چه‌گونه پای شکسته به قدرتِ سابقِ خود بازمی‌گردد؟ برای درکِ این امر، ابتدا باید نگاه دقیق‌تری به مواد تشکیل‌دهندۀ استخوان و چه‌گونه‌گی عملکرد آن داشته باشیم: بدن سخت تلاش می‌کند تا از لحظۀ وارد آمدن آسیب، استخوان شکسته را ترمیم نماید.

استخوان شکسته چه‌گونه خود را ترمیم می‌کند؟
شاید تصور کنید استخوان‌ها موادی مُرده و سخت هستند که بافت‌های زندۀ بدن آن‌ها را احاطه می‌کنند، اما اسکلت بدن درست همانند بافت‌ها و اندام‌های نرم بدن، زنده هستند. بدن مواد معدنی را در استخوان‌های سخت و فشرده ذخیره‌سازی می‌نماید. سلول‌های قرمز خون در مغز قرمز استخوان تولید می‌شوند و چربی‌ها در مغز زرد استخوان ذخیره می‌گردند. استخوان‌های بدن دایماً در حال تغییر هستند.
سلول‌هایی به نامِ استخوان‌شکن‌ها/ استئوکلاست‌ها (osteoclast) دایماً استخوان‌های قدیمی را تجزیه می‌کنند، به صورتی که استئوبلاست‌ها (سلول‌های استخوان‌ساز) می‌توانند مواد آن را با بافت استخوانی جدید جایگزین کنند. به این فرایند بازسازی استخوان یا ریمدلینگ می‌گویند. نوع دیگری از سلول‌ها به نام کندروبلاست وظیفۀ تولید غضروفِ جدید را به عهده دارند. این سه نوع سلول‌های اصلی مسوول رشد استخوان‌ها (چه در سن رشد و چه هنگام ترمیم شکسته‌گی) هستند. این بازسازی مداوم استخوان ظرف چند ماه به‌تدریج بافت قدیمی استخوان را با بافتِ جدید جایگزین می‌نماید.
تقریباً بلافاصله پس از ایجاد شکسته‌گی در استخوان، بدن شروع به ترمیم می‌نماید. اغلب پزشکان فرایند کلی ترمیم استخوان را به چهار مرحله تقسیم می‌کنند:
۱ـ هنگامی که یک استخوان دچار شکسته‌گی می‌شود، شکاف‌های ایجاد شده در آن موجب قطع رگ‌های خونی موجود در طول استخوان می‌شوند. خون از این رگ‌های قطع شده خارج می‌شود و به سرعت لخته‌یی تشکیل می‌دهد که هماتوم (تودۀ خونی) خوانده می‌شوند. هماتوم کمک می‌کند استخوان ثابت شده و هر دو قطعه استخوان برای ترمیم کنار هم قرار بگیرند. این لخته همچنین مانع جریان خون به لبه‌های دندانه‌دار و ناهموار استخوان می‌شود.