- ۲۶ عقرب ۱۳۹۱
سرانجام شورای عالی صلح به پاکستان رفت و بعد از سه روز گفتوگو با جناحهای پاکستانی، خبرِ رهایی شماری از اعضای گروه طالبان را که در میانِ آن چند چهره معروف نیز دیده میشوند، با خود به کابل آورد و پاکستان نیز به رهاییِ آنان تن داد.
هرچند اعضای شورای عالی صلح این اقدام را یک دستاورد کلان میدانند؛ اما آیا بهراستی این اقدام میتواند از اهمیت بهسزایی در امر گفتوگو با طالبان برخوردار باشد؟
اگرچه تا کنون هیچ حرکت قابل ملاحظهیی که بتواند منطقی برای کشاندنِ طالبان به میز مذاکره باشد، در کارنامه شورای عالی صلح و حکومت افغانستان دیده نشده است، آنهم به این دلیل که پاکستان هیچگاهی پا به پیش نگذاشته بود و طالبان نیز؛ بنابراین، شاید آزادی این چند مقام پیشین طالبان، برای آنانی که از این منظر نگاه میکنند خیلی بااهمیت خوانده شود.
شاید شورای عالی صلح و حکومت افغانستان بتوانند از این مسأله به عنوان یک «پیشرفت» یاد کنند و آن را برای مدتی به خورد رسانهها بدهند؛ اما واقعیت چهره دیگری در این ماجرا دارد.
وقتی این پرشس را مطرح میکنیم که گفتوگوی حکومت افغانستان با اسیران، چه اهمیتی بر مواضع طالبان دارد و یا اینکه بحث صلحوجنگ افغانستان به این پیمانه ساده است که چند طالب – ولو مهم – که از زندان پاکستان رها میشود، میتواند ملاعمر را به پای میز مذاکره بکشاند، پاسخ در خوری نمییابیم؛ زیرا در گذشته تجربه رهایی زندانیان طالب از سوی حکومت افغانستان، به جز خدمت به طالبان هیچ تأثیری در امر مذاکره و گفتوگو نداشته است. با این فرض حالا که پاکستان هم چند طالبِ دیگر را رها کرده است نیز نمیتوان طالبان را به پای میز مذاکره کشاند؛ مگر اینکه پاکستان بخواهد دامن جنک را از افغانستان برچیند و به ملاعمر آزادی و توان بخشد که بیاید و راه صلح را در پیش گیرد.
البته انتظار میرفت که در این سفر شورای عالی صلح، تلاشها برای متقاعد کردنِ پاکستان به فشار وارد کردن به شورای کویته و جلوگیری از فعالیتهای آزاد آن متمرکز باشد؛ اما در عوض دیدیم که این شورا و در واقع حکومت افغانستان، از همان آغاز روی موضوعی ضعیف، بحثی بیمفهوم و بیفایده تکیه کردند و بر آن پا فشردند که باید زندانیان طالب به حکومت افغانستان سپرده شوند. این هم بحثی بود که تقریباً از آغاز کار شورای عالی صلح و در حیات استاد شهید، مطرح و بارها با جانب پاکستان مطرح شده بود.
پاکستان که در سطح بینالمللی بهشدت مورد اتهامهایی از قبیل حمایت از طالبان قرار دارد، پس از اندیشه بسیار به این نتیجه رسیده که برای نشان دادنِ حسن نیتش در امر مبارزه با تروریسم و نیز همکاری با حکومت افغانستان برای گفتوگو با طالبان، باید در یک سنجش استراتژیک، گامی روشن اما نه موثر را بردارد؛ شماری از زندانیان طالب را که به هر دلیلی در پاکستان زندانیاند، به حکومت افغانستان بسپارد، اما به بهانه و فرصتی مناسب، تا با یک تیر دو فاخته شکار گردد.
سفر رییس شورای عالی صلح به پاکستان، خوبترین فرصت برای اجرای این مانور سیاسی پاکستان بود که عملی شد. حالا پاکستان با این کارش توانسته ذهنیتی را که جامعه جهانی نسبت به عدم همکاریِ آن کشور در روند صلح داشت، به نفعِ خود تغییر دهد و به جامعه جهانی بفهماند که پاکستان هر آن در روند صلحِ افغانستان کمک میکند، اما این خود افغانها هستند که کاری از پیش برده نمیتوانند. پس پاکستان با رهایی این زندانیان طالب، امتیاز بهدست میآورد؛ اما هیچ صداقتی در همکاری با جانب افغانستان و امر صلح مثل گذشته وجود ندارد.
Comments are closed.