احمد مسعود: طالبان به هیچ تعهد خود به غیرقرارداد خود با آمریکا عمل نکردهاند.
گزارشگر:احمد عمران/ چهارشنبه 20 اسد 1395 - ۱۹ اسد ۱۳۹۵
اتحاد داعش و طالبان، تحققِ رویایِ برخیها و دیدگاهِ برخیهای دیگر است. از دو سال به اینسو بود که داعش و طالبان با هم درگیریهایی داشتند و حتا نامهنویسیهایی بین طالبان و داعش صورت گرفت، اما برخیها تحلیل میکردند که دشمنیِ داعش و طالب در افغانستان ادامه دارد و این گروهها تا آخر میجنگند. حتا برخی از کشورها محاسباتشان را بر بنیاد همین برداشتها داشتند و روی طالبان اندیشیدند.
در این میان، تحلیلگرانی هم بودند که میگفتند روزی داعش و طالبان یکی میشوند و این کار را پاکستان انجام خواهد داد. اکنون این برنامه تحقق یافته است و گروه داعش و طالبان پس از دو سال جنگِ شدید علیه همدیگر، مجبور به آتشبس در بسیاری از مناطق شرقیِ افغانستان شدهاند. این حالت، هر دو گروهِ شورشی را کمک کرده که در برابر دولت سازمان یابند و به گونۀ مشترک بجنگند.
قبل از اینکه رسانههای خارجی از اتحادِ این دو گروه خبر بدهند، رسانههای افغانستان بهخصوص برخی رسانهها از چنین اتفاقی هشدار داده بودند. اما برخورد دولت بهخصوص ریاستجمهوری همچنان در برابر جنگ با طالبان و داعش در حالتِ نوسان قرار دارد و هنوز مبارزه با این گروهها به شکلِ هدفمند بستهبندی نشده است.
از زمانی که گروه داعش نبردهای خونینی را با گروههای طالبان بهخاطر گسترش قلمرو در چندین ولایتِ کشور بهراه انداخته بود، نشانههایی هویدا شد که جنگِ این گروه موقتی است و هر زمانی که پاکستان بخواهد، هر دوی آنها را یکی خواهد کرد. زیرا داعش افغانستان، متفاتتر از داعش عراق و سوریه است و پاکستان فقط بخشی از طالبان را داعش ساخته و بیرقهایی را از سفیدی به سیاهی برگردانده است. بنابراین بسیار واضح بود که چنین اتفاقی میافتد. اما جالب این بود که کسانی در بلندترین کرسیهای حکومتی، از وضعیت آگاهی نداشتند.
حالا که داعش و طالب متحد شدهاند، جنگ در هلمند و ننگرهار و فراه بالا گرفته و ولایتهای دیگری نیز دستخوش ناامنی شدهاند. اتحاد این گروه سبب شده که جنگ در چندین استقامت در برابرِ دولت صورت بگیرد. البته عملیاتهای اخیر، هم بر مواضع طالبان و هم داعش سبب شده است که هر دو گروه جنگ علیه همدیگر را متوقف کرده و تنها برضد نیروهای حکومتی بجنگند. حاصل توافقِ آنان نیز این بوده که گروه دولت اسلامی یا داعش، توانسته به جنگ علیه نیروهای دولت و نیروهای بینالمللی، تمرکز کند و دامنۀ جنگ را به کنر ـ یکی از سنگرهای دیرینِ طالبان و القاعده ـ بکشاند؛ چیزی که بهشدت میتواند مایۀ نگرانی باشد.
هرچند حضور داعش در ولایتهای مختلفِ کشور دیده شده است، اما آن گروه فقط در یک استقامت میجنگد و نمیخواهد قوتِ خود را در چندین استقامت به تحلیل ببرد. بنابرین داعش با توافق کنونی با طالبان، کار را آسان ساخته و پاکستان با چنین مدیریتی سعی میکند گروههای مختلف را یکی سازد، بدون آنکه یکی هویتِ دیگری را بپذیرد. مدتیست که جنگ طالب و داعش پایان یافته است و این به ما خبر میدهد که طالبان در این شب و روزها میتوانند مانورهایی را انجام دهند.
