سفر از راه زمین در شاهراه پُرخطر هرات ـ بادغیس، دست‌کم ۵ ساعت را در بر می‌گیرد. تکان‌های جان¬فرسای خودرویِ مسافربری، احتمال روبه‌رو شدن با مخالفان مسلحِ دولت و وجود گَردوغبار نفس¬گیر، بر دشواری‌های سفر در این مسیر می‌افزاید.
اما بادغیسِ دورافتاده از چشم دولت‌مردان افغانستان، زیبایی‌های خودش را دارد؛ مردمان خون‌گرم، مناظر زیبای طبیعی و پستۀ خندانِ آن کافی است تا سفر در مسیر پُرخم‌وپیچ هرات ـ بادغیس را قابل تحمل سازد.
برای مسافری که تا کنون شهر قلعه‌نو، مرکز ولایت بادغیس را ندیده، محرومیت‌های این شهر غیرقابل تصور است؛ از نبود راه‌های مواصلاتی معیاری تا نبود آب آشامیدنیِ صحی و زنده‌گی در تاریکی دور از روشنایی برق.
ولایتی دورافتاده از مرکز افغانستان که در حکومت پساطالبان، شاهد کم‌ترین توجه از سوی مقام‌های مرکزی افغانستان در زمینه¬های مختلف، از جمله بازسازی و انکشاف بوده است.

سرک حلقوی را به حلقوم‌تان فرو نبرید!
در بادغیس افغانستان، بنابر آن‌چه بی‌توجهی دوامدار مقام‌های مرکزی بر این ولایتِ شمال‌غربی خوانده می‌شود، فریادهای اعتراضی بالا گرفته است. شش روز است که صدها زن و مردِ بادغیسی به خیابان‌ها بیرون می‌شوند. خواست اصلی‌شان، آغاز مجدد و تکمیل کارِ نیمۀ‌تمامِ سرک حلقوی افغانستان – لامان ـ قیصار – است؛ یکی از وعده‌های پروپاقرص محمداشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان در نخستین روزهای کاری حکومت وحدت ملی.
رییس‌جمهور غنی در اولین وعده‌هایش پس از ایجاد حکومت وحدت ملی، حرف از مهلت نُه‌ماهه برای تکمیل کار سرک حلقوی لامان-قیصار بر زبان آورد. از آن زمان تا کنون، بیشتر از دو سال می‌گذرد، اما تا حال خبری از آغاز مجدد کار پروژۀ سرک حلقوی لامان-قیصار نیست.
معترضان خشمگین، دروازه‌های مقام ولایت و ریاست فواید عامۀ این ولایت را به رسم اعتراض بسته‌اند و تأکید می‌کنند: تا به خواسته‌های‌شان پاسخ مثبت داده نشود، از دادخواهی مدنی‌شان دست نخواهند کشید!
سالانه شمار زیادی از بیمارانی که به دلیل نبود امکانات صحی در ولایت بادغیس، به هرات رجعت داده می‌شوند، در میانۀ راه، جان می‌دهند؛ به دلیل زمان‌گیر بودنِ بیش از حد سفر و دشوارگذر بودن راه‌های مواصلاتی.
در ششمین روز این تظاهرات، صدها تن از زنان، بزرگان قومی، نماینده‌گان شورای ولایتی و فعالان مدنی با حمل شعارها، به خیابان‌های اسفالت‌نشدۀ شهر قلعه‌‌نو بر آمدند و بر خواست‌شان برای رسیده‌گی به نیازهای اساسی باشنده‌گان بادغیس تأکید کردند.
معترضان شعارهای “سرک حلقوی را در حلقوم‌تان فرو نبرید” و “دیگر شنیدن وعده‌های دروغین بس است” را با خود حمل می‌کردند و از حکومت، خواستار رعایت انکشاف متوازن و آغاز کار پروژه‌های اساسی بادغیس شدند.
شاهراه هرات ـ بادغیس، یکی از دشوارگذرترین راه‌های افغانستان است و این موضوع، سبب شده تا ولایت بادغیس یکی از محروم‌ترین ولایت‌های افغانستان از لحاظ اقتصادی باقی بماند. در حال حاضر، به دلیل خرابی شاهراه، مبادلات تجارتی میان بادغیس و ولایات همجوار آن در پایین‌ترین سطح قرار دارد.
خرابی این شاهراه، سبب افزایش مشکلات امنیتی نیز گردیده است و مخالفان مسلحِ دولت با حمله بر کاروان‌های نیروهای امنیتی، آزار و اذیت مسافران و اخاذی‌های غیرقانونی در این مسیر، زمینۀ رفت‌وآمد باشنده‌گان بادغیس و ولایات همجوار آن را سخت‌تر کرده‌است.
پروژۀ سرک حلقوی لامان-قیصار، به طول۲۳۳ کیلومتر بوده و قرارداد کار ساختمان آن به تاریخ ۳۱دسامبر سال۲۰۱۱ ، بین وزارت فوایدعامه و کمپنی «ECCI METAG JV» عقد و کار آن، رسماً به تاریخ ۱ مارچ ۲۰۱۲ آغاز گردید.
اما پس از مدتی، شرکت قراردادکننده به‌گونۀ مرموزی از افغانستان فرار کرد و ۱۰۷ میلیون دالر را نیز با خود برد. مردم محل می‌گویند و گفته می‌شود که از این میان، ۲۰ میلیون دالر متعلق به شرکت‌های داخلی بادغیس و دکانداران این ولایت بوده است.

