دومین کنفرانس ملی شهرداران افغانستان دیروز یکشنبه (۷شهریور/سنبله) با حضور رییس جمهور و شماری از اعضای کابینه، مقام‌های بلندپایۀ دولتی، نماینده‌گان مردم در پارلمان و شهرداران از سراسر کشور، در ارگ برگزار گردید.
برگزار کننده‌گان این کنفرانسِ دو روزه، هدف از راه‌اندازی این نشست راایجاد حکومت‌داری بهتر، عرضۀ خدمات شهری بهتر، بلندبردن ظرفیت کاری در شهرداری‌ها و بلندبردن عواید شهرها عنوان کردند.
نبود قوانین واضح و روشن در قسمت جمع‌آوری عواید شهرداری‌ها؛ عدم پرداخت محصول صفایی از ملکیت‌ها و جایدادهای اشخاص حقیقی وحکمی و نبود قانون در برخورد با متخلفین آن؛ غضب بی‌رویۀ زمین‌های دولتی؛ تداخل کاری بین سکتورهای شهری، ساخت‌وساز ساختمان‌های خود سر و عدم همکاری نهادهای امنیتی با شهرداری‌ها در برخورد با متخلفین از جمله مشکلاتی‌اند که نماینده‌گان شهردارها در این کنفرانس به آن اشاره کرده اند.
محمداشرف غنی، رییس‌جمهور کشور در این کنفرانس گفت، سیستم ناکام شهری شهروندان را آزار می‌دهد و باید شهردارها به این مسأله توجه داشته باشند.
آقای غنی با اشاره به ناهم‌آهنگی و نبود سامانۀ منظم شهری، تأکید کرد که قبلاٌ صلاحیت و مسوولیت‌های شهرداران روشن نبود،اما حالا باید صلاحیت‌های شهرداران قانونی میشود و ما متعهد استیم که شهرداران را از طریق انتخابات برگزینیم.
به باور رییس‌جمهور، زنده‌گی شهری زمانی میسر می‌گردد که حکومت برنامۀ منظم داشته باشد و به‌صورت واضح فرهنگ زنده‌گی شهری ایجاد گردد تا برای حفاظت از شهر توجه گردد.
عبدالباقی پوپل، معاون شهرداری‌های ادارۀ مستقل ارگان‌های محل در این کنفرانس گفت: شهرداری کابل نهادی است که در چهارده سال گذشته به آن توجهی صورت نگرفته و تنها یک درصدسهم این نهاد حکومتی از بودجۀ ملی بوده است.
آقای پوپل در ادامۀ سخنانشافزود: “امروزه شهرداری و شهردار جایگاه خاص پیدا کرده‌اند و شهردار تنها مدیر جمع‌آوری ذباله‌ها نه، بلکه مالک شهر هستند.”
معاون شهرداری‌های ادارۀ مستقل ارگان‌های محل تصریح کرد:در سال گذشته، بیش از ۲۱۸کیلومتر سرک، چهل باب تعمیرنواحی شهرداری، ۱۴۰ باب تشناب عامه، پانزده باب مسلخ، دوهزار چراغ سولردر سراسر کشوراعمار شده است واعمار ۲۰۰ کیلومتر سرک دیگر نیز زیر کار است.
تأمین حکومت‌داری خوب شهری، عرضۀ خدمات با کیفیت و به موقع، مبارزه با فساد اداری و ازدیات چشم‌گیر در عواید شهرداری‌ها، بلندبردن ظرفیت کارمندان وتجهیز شهرداری‌ها با تکنالوژی مدرن،اصلاحات در قوانین، پالیسی‌های شهری، مقرره‌ها، نواحی، طرزالعمل‌ها و ساده‌سازی پروسه‌های که جواب‌گوی نیازمندهای مردم باشد، از مواردی‌اند که به‌گفتۀ آقای پوپل در سال‌های آینده به آن توجه جدی خواهند کرد.