داعش و طالبان، دو گروهیاند که از یک کانال حمایت میشوند و این باید مورد توجه کشورهایی قرار گیرد که یکی را تهدید و دیگری را دوست یا ابزارِ خود تلقی میکنند. اکنون در ولایت کنر، جنگجویان گروه دولت اسلامی برای گفتوگو در مورد آرمان مشترکِ هر دو گروه یا همان بنیانگذاری یک نظام حقوقیِ ظاهراً شرعی و اسلامی، به اعضای طالبان نزدیک شدهاند. آنها به این منظور با باشندهگان محل نیز در مساجد دیدار میکنند تا روی اعتقادات و تهیۀ غذای جلسههایشان در اماکنی که ایدههایشان بررسی میشود، گفتوگو کنند. این نیرنگها بدون شک در جامعۀ خالی از مطالعه و کتاب و فکر، میتواند سبب فریبِ بسیاری از افکارِ عقیم شود. اما دولت باید با اقداماتِ بازدارنده، مانع شکار جوانان توسط افراطیان گردد.
با آنکه قساوتِ گروه داعش و طالبان در عراق و سوریه و افغانستان تجربه شده است، اما ماشینهای استخباراتی این توانایی را دارند که جوانهای مناطقِ محروم و بیسواد را به دامنِ اتحاد گروه دولت اسلامی با طالبان سوق دهند. اینهمه در حالی است که پس از انجام یک عملیات مشترک نظامی توسط نیروهای امنیتی افغانستان و امریکا در ماه فبروری علیه گروه دولت اسلامی، روشن شد که این گروه دوباره سازماندهی شده و مناطق از دسترفتهاش را دوباره درحالِ بازپسگیری است. در دو هفتۀ پیش، مقامات امنیتیِ کشور در سفر به ولایت قندوز هشدارهایی را به طالبان صادر کرده بودند. این نوع فشارها بدون شک سببِ حمایتِ این دو گروه از یکدیگر شد و این یک دستاورد برای دولت افغانستان هم هست تا بفهمند که روی طالبان در برابرِ داعش نمیتوان حساب کرد.
در هفتههای اخیر، فرماندهان امریکایی، نیروهای بیشتری را در افغانستان توظیف کردهاند تا یک عملیات تهاجمیِ مشترک را با نیروهای امنیتی افغانستان ـ که عملیاتهای سنگین زمینی و هوایی را شامل میشود ـ به هدف از بین بردن فرماندهان شورشیان راهاندازی کنند. عملیاتهای نیروهای امریکایی و افغانستانی در شرق افغانستان، بسیاری از مراکز این گروه را در چندین ولسوالی ننگرهار از بین برده است. این عملیاتها باعث شده است که شورشیان گروه دولت اسلامی، بیشتر به مناطق کوهستانی و مرزی و همچنان به شمال ننگرهار در ولایات کنر و نورستان متواری شوند. حالا انتظار میرود که تمرکز عملیات به ولایات همجوار به شمول کنر نیز توسعه یابد و جنگجویان فراری را تا مناطقِ مقصد و پناهگاههای امنشان نیز تعقیب کند. شکی نیست که آغاز عملیاتهای ارتش پاکستان در برابر طالبانِ پاکستانی نیز سبب خواهد شد که نیروهای آنها وارد افغانستان شوند و اینگونه صف داعش و طالبان تقویت گردد.
اکنون آتشبس، به یک اتحاد واقعی میان این دو گروهِ مسلحِ مخالفِ دولت تبدیل شده و این تجربه، هر دو گروه را به هدفِ واحدی تشویق میکند و به همین پیمانه، دیدگاهِ دولت و نیروهای امنیتی را در برابرِ آنان یکسان میسازد و از این منظر، این یک بُرد برای ما محسوب میشود. پاکستانیها دوست دارند طالبان و داعش را به عنوان جریانهای بسیار مستحکم حفظ کنند و هر لحظه قدرتِ فشار وارد کردن بر دولت و برنامههای جاریاش را داشته باشند. از اینرو، اتحاد طالب و داعش امری پسندیده است و باید نیروهای امنیتی از آن استقبال کنند. این اتحاد میتواند از محاسبهها و سردرگمیهای بیجایِ برخیها روی طالبان جلوگیری کند و سبب تمرکزِ فعالیتهای نظامی بر آنان به عنوان یک کتلۀ واحد شود.
Comments are closed.