بادغیسی‌های تشنه در حسرت آب آشامیدنی
آب آشامیدنی صحی، سرک معیاری و انرژی برق، از خواسته‌هایی اند که تا کنون بارها باشنده‌گان بادغیس را جهتِ جلب توجه مقام‌های مرکزی افغانستان برای رسیده‌گی به این نیازهای اساسی، به خیابان‌ها کشانده است.
در حال حاضر، باشنده‌گان بادغیس یک بشکه آب آشامیدنیِ نیمه‌صحی با ظرفیت ۲۰ لیتر را به قیمت ۴۵ افغانی خریداری می‌کنند، درحالی که بیکاری و فقرِ روزافزون، زنده‌گی شهروندان این ولایتِ دور دست افغانستان را با چالش روبه‌رو کرده است.
بسیاری از خانواده‌های که توانایی خریداری آب را ندارند، مجبورند از آب شورِ چاه‌ها و آب رودخانه‌های که به‌شدت غیربهداشتی است، استفاده کنند و این موضوع، درصدی ابتلا به بیماری‌ها در میان باشنده‌گان این ولایت را افزایش داده است.
بسیاری از باشنده‌گان ولسوالی‌های آب‌کمری، مقر و حتا شهروندان شهر قلعه‌نو، برای دستیابی به آب، کیلومتر‌ها راه را با مرکب سفر می‌کنند.
در حال حاضر، با آن‌که کار پروژۀ انتقال آب آشامیدنی از ولسوالی قادس به مرکز قلعۀ‌نو رسیده است، اما باشنده‌گان قادس می‌گویند، با انتقال آّب از این ولسوالی به قلعه‌نو، کشتزارهای آن‌ها آب کافی برای آبیاری نخواهد داشت.
آن‌ها می‌گویند، تا زمانی که دولت افغانستان بند آب‌گردانی را به‌خاطر آبیاری مزارع‌شان ایجاد نکند، اجازه نخواهند داد، آب آشامیدنی به شهر قلعه‌نو – مرکز ولایت بادغیس – انتقال داده شود. موضوعی که باشنده‌گان تشنۀ شهر قلعه‌نو را همچنان در حسرت آب آَشامیدنی شیرین نگه داشته است.

زنده‌گی در تاریکی
ولایت بادغیس با وجود دور واقع شدن از مرکز افغانستان، از لحاظ اقتصادی از موقعیتِ ویژه¬یی برخوردار است. واقع شدن در مسیر سرک حلقوی افغانستان، داشتن مرز با کشور ترکمنستان، داشتن جنگل طبیعی پسته، مساعد بودن آب‌وهوا برای زراعت و…، از جمله ویژه‌گی‌هایی است که موقعیت این ولایت را از لحاظ اقتصادی نسبت به بسیاری از ولایات دیگر افغانستان، متمایز کرده است.
کشور ترکمنستان همسایۀ دَربه‌دیوار بادغیس، در شمال این ولایت قرار دارد و سال‌ها است باشنده‌گان بادغیس انتظار می‌کشند تا دولت اقدام کنند و این ولایت نیز از برکت همسایۀ شمالی‌شان، با انرژی برق روشن شود.
در حال حاضر، تنها شماری از شهروندان داخل شهر قلعه‌نو در ۲۴ ساعت ۵ ساعت از برق جنراتور استفاده می‌کنند و در بدل هر کیلووات برق، ۴۵ افغانی می‌پردازند.
کار پروژۀ ۱۵ میلیون دالری انتقال برق از کشور ترکمنستان به شهر قلعه‌نو، در سال ۱۳۹۰ آغاز و قرار بود طی هجده ماه، کامل شود. مسیر امتداد لین در داخل افغانستان ۵۲ کیلومتر است و قرار بود که از این برق ۷۰۰۰ خانواده مستفید شوند.
حدود دو سال پیش کار این پروژه، بنابر آن‌چه مشکلات امنیتی خوانده شد، در دوازده کیلومتری مرز با ترکمنستان، متوقف شد و تا کنون خبری از آغاز مجددِ کار آن وجود ندارد.
پس از سال‌ها، هنوز هم بادغیسی‌های تشنه در عطش آب و در خیابان‌های خاکی، روزها فریاد رسیده‌گی به مثلث نیازهای اساسی‌شان را سر می‌دهند و شب، ناامید از وعده‌های دولت‌مردان افغانستان، در خانه‌های تاریک‌شان سر به بالین می‌گذارند.