در سویی دیگر، سید سادات منصور نادری وزیر شهرسازی و مسکن بیان اظهار داشت: وزارت شهرسازی برای ایجاد سهولت براش شهروندانو محو فساد در ولایات،صلاحیت‌های کاری ریاست‌های شهرسازی ولایت‌هایهرات، قندهار، بلخ و ننگرهار را افزایش داده است.
آقای نادری به شهردارهای ولایات کشور تعهد سپرد که در چارچوب صلاحیت‌های خود با آن‌ها همیشه همکار خواهد بود و از آنان خواست تا در جهت تطبیق ماستر پلان‌ها، حفظ مکان‌های تاریخی و ساحات سبز و برنامه‌گذاری ساحات جدید،با این وزارت همکار باشند.
وزیر شهرسازی اذعان داشت:”این وزارتطرحی را تحت نام«شهر سالم»ترتیب داده‌اند و در صورتی که این طرح از سوی ریاست جمهوری مورد تأیید قرار گیرد، شهردارهایی که بتوانند طی یک سال شهرهای خود را با معیارهای تعیین شده مدیریتکنند، شهرشان جواز شهر سالم را دریافت کرده و شخص شهردار به‌عنوان شهردارِنمونه شناخته خواهند شد.”
همزمان با این، عبدالله حبیب‌زی سرپرست شهرداری کابل در دومین نشست شهرداران افغانستان گفت: حکومت وحدت ملی برای نخستین‌بار در تاریخ کشور دارای دیدگاه واضح و برنامه‌های موثر در قسمت شهرداری است که مطابق به تجارب کشورهای انکشاف‌یافته و روبه انکشاف است.
به‌گفتۀ آقای حبیب‌زی: شهرداری کابل در راستای احداث زیربناهای شهری و مدیریت خدمات شهری اقدام کرده و توانسته است با همکاری وزارت شهرسازی و ادارۀ مستقل ارگان‌های محل،ادارۀ اراضی و ادارۀ مستقل زون پایتخت دست‌آورهای خوبی داشته باشند.
طرح و تدوین برنامۀ استراتیژیک شهرداری کابل که تا سال ۲۰۳۰ پاسخ‌گوی شهرکابل خواهد بود و دارای چهار رکنِ اساسی شامل حکومت‌داری خوب شهری،مدیریت خدمات موثر شهری، احداث زیربناهای پایه‌دار و رشد اقتصاد شهری می‌شود،از برنامه‌های آیندۀ شهرداری کابل است که به‌گفتۀ سرپرست شهرداری کابل، طی سال‌های آینده روی آن تمرکز خواهند کرد.
آقای حبیب‌زی بیان داشت که از این پساخذ مجوز ساختمانی از یک مرجع و حتا به‌صورت آنلاین امکان پذیر استو مدیریت پروژه‌های شهرداری کابل نیز به‌صورت هوش‌مند آغاز گردیده است.
سرپرست شهرداری کابل اضافه کرد: “بیش از ۳۰ کیلومتر جاده، پانزده کیلومتر کانال‌ها و احداث پارک‌هادر شهر کابل آغاز گردیده است.در قسمت جمع‌آوری عواید دروازه‌های کابل در یک ماه گذشته ۷درصد افزایش داشته‌ایم که در کُل تا هفت سال آینده کابل به یک شهر خودکفا تبدیل می‌شود.”
به گفتۀ آقای حبیب‌زی: در هفته‌های گذشته شماری از زمین‌های غصب شده از سوی زورمندان را دوباره به دولت بازگشتاندهو بیش از پنجاه ساختمانغیرقانونی را یا تخریب و یا پروسۀ آن را متوقف ساخته‌اند و بیش از ۱۴۰ مأمور مفسد را به دادستانی معرفی و زندانی کرده‌اند.
در حین حال، خان‌جان الکوزی نمایندۀ سکتور خصوصی و اتاق‌های تجارت و صنایع در این کنفرانس در پیوند به چالش‌های سکتور خصوصیاظهار داشت: شهرداران در افغانستان فقط نام شهرداری را با خود حمل می‌کنند نه صلاحیت‌های آن را،زیرا در کارهای شهرداری مداخله صورت می‌گیرد.
آقای الکوزی هم‌چنان گفت که”ماستر پلان‌های شهرداری‌ها تطبیق نمی‌شوند،امکانات شهرها بیشتر نزد پولیس است تا شهردار وغرفه‌ها و ساختمان‌های خودسر به‌کُلی چهرۀشهرها را مخدوش ساخته است.”
او بیان داشت: ساحۀ مساجد، پارک‌ها و تفریح‌گاه‌ها عضب شده‌اند و ما توقع داریمکه روند محاکمه‌شدن کسانی که زمین‌های دولتی را غصب کرده‌اند به زودیآغاز شود.
آقای الکوزی شماری ازسرمایه‌گذاران سکتور خصوصی رانیز در غصب زمین‌های دولتی شریک دانسته افزود:”عده‌یی از سرمایه‌دارانِ سکتور خصوصی با زورمندان هم‌دست شده و به چور و چپاول دست می‌زنند؛ آرزوی ما از رییس‌جمهور این است که این افزاد شناسایی و محاکمه شوند.”
اما، رییس‌جمهور محمد اشرف‌غنی در این کنفرانس گفت:”هر شهرِافغانستان یک خزانۀ پنهان است. من گدایِ خوبی هستم، اما از گدایی خسته شده‌ام و با گدایی مملکت آباد نمی‌شود.”
رییس‌جمهور در ادامۀ سخنانش خطاب به شهردارانخاطرنشان ساخت:اهمیت این سمینار در این است که شما از شهردارهای منزوی به یک شبکۀ قوی شهری شهردارها مبدل می‌شوید و از این پس، آوازِ شما بسیار رسا خواهد بود.
محمد اشرف‌غنی تأکید کرد: شهروندان افغانستان آگاه‌اند، فکر دارند، توقع دارند و قضاوت می‌کنند. قضاوت شهروندان این است که یک سیستم ناکام حکومت داری شهری آزارشان می‌دهد.
آقای غنی خظاب به شهرداران گفت که اگر شهروندان ردتان کند، آینده نخواهید داشت.
رییس‌جمهور کشورهم‌چنان می‌پذیرد که هیچ ولایت افغانستان از غصب زمین‌های دولتی در امان نبوده است و اسنادِ اماکن در پایتخت به دلیل ناکامی حکومت، هفتاد درصد عرفی است؛ در حالی که شهروندان باید ملکیت شرعی داشته باشند تا خود را مالک شهر احساس کنند.
افغانستان نظر به قانون، دارای پنجگونه انتخابات است، ریاست جمهوری، ولسی جرگه، شوراهای ولایتی، شوراهای ولسوالی و انتخابات شهرداران، که هنوز انتخابات شهرداران صورت نگرفته است.
این درحالی است که به شمول کابل، شماری از شهرداری‌ها از سوی سرپرستان اداره می‌گردد.
یکی دیگر از مسایل آزمون‌برانگیز در مقابل شهرداران در کشور، غصب زمین‌های دولتی است، براساس ارقام ادارۀ اراضی افغانستان، حدود چهارونیم میلیون جریب زمین در سراسر کشور غصب شده است که عمدتاً زورمندان در رأس فهرست غاصبان زمین قرار دارند.
کهنه‌بودن قوانین از معضلات دیگر پیش‌روی کار شهرداران است، در حال حاضر، قانون شهرداری از دوران حکومت طالبان تطبیق می‌گردد. رییس‌جمهور اما تأکید دارد که قوانین باید اصلاح گردد تا نظر به زمان کنونی کار شهرداران به پیش برده شود.